Μετά την πρόσφατη δημοσίευση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού PISA 2022, οι περισσότεροι τίτλοι σε έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ συμφωνούν ότι «οι Έλληνες μαθητές πάτωσαν». Ωστόσο, κάνουν λάθος. Εκείνοι που πάτωσαν και πατώνουν εδώ και πολλά χρόνια είναι οι δάσκαλοι των μαθητών, αν όχι η κοινωνία ολόκληρη η οποία παράγει αυτούς τους δασκάλους.
Ο διαγωνισμός PISA είναι μία εκπαιδευτική έρευνα που εξετάζει κατά πόσο οι μαθητές έχουν ώριμη σκέψη και αναλυτικές ικανότητες. Αποκαλύπτει, με άλλα λόγια, κατά πόσο οι εξεταζόμενοι έχουν την προοπτική να εξελιχθούν σε χρήσιμους και παραγωγικούς πολίτες. Πόσο χρήσιμοι και παραγωγικοί, όμως, είναι οι εκπαιδευτές τους; Γιατί, για να μην πιάσουν πάτο οι Έλληνες μαθητές σε έναν τέτοιο διαγωνισμό, θα έπρεπε, το λιγότερο, να έχουν και τους ανάλογους δασκάλους και καθηγητές, έτσι δεν είναι; Δυστυχώς, όμως, οι δάσκαλοι και οι καθηγητές τους δεν είναι τέτοιοι. Άβολη ή όχι, αυτή είναι η αλήθεια.
Κάποιοι τώρα μπορεί να πουν ότι οι Έλληνες εκπαιδευτικοί είναι ήρωες, που δουλεύουν κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες, ή ότι δεν κάνουν απλώς ένα επάγγελμα, επιτελούν λειτούργημα, ή ότι δεν είναι όλοι τους ίδιοι, υπάρχουν καλοί καθηγητές και δάσκαλοι-διαμάντια, και άλλα τέτοια συγκινητικά. Αυτά, ωστόσο, ισχύουν για τους εκπαιδευτικούς με τον ίδιο τρόπο που ισχύουν και για οποιονδήποτε άλλο κλάδο στην Ελλάδα. Για όλους τους επαγγελματίες και λειτουργούς λέμε ότι «παντού υπάρχουν κάποιοι λίγοι κακοί που χαλάνε την εικόνα» ή ότι «με αυτό το προβληματικό κράτος, ό,τι μπορούν κάνουν» κτλ. κτλ., μόνο που αν αυτά ήταν αλήθεια, η Ελλάδα θα ήταν μία πλούσια και καλοκουρδισμένη χώρα σαν λ.χ. την Ελβετία, αν όχι χώρα-υπερδύναμη. Αντί για υπερδύναμη, όμως, η χώρα μας μόλις πολύ πρόσφατα πέρασε από μία οδυνηρή δεκαετή οικονομική κρίση και οι μαθητές της βαθμολογούνται στην PISA μονίμως κάτω από το μέσο όρο στην κατανόηση κειμένου.
Οι δάσκαλοί μας, λοιπόν, που υποτίθεται ότι προετοιμάζουν τα παιδιά μας για την κοινωνία του 21ου αιώνα και τον πραγματικό κόσμο εκεί έξω, έχουν κοινωνική συνείδηση της δεκαετίας του '80. Πράγμα που σημαίνει ότι μάλλον δεν έχουν κοινωνική συνείδηση καθόλου. Τα σχετικά παραδείγματα είναι πολλά, καθώς οι ενώσεις και οι ομοσπονδίες τους αγωνίζονται με επιμονή και πάθος ώστε να μην βελτιωθεί τίποτα σε αυτόν τον τόπο. Πολλές ΕΛΜΕ, λ.χ., μάχονται σταθερά εδώ και χρόνια κατά των ανεμογεννητριών, κάποιες στηρίζουν καταλήψεις δημόσιων κτιρίων από αντιεξουσιαστές, ενώ άλλες αντιτάχθηκαν στον εμβολιασμό κατά της COVID-19. Μόνο από αυτά τα λίγα φαίνεται ότι οι Έλληνες εκπαιδευτικοί είτε στερούνται βασικών γνώσεων είτε στερούνται ήθους και, είτε στη μία είτε στην άλλη περίπτωση, δεν θα έπρεπε να διδάσκουν σε σχολείο. Από τα πιο πρόσφατα, η ΟΛΜΕ κάλεσε σε συλλαλητήριο «υπέρ του παλαιστινιακού λαού», όπου κεντρικό σύνθημα ήταν το «Λευτεριά στην Παλαιστίνη», κάτι που δείχνει ότι τα μέλη της είτε δεν ξέρουν τι εστί Παλαιστίνη είτε είναι αντισημίτες και θέλουν να εξαφανιστεί το κράτος του Ισραήλ από προσώπου γης.
Όλα τα παραπάνω, όμως, είναι μάλλον ελάχιστα μπροστά στη γενικότερη νοσηρή νοοτροπία του κλάδου: Οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων εκπαιδευτικών γίνονται συνήθως σε πολύ ακατάλληλες στιγμές, όπως π.χ. τα πρωινά των εργάσιμων ημερών, όπου χάνουν οι μαθητές τα μαθήματά τους. Θα μου πείτε, εργαζόμενοι είναι, σε εργάσιμες ημέρες θα κινητοποιηθούν. Σύμφωνοι, αλλά τότε ας μη μιλάμε για «λειτούργημα». Και, σε κάθε περίπτωση, αυτό με τις εργάσιμες είναι το σχετικά καλό ενδεχόμενο. Το πολύ χειρότερο είναι όταν οι κινητοποιήσεις γίνονται λίγο πριν τις Πανελλήνιες Εξετάσεις. Σκεφτείτε το λίγο αυτό. Υπάρχουν άνθρωποι που εκμεταλλεύονται την αγωνία χιλιάδων Ελλήνων μαθητών λίγες ημέρες πριν από τις Πανελλήνιες και θέλουν να λέγονται «εκπαιδευτικοί».
Τέλος, υπάρχει και κάτι ακόμα χειρότερο όταν αναφερόμαστε στην αποτυχία των εκπαιδευτικών μας απέναντι στα παιδιά μας: Μιλάμε για ανθρώπους που επισήμως αρνούνται πεισματικά οποιαδήποτε αξιολόγηση της δουλειάς τους. Οι μαθητές τους εν τω μεταξύ αξιολογούνται από τους ίδιους, αξιολογούνται από την PISA, θα αξιολογηθούν μετά από τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ και, στο τέλος, θα αξιολογηθούν και θα συνεχίσουν να αξιολογούνται για πολλά χρόνια από την αγορά εργασίας. Τούτων δοθέντων, ποιοι είναι αυτοί που στα αλήθεια βρίσκονται στον πάτο; Οι μαθητές ή οι εκπαιδευτικοί;
