Σύμφωνα με αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του Nordic Monitor, η κυβέρνηση Ερντογάν φέρεται να αξιοποίησε ευρωπαϊκά κονδύλια προενταξιακής βοήθειας για τη χρηματοδότηση εκτεταμένων επιχειρήσεων κατασκοπείας σε κράτη-μέλη της Ε.Ε. Τα χρήματα, που χορηγήθηκαν από τον Μηχανισμό Προενταξιακής Βοήθειας (IPA), διοχετεύτηκαν υπογείως μέσω εταιρειών-«βιτρίνα» και κυβερνητικά ελεγχόμενων οργανισμών, με στόχο την κάλυψη των πραγματικών δραστηριοτήτων.

Από τα 10 δισ. ευρώ που διατέθηκαν συνολικά, η Τουρκία απορρόφησε 4 δισ. ευρώ την περίοδο 2014–2024 και προβλέπεται να λάβει σημαντικό μερίδιο των 14,3 δισ. ευρώ που έχουν εγκριθεί για την περίοδο 2021–2027.

Το δημοσίευμα επικαλείται εμπιστευτικές πηγές που αποκαλύπτουν πως τόσο το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών όσο και το Υπουργείο Εσωτερικών αξιοποίησαν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για δράσεις συλλογής πληροφοριών στην Ευρώπη. Οι δραστηριότητες αυτές στρέφονταν κυρίως κατά μελών της τουρκικής διασποράς, πολιτικών αντιφρονούντων, δημοσιογράφων, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και μελών του κινήματος Γκιουλέν, κυρίως στη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Σουηδία, την Αυστρία και την Ολλανδία.

Μηχανισμοί συγκάλυψης περιλάμβαναν παραποιημένα λογιστικά στοιχεία, εικονικά τιμολόγια και ελεγχόμενους φορείς, οι οποίοι δήλωναν ψευδή έργα με ευρωπαϊκή «προβιά». Έτσι, η πραγματική φύση των δαπανών αποκρυπτόταν, εμφανίζοντας τις κατασκοπευτικές δραστηριότητες ως δήθεν στήριξη για μεταρρυθμίσεις και σύγκλιση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Στις 16 Ιουνίου 2025, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν , σε επιστολή του προς το Κοινοβούλιο, παραδέχθηκε ότι το Υπουργείο του δαπάνησε 339,9 εκατ. ευρώ από ευρωπαϊκά κονδύλια την τελευταία δεκαετία, ενώ το Υπουργείο Εσωτερικών απορρόφησε επιπλέον 327,9 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, δεν διευκρίνισε τους σκοπούς αυτών των δαπανών.

hakan-fidan-eu-funds-2.jpg
hakan-fidan-eu-funds-1.webp

Το Nordic Monitor σημειώνει ότι ο Φιντάν, πρώην επικεφαλής της MIT (τουρκική μυστική υπηρεσία), έχει από το 2023 αναδιαρθρώσει το τουρκικό ΥΠΕΞ, τοποθετώντας πρώην αξιωματικούς πληροφοριών σε καίριες θέσεις. Παράλληλα, δημιούργησε τη Γενική Διεύθυνση Διπλωματικής Ασφάλειας, η οποία λειτουργεί ως επιχειρησιακή κάλυψη για την αποστολή πρακτόρων στο εξωτερικό και την εντατικοποίηση των παρακολουθήσεων εντός Τουρκίας, ιδίως σε ξένες πρεσβείες.

Την ίδια στιγμή, η αρμοδιότητα φύλαξης των διπλωματικών αποστολών μεταφέρθηκε από την αστυνομία στη νέα υπηρεσία του ΥΠΕΞ, προσφέροντας στην Άγκυρα θεσμικό πρόσχημα για ενίσχυση των εσωτερικών επιχειρήσεων κατασκοπείας.

Ο Φιντάν εμφανίζεται, σύμφωνα με την ανάλυση, να υιοθετεί μια επιθετική στρατηγική εξωτερικής παρακολούθησης, την ώρα που ο πρόεδρος Ερντογάν έχει μειώσει σημαντικά τον κρατικό προϋπολογισμό του ΥΠΕΞ, πιθανώς υπονομεύοντας τις προσωπικές του φιλοδοξίες για διαδοχή. Το 2025, το ΥΠΕΞ λαμβάνει μόλις το 0,284% του προϋπολογισμού, ποσοστό μειωμένο σχεδόν στο μισό σε σχέση με τα προηγούμενα έτη.

Για να καλύψει αυτό το κενό, ο Φιντάν φέρεται να στράφηκε όλο και περισσότερο στα ευρωπαϊκά κονδύλια, χρησιμοποιώντας τα ως ανεπίσημο χρηματοδοτικό μοχλό για τις επιχειρήσεις πληροφοριών.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στη Διεύθυνση Πληροφοριών της Γενικής Διεύθυνσης Ασφάλειας της Τουρκίας, η οποία διαχειρίζεται μεγάλο δίκτυο πρακτόρων με πρόσχημα τη διπλωματική ασφάλεια. Αστυνομικοί τοποθετούνται σε πρεσβείες και προξενεία ως «σύνδεσμοι» αλλά λειτουργούν στην πράξη ως κατάσκοποι.

Παρότι οι Βρυξέλλες φαίνεται να είναι ενήμερες για τις καταχρήσεις των ευρωπαϊκών κονδυλίων και τον ρόλο φιλοκυβερνητικών οργανώσεων με ακραία ρητορική, δεν έχουν προχωρήσει ακόμη σε ουσιαστικές κυρώσεις ή περιορισμούς, επιτρέποντας στην Άγκυρα να συνεχίζει τη δράση της χωρίς σοβαρές συνέπειες.