Μετά από σχεδόν δύο χρόνια πολέμου, η Χαμάς έχει υποστεί σοβαρά πλήγματα τόσο στη στρατιωτική της ισχύ όσο και στο πολιτικό της κύρος. Ωστόσο, σύμφωνα με ρεπορτάζ του BBC, εξακολουθεί να διατηρεί ένα υπόγειο δίκτυο πληρωμών σε μετρητά, μέσω του οποίου καταβάλλονται οι μισθοί περίπου 30.000 δημοσίων υπαλλήλων, συνολικού ύψους 7 εκατομμυρίων δολαρίων.
Οι μισθοί καταβάλλονται κάθε δέκα εβδομάδες και αντιστοιχούν μόλις στο 20% του κανονικού ποσού, σύμφωνα με μαρτυρίες. Η διαδικασία είναι περίπλοκη και συχνά επικίνδυνη, λόγω της απουσίας λειτουργικού τραπεζικού συστήματος και των στοχευμένων επιθέσεων του Ισραήλ στους διανομείς των χρημάτων. Στόχος του Τελ Αβίβ είναι η διάρρηξη του διοικητικού ιστού της Χαμάς και η αποδυνάμωση της κυβερνητικής της παρουσίας στη Γάζα.
Η καταβολή γίνεται μέσω κρυπτογραφημένων μηνυμάτων που αποστέλλονται στα κινητά των υπαλλήλων ή των συζύγων τους. Οι παραλήπτες καλούνται να συναντήσουν «έναν φίλο για τσάι» σε καθορισμένο σημείο και ώρα. Εκεί, πρόσωπα που συνήθως δεν γνωρίζουν, παραδίδουν φάκελο με μετρητά και εξαφανίζονται χωρίς κουβέντες.
Ένας υπάλληλος του υπουργείου Θρησκευτικών Υποθέσεων περιέγραψε τη σκηνή με χαρακτηριστικά λόγια: «Κάθε φορά που φεύγω να παραλάβω τον μισθό μου, αποχαιρετώ τη γυναίκα και τα παιδιά μου. Ξέρω ότι ίσως να μην επιστρέψω». Ο ίδιος επέζησε από ισραηλινό βομβαρδισμό σε πολυσύχναστη αγορά, κατά τη διάρκεια διανομής μισθών.
Άλλοι, όπως ο Αλάα (ψευδώνυμο), δάσκαλος και μοναδικός πάροχος εισοδήματος για την εξαμελή οικογένειά του, δηλώνουν ότι πρόσφατα έλαβαν μόλις 1.000 σεκέλ (περίπου 300 δολάρια), από τα οποία μόλις τα 200 μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν. «Ήταν παλιά χαρτονομίσματα, σε άθλια κατάσταση. Κανείς δεν τα δεχόταν. Δεν ήξερα τι να τα κάνω», λέει. Και προσθέτει: «Μετά από δυόμισι μήνες πείνας, μας πληρώνουν με σκισμένα χαρτονομίσματα. Πηγαίνω στα σημεία διανομής βοήθειας ελπίζοντας να βρω λίγο αλεύρι. Μερικές φορές τα καταφέρνω, τις περισσότερες όχι».
Παραμένει άγνωστο πώς η Χαμάς εξακολουθεί να χρηματοδοτεί τις πληρωμές αυτές, με δεδομένο ότι το μεγαλύτερο μέρος των διοικητικών και οικονομικών της υποδομών έχει καταστραφεί. Πρώην ανώτερο στέλεχος αποκάλυψε στο BBC ότι πριν την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ, η οργάνωση είχε αποθηκεύσει περίπου 700 εκατομμύρια δολάρια και εκατοντάδες εκατομμύρια σεκέλ σε υπόγειες σήραγγες. Τα αποθέματα φέρονται να ελέγχονταν προσωπικά από τον Γιαχία Σινουάρ και τον αδελφό του Μοχάμεντ, που έχουν σκοτωθεί.
Η Χαμάς χρηματοδοτούνταν διαχρονικά μέσω φόρων και δασμών επί των εισαγωγών στη Λωρίδα της Γάζας, μετακυλίοντας το βάρος στον πληθυσμό. Παράλληλα, έχει λάβει εκατομμύρια δολάρια από το Κατάρ. Η στρατιωτική της πτέρυγα, οι Ταξιαρχίες Αλ Κασάμ, έχει ξεχωριστό οικονομικό μηχανισμό, κυρίως χρηματοδοτούμενο από το Ιράν. Επιπλέον, όπως αποκάλυψε αξιωματούχος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας –που είναι απαγορευμένη στην Αίγυπτο– περίπου το 10% του προϋπολογισμού της διοχετεύεται στη Χαμάς.
Ακόμη και μέσα στον πόλεμο, η οργάνωση δεν έχει σταματήσει να επιβάλλει φόρους στους εμπόρους της Γάζας. Φέρεται επίσης να πούλησε μεγάλες ποσότητες τσιγάρων σε τιμές έως και 100 φορές υψηλότερες από την προπολεμική αξία τους: από τα 5 δολάρια το πακέτο, η τιμή έχει ξεπεράσει τα 170.
Πέρα από τις μετρητές πληρωμές, η Χαμάς μοιράζει και δέματα τροφίμων στα μέλη της και τις οικογένειές τους, μέσω τοπικών επιτροπών έκτακτης ανάγκης, η ηγεσία των οποίων αλλάζει διαρκώς λόγω των επανειλημμένων ισραηλινών χτυπημάτων.
Η άνιση κατανομή αυτής της βοήθειας έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις από κατοίκους της Γάζας, που κατηγορούν τη Χαμάς ότι στηρίζει μόνο τους υποστηρικτές της, αφήνοντας εκτός μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
