Αποφασισμένοι να τιμήσουν την εντολή που έλαβαν από τον λαό στις πρόσφατες εκλογές είναι άπαντες στην κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη και αυτό είναι ήδη μετρήσιμο, λέει η Νίκη Κεραμέως στη σημερινή συζήτησή μας. Στην ερώτησή μας εάν η Ελλάδα μπορεί να αφήσει πίσω της παθογένειες και αβελτηρίες, είναι κατηγορηματική: «Το νέο σύστημα χτυπάει παθογένειες, ξεβολεύει από συνήθειες, αλλάζει νοοτροπίες, ξεριζώνει κατεστημένα, δυσαρεστεί όσους είχαν μάθει να λειτουργούν αλλιώς». Η υπουργός Εσωτερικών κλείνει τη συνέντευξή της στο «Μανιφέστο» με τη μεγάλη αλλαγή του τρόπου λειτουργίας των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, «εξασφαλίζεται η διαφάνεια στη λειτουργία και τη χρηματοδότηση των ΜΚΟ και όλα τα στοιχεία είναι στη διάθεση των πολιτών».
Κυρία υπουργέ, είστε πεπεισμένη ότι με τον νέο νόμο θα μείνουν πίσω οι παθογένειες του παρελθόντος στον δημόσιο τομέα;
Ο νόμος, πλέον, για το νέο σύστημα επιλογής και την αξιολόγηση των διοικήσεων των φορέων του Δημοσίου αποτελεί ιδιαιτέρως σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση αυτών των παθογενειών. Η όλη διαδικασία υπάγεται στο ΑΣΕΠ, καθιερώνεται τεστ δεξιοτήτων, συνάφεια πτυχίου και εργασιακής εμπειρίας με τη θέση που διεκδικεί ένας υποψήφιος, αλλά και σύστημα ετήσιας αξιολόγησης, με βάση συγκεκριμένους στόχους που θα περιλαμβάνονται στο συμβόλαιο που θα υπογράφει κάθε στέλεχος διοίκησης. Οπως γνωρίζετε, η επιλογή των προσώπων αυτών ανήκει στην εκάστοτε κυβέρνηση. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας μπορούσαν να διατηρήσουν αυτήν τη δυνατότητα. Επιλέξαμε να προχωρήσουμε σε μία μεγάλη αλλαγή. Να ανταποκριθούμε στο αίτημα της κοινωνίας για μεγαλύτερη έμφαση στην αξιοκρατία. Να αυξήσουμε τα προσόντα που απαιτούνται. Να θεσπίσουμε αξιολόγηση. Γνωρίζουμε ότι το νέο σύστημα χτυπάει παθογένειες, ξεβολεύει από συνήθειες, αλλάζει νοοτροπίες, ξεριζώνει κατεστημένα, δυσαρεστεί όσους είχαν μάθει να λειτουργούν αλλιώς. Στην κυβέρνηση, όμως, είμαστε αποφασισμένοι να αποδείξουμε στην πράξη ότι η ελληνική πολιτεία αναζητείπαντού τους καλύτερους. Ετσι δημιουργούμε ένα καλύτερο Δημόσιο, που θα υπηρετεί καλύτερα κάθε πολίτη.
Υπάρχουν ποικίλες αντιδράσεις για την επιλογή των διοικήσεων, π.χ., στα δημόσια νοσοκομεία. Γιατί έπρεπε η τελική επιλογή να γίνεται από τον εκάστοτε υπουργό; Σας κατηγορούν για «γαλάζια» αξιοκρατία.
Μια απλή ανάγνωση της διαδικασίας που καθιερώνει ο νέος νόμος πείθει ότι αυτό που συμβαίνει είναι το ακριβώς αντίθετο. Με το νέο σύστημα επιλογής ο υπουργός δεν επιλέγει πλέον όποιον θέλει. Επιλέγει έναν από τους τρεις που η διαδικασία υπό το ΑΣΕΠ προκρίνει ως επικρατέστερους, μετά την εφαρμογή όλων των κριτηρίων και σταδίων (π.χ. συνάφεια πτυχίου και εργασιακής εμπειρίας με τη θέση, διενέργεια τεστ δεξιοτήτων). Η επιλογή του ενός εκ των τριών από τον αρμόδιο υπουργό είναι επιβεβλημένη, αφού αφενός θα κληθεί να συνεργαστεί μαζί του, αφετέρου έχει την πολιτική ευθύνη του φορέα. Με δεδομένη την πολύ μεγάλη σημασία της δυνατότητας συνεργασίας, αλλά και τη βαρύτητα της πολιτικής ευθύνης, όποια άλλη διαδικασία θα ήταν άτοπη και δεν θα διασφάλιζε την επιθυμητή αποτελεσματικότητα διοίκησης.
