pixabay
«Αν αφαιρέσουμε από την εθνική μας ιδεολογία το φιλελεύθερο ιδανικό, αν καταργήσουμε αυτό το ανθρωπιστικό και πνευματικό πλάτος που έδωσαν οι πατέρες μας στον ελληνικό εθνισμό, αν ξεγράψουμε όλους αυτούς τους συγγραφείς και τους αγωνιστές που μνημόνεψα* και τις παραδόσεις και τις αναμνήσεις και τη δημιουργική έξαρση που πηγάζει αέναα απ’ αυτές, τι θα μείνει από τον ελληνισμό; Τι περιεχόμενο θα έχει στο εξής η εθνική μας ιδέα; Τι πνευματική τροφή θα προσφέρουμε στους νέους; Πως θα πείσουμε ότι η Ελλάδα είναι μια μεγάλη υπόθεση, που δεν πρέπει να την εγκαταλείψουν;»
του Χάρη Παυλίδη
Το παραπάνω απόσπασμα είναι από άρθρο που έγραψε στα «Καθημερινά Νέα» τον Ιούνιο του 1946 ο Γιώργος Θεοτοκάς. Άρθρο διαχρονικά επίκαιρο και ιδιαιτέρως διαφωτιστικό σε σχέση με το περιεχόμενο το οποίο οφείλει η πολιτική ηγεσία να αναδείξει ενισχύοντας τους δεσμούς που συνδέουν τον φιλελευθερισμό με τον πατριωτισμό.
Το ανθρωπιστικό και πνευματικό πλάτος στο οποίο αναφέρεται ο μεγάλος φιλελεύθερος διανοητής Γιώργος Θεοτοκάς, αποτελεί το κρίσιμο σημείο στο οποίο οφείλει να εστιάσει η ελληνική κυβέρνηση στη διαχείριση της εν εξελίξει ελληνοτουρκική κρίση. Είναι όμως ώριμη η ελληνική κοινωνία να ξεπεράσει στερεότυπα και μύθους που στη διαδρομή του χρόνου έχουν μετατρέψει το εθνικό αφήγημα σε εθνικό παράπονο;
Αντέχει το πολιτικό σύστημα να κλείσει τα αυτιά του στον «υστερικό θόρυβο της καθημερινής δημοσιογραφικής πολεμικής», που όπως γράφει ο Γιώργος Θεοτοκάς «αυξάνει ολοένα την πνευματική μας σύγχυση, την ψυχική μας αρρώστια»; Δυστυχώς δεν αντέχει! Τουλάχιστον αυτό διαφαίνεται στις ανακοινώσεις των κομμάτων. Κατά έναν περίεργο τρόπο σε κάθε ελληνοτουρκική κρίση ξέρεις από πριν τι θα ακούσεις και τι θα διαβάσεις.
Το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθές. Ποιος όμως αντέχει να ακούσει την αλήθεια και κυρίως ποιος έχει το σθένος να την πει υπό το φόβο ότι θα θεωρηθεί προδότης; Εδώ ξεχάσαμε όλοι το Σύνταγμα που ψήφισε η Β΄Εθνοσυνέλευση και κατηγορηματικά ανέφερε ότι: «… άμα πατήσας το ελληνικόν έδαφος, είναι ελεύθερος και από τον δεσπότην αυτού ακαταζήτητος»! Με αυτές τις συνθήκες ποιος θα πει ότι ο διάλογος με την Τουρκία δεν συνιστά υποχώρηση και άρνηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων;
Αυτή είναι η εθνική μας παράδοση, αυτός είναι ο ελληνικός πατριωτισμός, αυτή είναι η εθνική μας ταυτότητα. Διαφορετικά, «Το τι μένει από την εθνική μας ιδέα στις «εθνικόφρονες» στήλες είναι εύκολο να το πιστοποιήσει ο καθένας. Καμία ελευθερία, καμία γενναιοδωρία, κανένας ανθρωπισμός, καμία αγάπη της προόδου, κανένα πνευματικό πλάτος, κοντολογής καμία ελληνικότητα».
Και με την ευκαιρία που είναι, αλήθεια, ο πνευματικός κόσμος της χώρας; Που είναι όλοι αυτοί οι διανοητές να αντισταθούν με επιχειρήματα στον εθνικισμό και στον λαϊκισμό; Γιατί αφήνουν τον ελληνικό φιλελεύθερο πατριωτισμό να χειραγωγείται από τους επαγγελματίες της εθνικοφροσύνης; Και τέλος που είναι οι φιλελεύθεροι να υπερασπισθούν με σθένος τα φιλελεύθερα ιδανικά του πατριωτισμού που τελούν υπό διωγμό;
*Ο Γιώργος Θεοτοκάς αναφέρεται στον Ρήγα Φεραίο, στον Αδαμάντιο Κοράη, στο πνεύμα του Σολωμού, του Κάλβου, του Μακρυγιάννη, του Ψυχάρη, του Παλαμά, όλων χωρίς εξαίρεση των άξιων του ονόματος πνευματικών οδηγών του νεώτερου ελληνισμού.
