Για τις σημαντικότερες αλλαγές που περιλαμβάνονται στο νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο μιλά στο «Μανιφέστο» ο γενικός γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νίκος Μηλαπίδης. Εξηγεί αναλυτικά το ποσοστό των αυξήσεων που θα δουν οι συνταξιούχοι πριν από τις γιορτές των Χριστουγέννων, τι ακριβώς προβλέπεται για τους συνταξιούχους που θα επιλέξουν να συνεχίσουν να εργάζονται και τι αλλάζει στο επίδομα μητρότητας από τον Ιανουάριο του 2024.
Ο κ. Μηλαπίδης επαναλαμβάνει την πάγια θέση του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης και ξεκαθαρίζει ότι δεν προβλέπεται καμία μεταβολή τους μέχρι το 2027.
Ποιες είναι οι βασικότερες αλλαγές που φέρνει το νέο ασφαλιστικό;
Ο ασφαλιστικός νόμος που βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση και θα έρθει προς ψήφιση στη Βουλή πριν τα Χριστούγεννα διαθέτει τρία βασικά χαρακτηριστικά. Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει τη συνολική αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει την επαγγελματική ασφάλιση και την εποπτεία των Ταμείων που παρέχουν συμπληρωματικές συνταξιοδοτικές παροχές πέραν της υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης. Το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει κοινωνικοασφαλιστικές διατάξεις που αποσκοπούν στον διαρκή στόχο του εξορθολογισμού της ασφαλιστικής νομοθεσίας. Ενδεικτικά αναφέρω την ταχύτερη απονομή των επικουρικών συντάξεων, την άρση της περικοπής του 30% της σύνταξης των εργαζόμενων συνταξιούχων, τη δεύτερη για φέτος έκτακτη ενίσχυση των συνταξιούχων με προσωπική διαφορά, τη δυνατότητα για πρώτη φορά συνταξιοδότησης μη μισθωτών με ληξιπρόθεσμες οφειλές ασφαλιστικών εισφορών στον e-EFKA έως 30.000 ευρώ από 20.000 ευρώ που ισχύει σήμερα και την επέκταση του επιδόματος μητρότητας στους ελεύθερους επαγγελματίες και στους αγρότες. Τέλος, το τρίτο μέρος συμπεριλαμβάνει διατάξεις που αφορούν τη ΔΥΠΑ, με στόχο την όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική λειτουργία των υπηρεσιών της προς όφελος των ανέργων και των ωφελούμενων.
Πριν τα Χριστούγεννα οι συνταξιούχοι θα δουν αυξήσεις. Σε τι ποσό θα κυμανθούν;
Να ξεκινήσω, κατ’ αρχάς, από τη μόνιμη αύξηση των συντάξεων, που είναι η δεύτερη που πραγματοποιείται τα δύο τελευταία χρόνια. Η ετήσια αύξηση των συντάξεων είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πορεία της εθνικής μας οικονομίας. Οσο περισσότερο, λοιπόν, η οικονομία μας αναπτύσσεται τόσο μεγαλύτερη είναι και ετήσια αύξηση που δίδεται. Το 2023 είχαμε μια αύξηση 7,75% και το 2024 θα έχουμε μια αύξηση 3%. Η αύξηση του 2024 αφορά, λοιπόν, περίπου 1.700.000 συνταξιούχους και θα καταβληθεί πριν τις γιορτές με τις συντάξεις του Ιανουαρίου. Πέραν, όμως, των μόνιμων αυξήσεων, πριν τα Χριστούγεννα, έκτακτη εφάπαξ οικονομική ενίσχυση θα δουν τόσο οι συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά όσο και οι χαμηλοσυνταξιούχοι.
Εκτιμάτε ότι με τις αλλαγές ως προς την παρακράτηση των απασχολούμενων συνταξιούχων θα αυξηθεί ο αριθμός εκείνων που θα επιλέξουν να συνεχίσουν να εργάζονται;
Οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι σήμερα είναι σχεδόν πέντε φορές περισσότεροι σε σχέση με 2019. Η τάση αυτή καταγράφηκε μετά το 2021, όταν και μειώσαμε το 2020 την παρακράτηση επί της σύνταξης από το 60% στο 30%. Από το 2024 πλέον καταργείται εντελώς η παρακράτηση του 30% επί της σύνταξης. Η σύνταξη θα καταβάλλεται στο ακέραιο. Αντί για παρακράτηση εισάγεται μη ανταποδοτικός πόρος υπέρ e-ΕΦΚΑ ύψους 10% επί του ακαθάριστου εισοδήματος από μισθωτή εργασία. Αντίστοιχα, οι συνταξιούχοι που θα εργάζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες θα κληθούν να πληρώσουν 50% αύξηση επί των εισφορών κύριας σύνταξης που αντιστοιχούν στην ασφαλιστική κατηγορία τους. Η συντριπτική πλειονότητα των συνταξιούχων και ειδικά οι χαμηλοσυνταξιούχοι που θα επιλέξουν να εργαστούν θα έχουν άμεσο οικονομικό όφελος. Γι’ αυτό και αναμένουμε ακόμα πιο σημαντική αύξηση της απασχόλησης σε ορίζοντα διετίας.
Ποιες ασφαλισμένες θα δικαιούνται το επίδομα μητρότητας; Εχετε καταλήξει στο ύψος του επιδόματος;
Από 1ης.1.2024 θεσπίζεται για πρώτη φορά ειδική παροχή προστασίας ίση με τον κατώτατο μισθό μητρότητας (780 ευρώ) για τις ελεύθερες επαγγελματίες διάρκειας εννιά μηνών για αυτοαπασχολούμενες και αγρότισσες μητέρες. Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα στη μητέρα να μεταβιβάσει έως επτά μήνες το δικαίωμά της στον πατέρα προκειμένου να συμμετέχει ακόμα πιο ενεργά στην ουσιαστική ανατροφή των τέκνων. Ταυτόχρονα, επεκτείνεται το επίδομα μητρότητας στο σύνολο των μισθωτών μητέρων, οι οποίες έως σήμερα αποκλείονταν από τη λήψη αυτού λόγω διαφορετικών κανόνων των πρώην Ταμείων τους (π.χ. ασφαλισμένες του π. ΤΑΥΤΕΚΩ, του ΕΔΟΕΑΠ και έμμισθες ασφαλισμένες του π. ΕΤΑΑ). Η ελληνική Πολιτεία μετά από χρόνια αντιμετωπίζει ισότιμα τις εργαζόμενες μητέρες, όπου και αν αυτές απασχολούνται.
Υπό ποιες προϋποθέσεις δεν θα αυξηθούν τα όρια συνταξιοδότησης βάσει του προσδόκιμου ζωής;
Η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες στην Ευρώπη που έχει υιοθετήσει με νόμο ότι τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ανακαθορίζονται με τη μεταβολή του προσδόκιμου ζωής του πληθυσμού της χώρας. Από το 2024 και μετά τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ανακαθορίζονται ανά τριετία, με βάση τη μεταβολή του προσδόκιμου της επιβίωσης του πληθυσμού με σημείο αναφοράς την ηλικία των 65 ετών. Λόγω του ότι κατά την προηγούμενη περίοδο αναφοράς η μεταβολή του προσδόκιμου της επιβίωσης στα 65 ήταν πολύ μικρή, δεν προβλέπεται καμία μεταβολή των ορίων συνταξιοδότησης κατά την επόμενη τριετία.