Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νίκος Παναγιωτόπουλος, σε ανάρτησή του στο Twitter αναφέρθηκε στο μεταναστευτικό και έκρουσε τον κώδωνα για αφύπνιση και συνεργάσια. Άλλωστε, σύμφωνα με την τοποθέτηση του υπουργού, η «Ευρώπη δεν έχει χρόνο για καθυστερήσεις, χρειάζεται κοινή δράση».
Αναλυτικά η ανάρτηση του υπουργού:
«Στη συνέντευξή μου στην Die Welt και τη δημοσιογράφο Carolina Drüten, ανέδειξα ότι η διαχείριση της παράτυπης μετανάστευσης απαιτεί ενιαία και συντονισμένη ευρωπαϊκή πολιτική.
Οι επιστροφές σε τρίτες χώρες και χώρες προέλευσης πρέπει να πραγματοποιούνται συλλογικά και οργανωμένα μέσω διαπραγματεύσεων σε επίπεδο ΕΕ. Χωρίς αποτελεσματικές επιστροφές, η πίεση στις χώρες πρώτης γραμμής θα συνεχίσει να αυξάνεται.
Η Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας του 2016 προέβλεπε τη δυνατότητα επιστροφών μεταναστών στην Τουρκία, όμως δεν εφαρμόζεται σήμερα. Είναι απαραίτητο να επανενεργοποιηθεί, καθώς η Τουρκία μπορεί να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο ως κόμβος επιστροφών για ολόκληρη την Ευρώπη.
Η Ευρώπη δεν έχει άλλο χρόνο για καθυστερήσεις. Χρειάζεται άμεση και αποφασιστική κοινή δράση».
Στη συνέντευξή μου στη Die Welt και τη δημοσιογράφο Carolina Drüten, ανέδειξα ότι η διαχείριση της παράτυπης μετανάστευσης απαιτεί ενιαία και συντονισμένη ευρωπαϊκή πολιτική.
— Nikos Panagiotopoulos (@npanagioto) February 1, 2025
Οι επιστροφές σε τρίτες χώρες και χώρες προέλευσης πρέπει να πραγματοποιούνται συλλογικά και οργανωμένα… pic.twitter.com/VSbGwLP5Rv
Αναλυτικά η συνέντευξη του υπουργου στην Die Welt:
WELT: Κύριε υπουργέ Παναγιωτόπουλε, πώς αξιολογείτε τα σχέδια του υποψήφιου καγκελάριου του CDU Φρίντριχ Μερτς να επιβάλει de facto απαγόρευση εισόδου και απορρίψεις στα σύνορα της Γερμανίας - ιδιαίτερα όσον αφορά τις πιθανές επιπτώσεις στην Ελλάδα;
Νικόλαος Παναγιωτόπουλος: Η Ελλάδα και η Γερμανία συνεργάζονται για τις επιστροφές και την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης. Η Ευρώπη βρίσκεται σε ένα σημείο καμπής όσον αφορά την αυστηρότερη μεταναστευτική πολιτική. Αντιλαμβάνομαι την πολιτική πίεση στη Γερμανία, ιδίως κατά τη διάρκεια μιας προεκλογικής εκστρατείας. Πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα που απαιτεί ευρωπαϊκές λύσεις και όχι μέτρα που λαμβάνονται μεμονωμένα.
WELT: Επιτρέψτε μου να επαναδιατυπώσω την ερώτηση. Υπάρχουν δύο τρόποι να ερμηνεύσει κανείς το κλείσιμο των γερμανικών συνόρων. Από τη μία πλευρά, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια καθυστέρηση που θα επιβάρυνε την Ελλάδα. Από την άλλη, θα μπορούσε να μειώσει την πίεση στην Ελλάδα εάν η Γερμανία γίνει λιγότερο ελκυστικός προορισμός για τους μετανάστες. Τα πλεονεκτήματα ή τα μειονεκτήματα υπερισχύουν το ένα του άλλου, κατά την άποψή σας;
Παναγιωτόπουλος: Οι περισσότεροι μετανάστες που φτάνουν στην Ελλάδα θέλουν να πάνε στη Γερμανία. Αυτό οφείλεται στις φιλελεύθερες πολιτικές των προηγούμενων γερμανικών κυβερνήσεων και στις πολύ ελκυστικές κοινωνικές παροχές. Αυτή η δυναμική θα αλλάξει με την πάροδο του χρόνου. Αναμένω ότι η Γερμανία, μέσω αυστηρότερων πολιτικών και μειωμένων παροχών, θα μειώσει την ελκυστικότητά της για τους παράτυπους μετανάστες. Αναμένω επίσης -και αυτό είναι κάτι που πρέπει να διαπραγματευτούμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο- μια αλλαγή στην πολιτική για τις επιστροφές.
