Στην Ελλάδα έχουμε μια κακή συνήθεια: να θεοποιούμε τις ιδέες. Να τις ανεβάζουμε σε βάθρο, να τις βαφτίζουμε «αγώνες», να τις τυλίγουμε με επαναστατική ρητορική και να ξεχνάμε ότι στο τέλος της ημέρας καμία ιδέα δεν είναι πιο ιερή από την ανθρώπινη ζωή.
Κι όμως, πόσες φορές δεν το είδαμε; Να δολοφονούνται άνθρωποι στο όνομα της «ιδεολογίας». Να χειροκροτούνται εγκλήματα επειδή τάχα «υπηρέτησαν» κάποιον ανώτερο σκοπό. Στην πραγματικότητα δεν υπηρέτησαν τίποτα. Ούτε δημοκρατία, ούτε κοινωνική πρόοδο. Μόνο μίσος.
Η ιδεολογική τύφλωση είναι η πιο επικίνδυνη μορφή βίας. Διότι δεν σταματά ποτέ στη θεωρία· μετατρέπεται αργά ή γρήγορα σε πράξη. Κι εκεί ακριβώς αποκαλύπτεται η γύμνια της: αν η «πίστη» σου σε μια ιδέα απαιτεί αίμα, τότε η ιδέα σου δεν αξίζει ούτε το χαρτί στο οποίο γράφτηκε.
Αυτό που λείπει σήμερα είναι το αυτονόητο: η αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα της ζωής. Δεν είναι θέμα δεξιάς ή αριστεράς, προόδου ή συντήρησης. Είναι το μίνιμουμ μιας κοινωνίας που θέλει να λέγεται πολιτισμένη. Και όσοι δεν το καταλαβαίνουν, όσοι παίζουν με τις λέξεις και κλείνουν το μάτι στη βία, ας έχουν το θάρρος να παραδεχτούν ότι βάζουν τις ιδέες τους πάνω από τον άνθρωπο.
Η δημοκρατία δεν κινδυνεύει από τις διαφορετικές γνώμες. Αντίθετα, ζει από αυτές. Κινδυνεύει όταν η γνώμη μετατρέπεται σε σφαίρα και το επιχείρημα σε μαχαίρι. Εκεί τελειώνει η πολιτική και αρχίζει η βαρβαρότητα.
Και είναι καιρός να το πούμε καθαρά: καμία ιδέα, καμία παράταξη, καμία θεωρία δεν δικαιούται να αξιώνει ζωές. Αν δεν συμφωνούμε όλοι σε αυτό το θεμέλιο, τότε δεν έχουμε τίποτα κοινό πάνω στο οποίο να χτίσουμε ούτε πολιτική ούτε κοινωνία.
