Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών στο μυαλό κάποιων στην Αριστερά λειτούργησε ως κινητήρια δύναμη ώστε να υπάρξουν κομματικά οφέλη.
Σε μεγάλο βαθμό κυρίως για την Πλεύση Ελευθερίας της κ. Κωνσταντοπούλου τα οφέλη φαίνονται στις δημοσκοπήσεις των τελευταίων μηνών. Την παρούσα χρονική στιγμή πολλά πρόσωπα του ευρύτερου χώρου της Αριστεράς κινούνται σε δύο διαφορετικές κατευθύνσεις.
Οι ενταγμένοι στους κομματικούς μηχανισμούς εξετάζουν το ενδεχόμενο μιας εκλογικής συνεργασίας των υπαρχόντων κομμάτων, ενώ διάφορες προσωπικότητες του ευρύτερου χώρου, που κινούνται πάνω από τα κόμματα, εξετάζουν το σενάριο μιας ευρύτερης μετωπικής σύμπλευσης με πρόσωπο που θα διεμβολίζει τους κομματικούς μηχανισμούς φωτογραφίζοντας τον Αλέξη Τσίπρα.
Πάντως η είδηση μιας ενδεχόμενης συνεργασίας μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ, της Πλεύσης Ελευθερίας και στελεχών της Νέας Αριστεράς εγείρει ερωτήματα. Όχι απλώς για το πολιτικό της στίγμα –αυτό άλλωστε μπορεί να τοποθετηθεί κάπου μεταξύ ριζοσπαστικής Αριστεράς και εναλλακτικής αντισυστημικότητας– αλλά κυρίως για το ποιοι είναι οι σκοποί αυτής της συνεργασίας και με ποιες βάσεις επιχειρείται.
Στην παρούσα φάση ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σε δίνη μεγάλης κρίσης. Μετά τις εκλογικές ήττες, τις διασπάσεις και την εσωκομματική αμφισβήτηση, το κόμμα παλεύει να ανακτήσει το πολιτικό του στίγμα. Το πέρασμα του Στέφανου Κασσελάκη από το τιμόνι δεν μπόρεσε να εμπνεύσει εμπιστοσύνη ούτε στη βάση του κόμματος ούτε στον ευρύτερο προοδευτικό χώρο. Η αναζήτηση συμμαχιών, λοιπόν, μοιάζει με μια απέλπιδα προσπάθεια να ξανασυσπειρωθεί ένα διάσπαρτο, ιδεολογικά ρευστό και πολιτικά αμήχανο ακροατήριο.
Από την άλλη, η Ζωή Κωνσταντοπούλου, μία φιγούρα που παρά την έντονη ρητορική της και τον θεσμικό ρόλο της ως πρώην προέδρου της Βουλής ποτέ δεν κατάφερε να χτίσει έναν ευρύτερο, συμπαγή πολιτικό φορέα με επιρροή. Η Πλεύση Ελευθερίας παρέμεινε για χρόνια στο περιθώριο, με ατζέντα που περισσότερο θύμιζε ηχηρό μονόλογο παρά συγκροτημένο προγραμματικό λόγο. Το ίδιο ισχύει και για τη Νέα Αριστερά η οποία εξαφανίζεται από τον δημοσκοπικό χάρτη.
Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, η «συνεργασία» μοιάζει με το «καταφύγιο των απελπισμένων». Με μια προσπάθεια να διασωθεί πολιτικά ό,τι σώζεται. Και το πιο ειρωνικό –ή τραγικό– είναι ότι ο συνεκτικός ιστός αυτής της προσπάθειας φαίνεται να είναι η τραγωδία των Τεμπών. Ενα εθνικό πένθος που από κάποιους μετατρέπεται σε πολιτικό εργαλείο, σε μοχλό πίεσης, σε αφηγηματικό πυλώνα προκειμένου να αποκτήσουν κάποιοι νέο έρεισμα.
Στην παρούσα φάση το αφήγημα «Τέμπη – απόδοση δικαιοσύνης – πολιτική κάθαρση» γίνεται το έμβλημα μιας συμμαχίας που δεν έχει άλλον κοινό παρονομαστή, συνεπώς η εργαλειοποίηση της οδύνης μοιάζει σχεδόν αναπόφευκτη.