WELT: Τι εννοείτε συγκεκριμένα;
Παναγιωτόπουλος: Είναι δυνατή η επιστροφή σε τρίτες χώρες ή, ακόμη καλύτερα αλλά πιο δύσκολο, στις χώρες προέλευσης. Για να το πετύχουμε αυτό, πρέπει να ενεργήσουμε από κοινού ως ΕΕ-είναι πολύ πιο αποτελεσματικό από το να διαπραγματεύονται μεμονωμένες χώρες μόνες τους. Για παράδειγμα, η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας του 2016 περιλάμβανε τη δέσμευση της Τουρκίας να δεχθεί επιστροφές, αλλά δεν εφαρμόζεται. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να συζητήσουμε με την Άγκυρα. Οι επιστροφές στις χώρες καταγωγής θα ήταν ευκολότερες αν η Τουρκία γινόταν κόμβος για τις επιστροφές από την ΕΕ. Υπό τις κατάλληλες συνθήκες, η Τουρκία θα μπορούσε να λειτουργήσει ως κέντρο επαναπατρισμού για την Ευρώπη.
WELT: Γιατί αυτό θα ήταν ελκυστικό για την Τουρκία;
Παναγιωτόπουλος: Δεν πρόκειται για τη μετατόπιση του βάρους της Ευρώπης στην Τουρκία. Αυτό θα ήταν αντιπαραγωγικό. Η Τουρκία έχει επαναπατρίσει με επιτυχία Σύρους πολίτες στη Συρία σε περιορισμένη κλίμακα. Μέχρι στιγμής, αυτό αφορά μόνο ένα μικρό ποσοστό των περισσότερων από τρία εκατομμύρια Σύρων στην Τουρκία. Ωστόσο, η υλικοτεχνική ικανότητα που έχει επιδείξει η Τουρκία στην υλοποίηση τέτοιων σχεδίων δείχνει ότι η συνεργασία στον τομέα αυτό θα μπορούσε να είναι πολλά υποσχόμενη. Στο τέλος, όλες οι πλευρές πρέπει να επωφεληθούν από αυτό.
WELT: Η Τουρκία πιθανότατα θα ζητήσει κάτι σε αντάλλαγμα.
Παναγιωτόπουλος: Η Τουρκία λαμβάνει ήδη σημαντική οικονομική στήριξη από την ΕΕ, η οποία είναι δικαιολογημένη λόγω των σημαντικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει με την παράνομη μετανάστευση. Αν εμείς οι Ευρωπαίοι βοηθήσουμε να διευκολυνθεί αυτό, θα ελαφρύνει το βάρος της Τουρκίας. Αυτό θα μπορούσε να μειώσει τη μεταναστευτική πίεση στην Ευρώπη, ιδίως μέσω της Ελλάδας και άλλων χωρών. Θα ήταν μια κατάσταση στην οποία θα κέρδιζαν και οι δύο πλευρές.
WELT: Η χώρα σας κατηγορείται συχνά ότι αρνείται να δεχτεί μετανάστες από τη Γερμανία που καταγράφηκαν πρώτα στην Ελλάδα. Σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Προσφύγων της Γερμανίας (Bamf), μόνο 22 μεταφορές από το Δουβλίνο πραγματοποιήθηκαν πέρυσι...
Παναγιωτόπουλος: Ναι, αλλά όχι επειδή αρνηθήκαμε. Πρέπει να το διευκρινίσω αυτό. Έχουμε ήδη αποδεχθεί έναν κατάλογο με πάνω από 500 άτομα, τα οποία είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε άμεσα βάσει των κανονισμών του Δουβλίνου. Ωστόσο, μόνο ένας μικρός αριθμός από αυτά τα άτομα έχει πράγματι επιστραφεί. Οι προκλήσεις βρίσκονται στη γερμανική πλευρά. Πρώτον, τα γερμανικά δικαστήρια εμπόδισαν τις απελάσεις. Μόνο πρόσφατα υπήρξαν αποφάσεις που τις επέτρεψαν. Το κύριο ζήτημα τότε ήταν ο εντοπισμός των μεταναστών που έπρεπε να επιστραφούν. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα αποτελέσματα είναι απογοητευτικά μέχρι στιγμής. Είμαστε όμως έτοιμοι να συνεργαστούμε και να εφαρμόσουμε την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
WELT: Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι η κυβέρνησή σας απέρριψε 14.930 από τις 15.453 αιτήσεις.
Παναγιωτόπουλος: Όλοι οι μετανάστες που έρχονται στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας καταγράφονται από τις αρχές και τα κοινωνικά μας συστήματα. Αυτός είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο οι Γερμανοί εταίροι μας μπορούν εύκολα να αναγνωρίσουν ότι τα άτομα αυτά έφτασαν μέσω της Ελλάδας. Ωστόσο, πιστεύω ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό όσων φτάνουν στη Γερμανία έχει πράγματι περάσει από την Ελλάδα. Η πλειονότητα εισήλθε στην ΕΕ μέσω άλλων οδών χωρίς να έχει καταγραφεί προηγουμένως. Για αυτούς τους ανθρώπους δεν φέρουμε καμία ευθύνη. Μπορώ μόνο να τονίσω ότι οι επιστροφές θα διαδραματίσουν βασικό ρόλο στις επερχόμενες διαπραγματεύσεις για την παράτυπη μετανάστευση. Ελπίζω ότι, υπό την πολωνική προεδρία της ΕΕ, η οποία δίνει προτεραιότητα στην ασφάλεια και την προστασία των συνόρων, θα μπορέσουμε να καταλήξουμε σε συμφωνία φέτος.
