Εντονη είναι η συζήτηση που έχει ανοίξει ύστερα από δύο δημοσιεύματα γερμανικών εφημερίδων για τον ρόλο ενός φωτογράφου του τουρκικού πρακτορείου Anadolu και την προπαγάνδα της Χαμάς για την κατάσταση που επικρατεί στη Γάζα.
Γράφει η Έρση Παπαδάκη
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με διαφορετικά ρεπορτάζ της «Suddeutsche Zeitung» και της «Bild», αναφορικά με τον Παλαιστίνιο φωτογράφο Ανάς Ζαγιέντ Φτέιχα –ο οποίος συνεργάζεται με το Anadolu– υπάρχουν σοβαρά ερωτήματα για κάποιες από τις φωτογραφίες του και κατά πόσον αυτές ήταν σκηνοθετημένες προκειμένου να εξυπηρετήσουν την προπαγάνδα της ισλαμιστικής οργάνωσης.
Δίχως να αμφισβητούν την ανθρωπιστική κρίση που επικρατεί στη Λωρίδα της Γάζας, οι δημοσιογράφοι των δύο γερμανικών εφημερίδων επισημαίνουν στα ρεπορτάζ τους ότι η πείνα ναι μεν είναι πραγματική, αλλά δεν φαίνεται να συμβαίνει το ίδιο και με τις εικόνες που μεταφέρονται από την περιοχή.
Επικαλούνται συγκεκριμένα το γεγονός ότι ζήτησαν από τον Φτέιχα να μοιραστεί τις φωτογραφίες που έχει τραβήξει, ωστόσο ο ίδιος αρνήθηκε έως σήμερα ν’ ανταποκριθεί στο αίτημα των Γερμανών δημοσιογράφων και επί της ουσίας κρατά κρυφές τις εικόνες του. Στο ίδιο ρεπορτάζ της «Bild» επισημαίνεται ότι ο Φτέιχα αρέσκεται να διανέμει φωτογραφίες με γυναίκες και παιδιά που πεινούν, ωστόσο αποφεύγει να δείξει παράλληλες εικόνες από ενήλικες άνδρες που ζητούν φαγητό και λαμβάνουν εν τέλει, στο πλαίσιο της διανομής της ανθρωπιστικής βοήθειας.
Η έρευνα όμως των δύο γερμανικών εφημερίδων έδειξε και κάτι άλλο: ότι ο Φτέιχα στους λογαριασμούς του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν εμφανίζεται τόσο αντικειμενικός όσο θα έπρεπε. Συγκεκριμένα, έχει προβεί σε αναρτήσεις με αίτημα να ελευθερωθεί η Παλαιστίνη και σε μία από αυτές τις αναρτήσεις –που προφανώς δημιουργήθηκε με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης– απεικονίζεται ο ίδιος με στρατιωτική στολή ως ορκισμένος εχθρός των Εβραίων. Επίσης, έχει δημοσιεύσει ένα βίντεο με ύβρεις κατά του Ισραήλ, το οποίο προέρχεται από μία φιλοπαλαιστινιακή κοινότητα με δράση στην Ευρώπη και με τη σειρά της δεν υποστηρίζει μόνο τα δικαιώματα των Παλαιστινίων, αλλά επιπλέον επιδίδεται σε αγώνα κατά του Ισραήλ και των δικών του θέσεων και δικαίων.
Το συμπέρασμα, λοιπόν, στο οποίο καταλήγουν οι γερμανικές εφημερίδες –και κυρίως η «Bild»– στο ρεπορτάζ τους είναι ότι ο συγκεκριμένος φωτορεπόρτερ ουσιαστικά ενεργεί ως ακτιβιστής, ενώ παράλληλα στο ίδιο δημοσίευμα γίνονται υπαινικτικές αναφορές στη σχέση που έχει το πρακτορείο Anadolu με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όπως και στη χρηματοδότηση της Χαμάς από το τουρκικό κράτος και στη δηλωμένη υποστήριξή της από την Αγκυρα.
Υπό αυτό το πρίσμα, η «Bild» διατυπώνει σοβαρά ερωτήματα για ποιον λόγο και άλλα διεθνή πρακτορεία ή γερμανικά μέσα ενημέρωσης χρησιμοποιούν φωτογραφίες του Φτέιχα από τη Γάζα. Μάλιστα, υπήρξε αντίδραση –σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα– από το γαλλικό και το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων (AFP, dpa), τα οποία δήλωσαν ότι δεν θα χρησιμοποιούν πλέον τις φωτογραφίες του Φτέιχα και ότι θα ελέγχουν εξονυχιστικά οποιαδήποτε άλλη φωτογραφία από τη Γάζα πριν από τη δημοσίευσή της. Ωστόσο δεν συνέβη το ίδιο με το Reuters, το οποίο θεωρεί ότι οι φωτογραφίες του Φτέιχα πληρούν τα κριτήρια της αντικειμενικότητας και της αμεροληψίας.
Παράλληλα ένας ιστορικός και ειδικός στη φωτογραφία από τη Γερμανία δήλωσε στη «Suddeutsche Zeitung» ότι στις νότιες περιοχές της Γάζας είναι ξεκάθαρο ότι η Χαμάς ελέγχει απόλυτα, στο 100%, την παραγωγή εικόνων για να εξυπηρετήσει την προπαγάνδα της. Αυτό, όπως συμπληρώνει, συμβαίνει εδώ και σχεδόν 20 χρόνια, πριν από τον θάνατο του Γιάσερ Αράφατ.
