Το 2021 σηματοδοτεί έτος σταθμό για την χώρα μας καθώς γιορτάζουμε 200 χρόνια από την εθνική παλιγγενεσία, από την στιγμή που η Ελλάδα ξεκίνησε τον αγώνα για την κατάκτηση της ελευθερίας και την μετατροπή της από μια οθωμανική επαρχία στην σύγχρονη δημοκρατία και το ισχυρό κράτος δικαίου που είναι σήμερα. Ταυτόχρονα γιορτάζουμε και τα 40 χρόνια από την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή οικογένεια, που έμελλε να αποτελέσει απόφαση ορόσημο για το μέλλον της χώρα μας.
ΤΗΣ ΝΤΟΡΑΣ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ
Πρώην Υπουργού
ΕΙ ιστορική απόφαση του Κωνσταντίνου Καραμανλή τον Μάιο του 1979 για την ένταξη της χώρας μας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες υπήρξε καθοριστική για την εξέλιξη της ελληνικής δημοκρατίας. Μέσα λοιπόν από αυτή τη διπλή χρονική συγκυρία επισφραγίζεται η αρμονική συνύπαρξη της εθνικής και ευρωπαϊκής μας ταυτότητας.
Η Ελλάδα αναγνώρισε στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες το θεσμικό εκείνο πλαίσιο μέσα στο οποίο θα μπορούσε περαιτέρω να εδραιώσει και να ενδυναμώσει το δημοκρατικό πολιτικό της σύστημα και τους δημοκρατικούς θεσμούς, σε μια εποχή κατά την οποία ήταν ακόμα εύθραυστοι. Οι Κοινότητες αποτέλεσαν τον ισχυρό εκείνο παράγοντα και καταλύτη της ανάπτυξης και του εκσυγχρονισμού της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Με την ένταξη της στο φιλόδοξο ευρωπαϊκό κοινοτικό εγχείρημα της εποχής, η χώρα μας επεδίωκε, και μπορούμε πλέον να πούμε ότι πέτυχε, την ενίσχυση της ανεξαρτησίας και της θέσης της στο περιφερειακό διεθνές σύστημα, αλλά και έναν ενεργό ρόλο στις διεργασίες της ευρωπαϊκής ενοποίησης μελλοντικά.
Σε μία πορεία 40 ετών, η Ελλάδα βρέθηκε πέντε φορές στην προεδρία των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και κατόπιν της ΕΕ, αφήνοντας πλούσιο έργο και επιδεικνύοντας ηγεσία και όραμα.
ΕΙ ενεργός συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτέλεσε διαχρονικά βάση και κορμό συνολικά της εθνικής πολιτικής μας. Δεν υπάρχει αμφιβολία, η Ελλάδα είναι πιο ισχυρή μέσα σε μια ισχυρή Ευρώπη. Αλλά και η Ευρώπη είναι πιο ισχυρή με την Ελλάδα. Τα λόγια του Προέδρου της Γαλλίας, Εμμανουέλ Μακρόν, στον φετινό εορτασμό της επετείου της 25ης Μαρτίου, αποδεικνύουν αυτή την θέση: «ΕΙ θέληση της Ελλάδας για ελευθερία υπήρξε και παραμένει ένα σημείο αναφοράς, ένα καθοριστικό σημείο, ένας φως για την Ευρώπη! Γιατί η δική σας ελευθερία είναι η δική μας».
Βέβαια, στο ταξίδι των 40 αυτών χρόνων υπήρξαν και προκλήσεις, αυτό δεν μπορούμε να το αρνηθούμε. ΕΙ Ελλάδα, «ο ακρίτας Των ευρωπαϊκών συνόρων και ο μεσογειακός εξώστης της κοινής αγοράς» το γνωρίζει καλά αυτό. Τόσο από την οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2010, όσο και μετέπειτα στην μεταναστευτική κρίση του 2015, η Ευρωπαϊκή Ένωση δοκιμάστηκε. Δοκιμάστηκε στην κατανόηση της, στις προτεραιότητες της, στην αλληλεγγύη που χρειάστηκε να καλλιεργηθεί, και σταδιακά να ανθίσει. Υπήρχε όμως το υπόβαθρο της κοινής ιστορίας των λαών της Ευρώπης, που έχουν ζήσει τον διχασμό, τον πόλεμο, και που επιλέγουν συνειδητά την πρόοδο και την ειρήνη. Άλλωστε, είναι στις στιγμές των κρίσεων που διαμορφώνεται και σμιλεύεται η ενότητα και η συνοχή.