Η Ζωή Κωνσταντοπούλου έχει επενδύσει σχεδόν αποκλειστικά στη θεσμική και νομική διαχείριση του θέματος – από τις δηλώσεις για τη «συνταγματική εκτροπή» μέχρι τις συμβολικές κινήσεις της προς στήριξη των οικογενειών των θυμάτων. Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την άλλη, προσπαθεί να «ξαναπιάσει» το νήμα της αντισυστημικότητας που τον ανέδειξε το 2015, την ίδια στιγμή που βρίσκεται παγιδευμένος στη δική του ενοχική διαχείριση της εξουσίας.
Γνωρίζοντες του χώρου λένε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ρισκάρει να διαλυθεί αν συνεχίσει να μετακινείται χωρίς σαφή κατεύθυνση, προσπαθώντας να ισορροπήσει ανάμεσα στην παλαιά ριζοσπαστική του ταυτότητα και σε μια νέα, θολή «προοδευτική» αφήγηση. Η Ζωή Κωνσταντοπούλου, πάλι, κινδυνεύει να χάσει το μοναδικό κεφάλαιο που της έχει απομείνει – την εικόνα της ανεξάρτητης, θεσμικής φωνής που δεν «συμπράττει» με το παλιό σύστημα. Και η ΝΕΑΡ, ως κόμμα, βρίσκεται μπροστά σε μία κρίσιμη επιλογή: να αναλάβει έναν πιο δημιουργικό ρόλο στο μέλλον ή να ακολουθήσει έναν δρόμο που οδηγεί πίσω, στο τέλμα της εσωστρέφειας και του πολιτικού κυνισμού.
Στο μεταξύ, το έδαφος για τις κινήσεις στο πεδίο της Κεντροαριστεράς θα αναλάβουν να προετοιμάσουν τέσσερα think tank και ινστιτούτα για να μην μπουν μπροστά τα κόμματα και θεωρηθεί πως αυτή η προσπάθεια καπελώνεται. Πρόκειται για το ΙΝΕΡΠΟΣΤ (Ινστιτούτο Ερευνών και Πολιτικής Στρατηγικής) που ίδρυσαν ο Γεράσιμος Αρσένης και η Λούκα Κατσέλη, το Ινστιτούτο Τσίπρα, το Eteron και το ΕΝΑ (Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών) του Γιάννη Δραγασάκη. Και τα τέσσερα θα καταθέσουν ενιαίο κείμενο τον Σεπτέμβριο πάνω στο οποίο θα πατήσει η πρωτοβουλία για κάτι καινούργιο.
Τις τελευταίες ώρες πάντως από την πλευρά της Κουμουνδούρου υπήρξε δυσφορία –χωρίς να εκφραστεί δημόσια– για την κίνηση του Αλέξη Χαρίτση να επιδιώξει συνάντηση και με τη Ζωή Κωνσταντοπούλου. Οι συνεχείς επιθέσεις της προέδρου της Πλεύσης Ελευθερίας κατά του Αλέξη Τσίπρα έχουν ενοχλήσει τους πάντες στον ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα αναρωτιούνται «πώς είναι δυνατόν να καθίσουν να συζητήσουν σοβαρά περί συμπόρευσης με τη Νέα Αριστερά με δεδομένη αυτή την κίνηση. Κάτι που έρχεται μετά την πρόσφατη συνάντηση του προέδρου της Νέας Αριστεράς με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτη Φάμελλο».
Τέλος, οι πληροφορίες θέλουν τον πρώην πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, να παρίσταται την πρώτη ημέρα του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ χωρίς να απευθύνει κάποια ομιλία.
Μάλιστα όσοι ξέρουν τον χώρο σημειώνουν ότι η Διεθνής Διάσκεψη των Πρεσπών του Ιδρύματος Τσίπρα προγραμματίζεται για τις 10 Ιουνίου, δηλαδή δύο ημέρες πριν από το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ στις 12-15 Ιουνίου, αλλά και της Νέας Αριστεράς, τα οποία θα μονοπωλήσουν οι συζητήσεις για το ενδεχόμενο συνεργασιών.