Η αξιωματική αντιπολίτευση σας ασκεί κριτική για την τελική συνέντευξη των υποψηφίων διοικητών. Είναι κριτήριο το οποίο εξετάζετε να αλλάξετε; Από πόσα μέλη και τι ειδικοτήτων θα απαρτίζεται η επιτροπή που θα κρίνει την τελική απόφαση;
Επιτρέψτε μου να παρατηρήσω ότι η κριτική της αντιπολίτευσης για τη συνέντευξη δεν είναι κατά τη γνώμη μου σε σωστή βάση. Πρώτον, γιατί η συνέντευξη είναι αναγκαία για λόγους ουσίας, μια και πρέπει να υπάρχει και διά ζώσης επαφή για την εκτίμηση μίας υποψηφιότητας για τόσο καίριες θέσεις ευθύνης, αφού η προσωπικότητα των στελεχών που καλούνται να διοικήσουν πολύ μεγάλους οργανισμούς είναι σημαντική. Γι’ αυτό, άλλωστε, η συνέντευξη αποτελεί μέρος της διαδικασίας επιλογής παντού στον κόσμο σε τέτοιες σημαντικές θέσεις ευθύνης, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Δεύτερον, γιατί με τον νέο νόμο η βαρύτητα της συνέντευξης είναι μειωμένη, σε σχέση με τα υπόλοιπα κριτήρια. Ειδικότερα, στα 3.000 συνολικά μόρια που προκύπτουν από το σύνολο των κριτηρίων, τα 2.200 αφορούν το τεστ δεξιοτήτων, τα τυπικά προσόντα και την εργασιακή εμπειρία και μόνο τα 800 μόρια τη συνέντευξη. Τρίτον, γιατί, πλέον, για να φτάσει ένας υποψήφιος στη συνέντευξη, πρέπει όχι μόνο να πληροί τα αυστηρά on-off κριτήρια, πτυχία, εργασιακή εμπειρία, συνάφεια, αλλά και να είναι μέσα στους 15 πρώτους στο τεστ δεξιοτήτων. Εφόσον ένας υποψήφιος περάσει με επιτυχία όλα τα στάδια της διαδικασίας, θα βρεθεί ενώπιον μιας τριμελούς ή πενταμελούς επιτροπής, ανάλογα με τη θέση που διεκδικεί, η οποία και διεξάγει τη συνέντευξη. Για παράδειγμα, στα νοσοκομεία οι επιτροπές είναι τριμελείς και απαρτίζονται από σύμβουλο του ΑΣΕΠ ως πρόεδρο, τον επικεφαλής της ΥΠΕ και τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Υγείας. Οπως βλέπετε, έχουμε προβλέψει δικλίδες ασφαλείας σε όλα τα στάδια, προκειμένου να επιλέγεται ο κατάλληλος άνθρωπος για την κατάλληλη θέση, με διαφάνεια και αντικειμενικότητα.
Γιατί δεν είχε γίνει μέχρι σήμερα η επιλογή των διοικήσεων στους δημόσιους φορείς με τα «φίλτρα» που εισάγονται τώρα; Εσείς δεν ήσασταν κυβέρνηση την προηγούμενη τετραετία; Οι μέχρι σήμερα επιλογές σας ήταν κομματικές;
Η προσπάθεια που έγινε, στη διάρκεια της πρώτης κυβερνητικής θητείας μας το 2020, ήταν πολύ σημαντική. Εθεσε τις βάσεις για τον νέο νόμο που ψηφίσαμε, αφού θέσπισε τα πρώτα φίλτρα αξιοκρατίας. Απόφασή μας ήταν να ενισχυθούν ακόμα περισσότερο τα φίλτρα αυτά, να αναβαθμιστούν τα προσόντα που απαιτούνται, αλλά και να βελτιωθούν σημεία της διαδικασίας. Για παράδειγμα, ο προηγούμενος νόμος προέβλεπε μία συγκεκριμένη πενταμελή επιτροπή, η οποία έκρινε όλους τους υποψηφίους όλων των φορέων, διαδικασία που αποδείχτηκε πολύ χρονοβόρα, εάν αναλογιστεί κάνεις τον αριθμό των υποψηφίων. Ο νέος νόμος κατηγοριοποιεί τους οργανισμούς σε εθνικής εμβέλειας, τοπικής εμβέλειας, ενώ τα νοσοκομεία αποτελούν ξεχωριστή κατηγορία, και αυξάνει τον αριθμό των επιτροπών. Εκεί, δηλαδή, που μία επιτροπή έκρινε τους πάντες, πλέον για τα νοσοκομεία θα συνεδριάζουν οκτώ παράλληλες επιτροπές, προκειμένου να καταλήξουν στους επικρατέστερους για τις θέσεις των διοικητών και αναπληρωτών διοικητών, με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα.
