Η εισαγωγή της έννοιας της υποτροπής φέρνει νέα δεδομένα στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ). Όπως προβλέπει το σχετικό σχέδιο νόμου οι ποινές για συχνές ή επαναλαμβανόμενες παραβάσεις δεν θα συμψηφίζονται, αλλά θα λειτουργούν σωρευτικά. Κάθε παράβαση καταγράφεται, και αν επαναληφθεί, η ποινή αυξάνεται, όχι μόνο χρηματικά, αλλά και διοικητικά: από αφαίρεση διπλώματος έως και ποινικές διώξεις, ανάλογα με τη σοβαρότητα και τις συνέπειες.
Ο νέος ΚΟΚ προβλέπει αυστηροποίηση των ποινών σε πολλαπλά επίπεδα σχετικά με τά όρια ταχύτητας: Από την επιβολή ανώτατου ορίου ταχύτητας 30 χλμ./ώρα στα αστικά κέντρα, έως και τη στέρηση διπλώματος για περιπτώσεις υποτροπής ή συμμετοχής σε «κόντρες». Σε περιπτώσεις οδήγησης άνω των 200 χλμ./ώρα- προβλέπονται πρόστιμα 8.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για τέσσερα χρόνια.
Με τον νέο ΚΟΚ, η χρήση κινητού οδηγεί πλέον σε πρόστιμα που φτάνουν έως και 4.000 ευρώ στη 2η υποτροπή. Αφαίρεση άδειας έως και 8 έτη. Ποινικοποίηση της συμπεριφοράς αν προκαλέσει ατύχημα.
Αυστηρές κυρώσεις προβλέπονται, τόσο για τη μέτρια όσο και για την υψηλή υπέρβαση του ορίου κατανάλωσης αλκοόλ. Τα πρόστιμα ξεκινούν από 1.000 ευρώ και φτάνουν έως και τα 4.000 για τους υπότροπους, ενώ συνοδεύονται από αφαίρεση διπλώματος για έως 10 έτη. Σε περιπτώσεις σοβαρής μέθης, επιβάλλεται υποχρεωτική ακινητοποίηση και φύλαξη του οχήματος, ενώ ενεργοποιείται και ποινική δίωξη.
Βαρύτατες είναι οι ποινές και για τη στάθμευση σε ράμπα ΑμεΑ. Προβλέπονται πρόστιμα έως 2.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για έναν χρόνο, σε περίπτωση υποτροπής.
Ο νέος Κώδικας αυστηροποιεί τα πρόστιμα για κάθε όχημα που παραβιάζει τις υποδομές Μεταφορών και Συγκοινωνιών, με έμφαση στην αξιοπιστία των λεωφορείων και τη λειτουργικότητα του δικτύου. Παράλληλα, θεσπίζεται ρητή απαγόρευση στην κυκλοφορία ακόμη και ελεύθερων ταξί εντός των λωρίδων αυτών, με μοναδικές εξαιρέσεις για αποβίβαση επιβατών, νυχτερινή λειτουργία και οχήματα ειδικού τύπου (ΑμεΑ ή μηδενικών ρύπων).
Αναφορικά με τη χρήση της ζώνης ασφαλείας για τα αυτοκίνητα και του κράνους για τα δίκυκλα, ο νέος ΚΟΚ τιμωρεί πλέον όχι μόνο τον οδηγό, αλλά και τον συνεπιβάτη που δεν συμμορφώνεται. Το πρόστιμο αφορά και τους δύο, και στη δεύτερη υποτροπή ο οδηγός μπορεί να χάσει το δίπλωμά του για έναν ολόκληρο χρόνο.
Η… σκληρή πραγματικότητα των αριθμών
Η Ελλάδα βρίσκεται σταθερά ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε. με τις υψηλότερες απώλειες από τροχαία δυστυχήματα. Το 2024, 665 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην άσφαλτο. Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας, που η κυβέρνηση κατάθεσε το Σάββατο στη Βουλή μέσω του αναπληρωτή υπουργού Μεταφορών, Κωνσταντίνου Κυρανάκη, έρχεται να αλλάξει τα δεδομένα.
Ένα στα τέσσερα θανατηφόρα δυστυχήματα στην Ευρώπη σχετίζεται με κατανάλωση αλκοόλ, ενώ στην χώρα μας μόλις 71% των οδηγών φορά ζώνη, έναντι 93,3% στην ΕΕ. Στους συνεπιβάτες δικύκλων, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα: μόνο 65,5% φορούν κράνος, όταν στην Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό αγγίζει το 94%.
Η υπερβολική ταχύτητα, πάντως παραμένει η πιο… δημοφιλής «παρανομία της καθημερινότητας» στους ελληνικούς δρόμους. Το 2024 καταγράφηκαν πάνω από 338.000 παραβάσεις, ενώ κάθε χρόνο κόβονται πάνω από 1 εκατομμύριο κλήσεις, με το 30-35% να αφορά θέσεις ΑμεΑ, διαβάσεις και γωνίες. «Ύπουλος δολοφόνος» είναι και η χρήση του κινητού τηλεφώνου. Στην Ελλάδα, η χρήση κινητού από οδηγούς αγγίζει το 9%, τριπλάσιο ποσοστό από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
