Η γωνία Μεγάλου Αλεξάνδρου και Αρτεμισίου στον Κεραμεικό έχει ζωή κάθε μέρα, από νωρίς το πρωί. Οι εθελοντές της κοινωνικής κουζίνας «Ο άλλος άνθρωπος», υπό τον Κωνσταντίνο Πολυχρονόπουλο, πιάνουν δουλειά στο μαγειρείο προτού η πόλη ξυπνήσει για τα καλά. Αυτό που έχουν αναλάβει θέλει μεθοδικότητα. Εχουν βάλει στόχο να μαγειρεύουν και να μοιράζουν φαγητό σε πάνω από 2.000 ανθρώπους που έχουν ανάγκη την ημέρα – και οι πρώτοι θα εμφανιστούν γύρω στις δέκα το πρωί. Τις τελευταίες δύο εβδομάδες η προσπάθειά τους έχει βρει έναν ανέλπιστο σύμμαχο: κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή ο αρχιμάγειρας του Προεδρικού Μεγάρου. Βασίλης Μπέκας, με εντολή της Κατερίνας Σακελλαροπούλου, ετοιμάζει 150 μερίδες φαγητό και τις παραδίδει στο σημείο.
Η ιδέα ανήκει στην ίδια την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, που μένει στο Μεταξουργείο και γνωρίζει από πρώτο χέρι τη δράση της συγκεκριμένης εθελοντικής ομάδας – πιο παλιά, παρόμοια συσσίτια είχαν γίνει και απέναντι από το σπίτι της. Λόγω πανδημίας, δεν υπάρχουν επίσημα δείπνα. Αρα η κουζίνα του Προεδρικού μπορεί να αξιοποιηθεί για να βοηθήσει ανθρώπους με ανάγκη. Ο Μπέκας ξεκίνησε να εργάζεται στο Προεδρικό Μέγαρο ως βοηθός και σήμερα είναι αρχιμάγειρας. Από το 1994 έχει μαγειρέψει για όλους τους Προέδρους, από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή μέχρι τη Σακελλαροπούλου, και για μπόλικες πολιτικές προσωπικότητες, από τον Μπιλ Κλίντον και τον Μπαρόκ Ομπάμα έως τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. «Ανέλαβα αυτή τη δράση με μεγάλη χαρά» λέει στα «ΝΕΑ». «Κάνω αυτό το επάγγελμα τριάντα χρόνια. Κάθε φορά που μαγειρεύω είναι σαν την πρώτη φορά. Εδώ όμως δίνουμε λίγο παραπάνω απ’ την καρδιά μας» επισημαίνει. «Για μένα είναι η ίδια τιμή να μου σφίγγει το χέρι ο Μακρόν μετά από ένα επιτυχημένο δείπνο και να έρχομαι εδώ να φέρνω φαγητό». Από το φαγητό που φτιάχνει κάθε φορά, κρατάει πάντα μια μερίδα και για τη Σακελλαροπούλου.
Την Παρασκευή το πρωί, ο Μπέκας έχει μαγειρέψει πένες. Οι εθελοντές στον «Αλλο άνθρωπο» έχουν φτιάξει φακές. Η εθελόντρια Αννα έχει πάρει ήδη τη θέση της πίσω από τον πάγκο, πολλοί όμως προτιμούν να περάσει η βροχή για να εμφανιστούν. Την Αννα βοηθάει ο Αμίρ, που μεταφράζει ερωταπαντήσεις όταν υπάρχει ανάγκη, προσέχει να τηρούνται οι αποστάσεις στην ουρά και παρέχει αντισηπτικό τζελ στους ανθρώπους που περιμένουν. Ενα συσκευασμένο γάλα, μια μερίδα φαγητό, μια φέτα ψωμί και πλαστικά μαχαιροπίρουνα – αυτά έχει το μενού. Καμιά φορά, η Αννα βάζει στη σακούλα μια μερίδα παραπάνω: οι άνθρωποι που παίρνουν φαγητό από τον «Αλλο άνθρωπο» έχουν συχνά να ταΐσουν κι άλλα στόματα. Η Αννα δουλεύει με πρόσφυγες από το 1992. «Πριν γίνει το προσφυγικό η βαριά βιομηχανία της χώρας» λέει με νόημα. Κάποιους από τους ανθρώπους που παίρνουν φαγητό τους ξέρει με τα μικρά τους. Εχει μάθει και λίγες λέξεις φαρσί, για να συνεννοείται – τα αραβικά τη δυσκολεύουν λίγο παραπάνω. Σχεδόν κάθε μέρα η Αννα μοιράζει μερίδες και λέει «καλημέρα» σε όσους επισκέπτονται την κοινωνική κουζίνα. «Το θέμα είναι η ορατότητα» εξηγεί. «Να μη νιώθουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι, ειδικά εν μέσω πανδημίας, πως τους έχουμε ξεχάσει».
Ο Κωνσταντίνος Πολυχρονόπουλος, ο εμπνευστής του «Αλλου ανθρώπου», είναι παντού για όλους. Οταν μιλάει για τη Σακελλαροπούλου αναφέρεται σ’ αυτήν ως «η γειτόνισσα» – κι ας μη γνωρίζονται προσωπικά, δεν έχει σημασία. Εχει βάλει το χρώμα του σε όλη την προσπάθεια, ακόμα και στη μουσική υπόκρουση. Μαγειρεύει για τους άλλους εδώ και πολλά χρόνια, είναι γνωστός στις περισσότερες γειτονιές της Αθήνας (και, λόγω social media, πέρα απ’ αυτές) και δεν φοβήθηκε ποτέ: το 2012, με τη Χρυσή Αυγή να παραμονεύει, πήγε και μαγείρεψε μόνος του στην πλατεία του Αγίου Παντελεήμονα. «Το φαγητό είναι για όλους», λέει, τονίζοντας πως τον βοηθούν εθελοντές απ’ όλο τον κόσμο. «Η αλληλεγγύη δεν έχει ηλικία, δεν έχει φυλή και δεν έχει τάξη». Η δύναμή του φαίνεται γύρω στο μεσημέρι, όταν πια οι μερίδες φαγητό έχουν τελειώσει. Βγάζει στα χέρια ό,τι τρώγεται από το μαγειρείο και το μοιράζει – χυμούς, πορτοκάλια, ψωμί, τίποτα δεν μένει αναξιοποίητο. Οταν ο Πολυχρονόπουλος λέει «τέλος», πραγματικά δεν υπάρχει τίποτα άλλο να δοθεί.
Τουλάχιστον μέχρι το απόγευμα. Πριν καν οι μερίδες τελειώσουν, μια ομάδα εθελοντών, στην οποία συμμετέχουν ενίοτε και γνωστοί μάγειρες, έχει πιάσει δουλειά στην κουζίνα, καθαρίζοντας και κόβοντας πατάτες. Σε λίγες ώρες όλο και κάτι θα είναι έτοιμο για μοίρασμα. Και την επόμενη μέρα πάλι απ’ την αρχή.
της Μυρτώς Λιαλιούτη από Τα Νέα