Πότε θα ολοκληρωθεί η διαδικασία για τους 600 φορείς του Δημοσίου; Υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα;
Πρώτη μας προτεραιότητα είναι ο ευαίσθητος χώρος της Υγείας. Ηδη έχουν αρχίσει να εκδίδονται οι απαραίτητες Υπουργικές Αποφάσεις, κατ’ εφαρμογήν του νέου νόμου, ενώ σύντομα θα δημοσιευθεί και μία ενιαία προκήρυξη για όλα τα νοσοκομεία της χώρας. Πρόκειται για ακόμα μία σημαντική διαφορά, η οποία επιδρά καταλυτικά στην αποτελεσματικότητα και την ταχύτητα του ορισμού των νέων διοικήσεων. Μέχρι σήμερα, για τα 120 νοσοκομεία της χώρας προβλεπόταν η έκδοση 120 προκηρύξεων. Πλέον, αντί για 120 προκηρύξεις, θα εκδοθεί μία που θα αφορά συνολικά 160 θέσεις διοικητών, υποδιοικητών και αναπληρωτών διοικητών για όλα τα νοσοκομεία. Εν συνεχεία, θα ακολουθήσουν προκηρύξεις για την κάλυψη των 400 και πλέον θέσεων των άλλων φορέων του Δημοσίου.
Με ποιον τρόπο θα γίνονται οι αξιολογήσεις των νέων διοικήσεων; Εχετε δηλώσει ότι αφορά σε περίπου 600 νέες διοικήσεις σε δημόσιους φορείς. Ποιος θα προσδιορίζει τους στόχους ανά φορέα;
Μία ακόμη σημαντική καινοτομία του νέου συστήματος που θεσπίσαμε είναι ότι, πέραν της επιλογής, προβλέπει και την αξιολόγηση των διοικήσεων των φορέων του Δημοσίου, κάτι που δεν υφίστατο μέχρι σήμερα. Αμέσως μετά την επιλογή του επικεφαλής του φορέα, υπογράφεται συμβόλαιο απόδοσης στο οποίο προσδιορίζονται συγκεκριμένοι στόχοι. Η αξιολόγηση γίνεται ετησίως από τον υπουργό, στη βάση επίτευξης ή μη αυτών των στόχων. Σημειώνω ότι ο υπουργός έχει κάθε συμφέρον ο φορέας που εποπτεύει να λειτουργεί αποτελεσματικά γιατί την πολιτική ευθύνη για τον φορέα αυτόν τη φέρει ο ίδιος.
Εχετε προαναγγείλει αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων. Μπορείτε να μας προσδιορίσετε το νέο πλαίσιο;
Πριν από λίγες εβδομάδες, υλοποιώντας νόμο που είχε ψηφιστεί από τον προκάτοχό μου, Μάκη Βορίδη, θέσαμε σε λειτουργία τις πλατφόρμες μέσω των οποίων θα πιστοποιούνται οι Οργανώσεις Κοινωνίας Πολιτών (ΟΚΟΙΠ– πρώην ΜΚΟ) και θα καταθέτουν όλα τα στοιχεία για την ίδρυση, τα όργανα διοίκησης, τη λειτουργία τους. Ετσι, οι οργανώσεις μπορούν να αποκτήσουν φορολογικές ελαφρύνσεις και να διεκδικήσουν, υπό προϋποθέσεις, κρατική χρηματοδότηση, ενώ κάθε πολίτης μπορεί να ενημερώνεται για όποια οργάνωση επιθυμεί. Με τον τρόπο αυτόν εξασφαλίζεται η διαφάνεια στη λειτουργία και τη χρηματοδότηση των ΜΚΟ και όλα τα στοιχεία είναι στη διάθεση των πολιτών.
Οι πρόσφατες εξελίξεις στον χώρο της αντιπολίτευσης, με τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλάζουν κάτι στις προτεραιότητες της κυβέρνησης και, αν ναι, σε ποια κατεύθυνση;
Παρακολουθούμε, όπως είναι φυσικό, όσα συμβαίνουν στον ΣΥΡΙΖΑ, οι προτεραιότητες της κυβέρνησης, όμως, είναι σταθερές και δεν επηρεάζονται από τις όποιες εξελίξεις σε άλλα κόμματα. Η κυβέρνηση προχωρά, με σταθερό βηματισμό, στην υλοποίηση των προεκλογικών δεσμεύσεών της, αλλάζοντας όσα κρατούν τη χώρα πίσω. Στους τέσσερις πρώτους μήνες, έγιναν πράξη οι δεσμεύσεις μας για την ψήφο των αποδήμων, για ένα νέο, πιο αξιοκρατικό, σύστημα επιλογής διοικήσεων φορέων του Δημοσίου, για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, για βελτιώσεις στο φορολογικό σύστημα, για αυστηρότερους ελέγχους στην αγορά, για νέα εργαλεία που στηρίζουν την κοινωνία στη μάχη με την ακρίβεια. Αυτή ήταν η εντολή που μας έδωσαν οι πολίτες, ανανεώνοντας την εμπιστοσύνη τους στον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη Νέα Δημοκρατία και είμαστε αποφασισμένοι να την τιμήσουμε.