Αυτό φάνηκε έμπρακτα από τις αρχές κιόλας του 2020. Το μεταναστευτικό στον ‘Εβρο, και η εργαλειοποίηση του από την Τουρκία, η πανδημία και οι σοβαρές υγειονομικές και οικονομικές της επιπτώσεις, αλλά και η περαιτέρω επιδείνωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων αποτέλεσε ένα crash-test μίας «νέας Ευρώπης». Τόσο η χώρα μας όσο και η Ευρωπαϊκή της οικογένεια στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων, και πλέον ακολουθούν έναν κοινό βηματισμό. Αυτό οφείλουμε να το αναγνωρίσουμε.
Για την Ευρώπη λοιπόν, η πανδημία υπήρξε εξίσου μια στιγμή κρίσης, όσο και μία στιγμή συνειδητοποίησης. Μια επιλογή είτε πολιτικής και κοινωνικής ένωσης, σύγκλισης, αλληλεγγύης, είτε απομάκρυνσης και διάσπασης. ΕΙ Ευρώπη επέλεξε τον πρώτο δρόμο, και η Ελλάδα διαδραμάτισε βασικό ρόλο σε αυτό. ΕΙ ιστορική απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Ιούνιο του 2020 σχετικά με την δημιουργία ενός Ταμείου Ανάκαμψης και μίας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής εμβολιασμού επιβεβαίωσε ότι από εδώ και πέρα, η Ευρώπη αντιμετωπίζει τις δυσκολίες ενωμένη. ΕΙ ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, την οποία τόσα χρόνια η Ελλάδα προτάσσει σε πολλούς ευρωπαϊκούς τομείς, έγινε πράξη, πήρε σάρκα και οστά. Τα ευρωπαϊκά κράτη, παρά τις όποιες αρχικές δυσκολίες, στάθηκαν στο ύφος των περιστάσεων, έκαναν ένα τολμηρό βήμα προς τα εμπρός.
Κοιτώντας μπροστά, με τα μάτια στο μέλλον, τι πρέπει να θυμόμαστε λοιπόν από τα 60 χρόνια δημιουργίας της Ευρώπης, και από τα 40 χρόνια συμμετοχής της Ελλάδας σε αυτήν; Να θυμόμαστε ότι οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες και η Ευρώπη δημιουργήθηκαν με την ιδέα της ειρήνης, με τον στόχο να ενώσουν και να συμφιλιώσουν μια διχασμένη και εξουθενωμένη ήπειρο. Αυτό αποτέλεσε την κινητήρια δύναμη της ‘Ενωσης, και 60 χρόνια μετά, 60 χρόνια ειρήνης, ευημερίας και ανάπτυξης, το έχει καταφέρει, και μάλιστα θριαμβευτικά.
ΕΙ Ευρώπη παραμένει ένα έργο σε εξέλιξη. Το στοίχημα της λοιπόν για τα επόμενα 40 χρόνια είναι να συνεχίζει να υπάρχει, να εξελίσσεται, να πρωτοστατεί και να πρωτοπορεί. Να εξασφαλίζει ποιοτικά και διαχρονικά τις ανάγκες των πολιτών της. Να θέτει στόχους αυτοβελτίωσης και βελτίωσης του κόσμου γύρω της. ΕΙ Ευρώπη ξεκίνησε ως ένα όραμα. Πλέον, έχει γίνει η πραγματικότητα μας, και το αισιόδοξο μέλλον μας.
(Αρθρο της Ντόρας Μπακογιάννη, στο 19o τεύχος του ηλεκτρονικού περιοδικού της Βουλής «Επί του…Περιστυλίου!»)