WELT: Οι παράτυπες αφίξεις στην Ελλάδα αυξήθηκαν σημαντικά το 2024. Ποιοι ήταν οι λόγοι για αυτό;
Παναγιωτόπουλος: Ο λεγόμενος νότιος διάδρομος από τη Βόρεια Αφρική -ιδιαίτερα τη Λιβύη- προς την Κρήτη και, τελικά, την ηπειρωτική Ελλάδα. Περισσότεροι από 5.000 άνθρωποι έφτασαν μέσω αυτής της διαδρομής το 2024, σε σύγκριση με λιγότερους από 800 το προηγούμενο έτος. Ένας παράγοντας είναι η ασταθής κατάσταση στη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένης της Γάζας, του Λιβάνου και της Συρίας. Η κλιματική αλλαγή παίζει επίσης ρόλο, καθώς όλο και περισσότερες περιοχές σε όλο τον κόσμο χάνουν τα προς το ζην. Και, φυσικά, τα εγκληματικά δίκτυα λαθρεμπορίου, τα οποία είναι ιδιαίτερα ενεργά από τις τουρκικές ακτές. Μια νέα τάση είναι η χρήση μεγαλύτερων και ταχύτερων σκαφών που μπορούν να ολοκληρώσουν το πέρασμα σε λίγα μόλις λεπτά. Αυτό καθιστά πιο δύσκολο για εμάς να τα αναχαιτίσουμε. Συνεργαζόμαστε στενά με τις τουρκικές αρχές, αλλά μένουν πολλά να γίνουν.
WELT: Η χώρα σας κατηγορείται ότι προστατεύει τα σύνορά της με μέτρα που δεν συνάδουν με το νόμο. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε την Ελλάδα ένοχη για «συστηματικές» απωθήσεις. Πολυάριθμες έρευνες έχουν τεκμηριώσει τέτοιες πρακτικές. Ποια είναι η απάντησή σας;
Παναγιωτόπουλος: Η απόφαση αναφέρεται σε μια μεμονωμένη περίπτωση το 2019 υπό διαφορετική κυβέρνηση. Ένα άτομο δεν έλαβε άσυλο, γεγονός που επέτρεψε την επιστροφή του στην Τουρκία. Η ακτοφυλακή μας και η ευρωπαϊκή υπηρεσία προστασίας των συνόρων δεν πραγματοποιούν επαναπροωθήσεις. Διασώζουν ανθρώπους που έχουν τεθεί σε κίνδυνο από εγκληματίες διακινητές. Ιδιαίτερα το χειμώνα, όταν ο καιρός είναι σκληρός, συμβαίνουν ατυχήματα, για τα οποία λυπούμαστε βαθύτατα. Τα μεγαλύτερα και ταχύτερα σκάφη αυξάνουν τους κινδύνους. Η ευθύνη όμως ανήκει στους λαθρέμπορους.
WELT: Στα χερσαία σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία, η κυβέρνησή σας επεκτείνει έναν συνοριακό φράχτη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει μέχρι στιγμής αρνηθεί να το χρηματοδοτήσει με κονδύλια της ΕΕ. Έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος σε αυτό το θέμα;
Παναγιωτόπουλος: Όχι, όχι ακόμη. Θα συνεχίσουμε την κατασκευή του φράχτη, με ή χωρίς χρήματα της ΕΕ. Ο πρωθυπουργός μας το έχει καταστήσει αυτό σαφές. Ωστόσο, βλέπω ευκαιρίες για την ΕΕ να παράσχει χρηματοδότηση στο μέλλον, καθώς η ασφάλεια των συνόρων βρίσκεται πλέον ψηλότερα στην ευρωπαϊκή ατζέντα.
WELT: Σας ευχαριστώ πολύ που αφιερώσατε χρόνο για αυτή τη συνέντευξη.
Παναγιωτόπουλος: Και κάτι τελευταίο: η μετανάστευση είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα. Πρέπει να μείνουμε ενωμένοι στο ευρωπαϊκό πνεύμα και να βρούμε πρακτικές λύσεις, και το θεμέλιο γι' αυτό είναι το Σύμφωνο της ΕΕ για το άσυλο. Δεν πρέπει να χάνουμε καθόλου χρόνο. Διαφορετικά, η πολιτική πίεση θα συνεχίσει να αυξάνεται, τροφοδοτώντας εξτρεμιστικά κινήματα που ευδοκιμούν από τους φόβους και τις αβεβαιότητες στις κοινωνίες μας. Στο εγγύς μέλλον, αυτό θα γίνει όλο και πιο δύσκολο να το διαχειριστούμε. Πρέπει να αποτρέψουμε αυτό το σενάριο με κάθε κόστος.
