«Η ενισχυμένη παρουσία των ΗΠΑ σε περισσότερες ελληνικές τοποθεσίες στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα στους αντιπάλους μας ότι Ελλάδα και Ηνωμένες Πολιτείες είναι ενωμένες στην υποστήριξη της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή», τονίζει στον Παναγή Γαλιατσάτο για τη Realnews ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ. Ο Αμερικανός διπλωμάτης εξαίρει τη στρατηγική σημασία του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να πραγματοποιείται μέρος της συντήρησης των πλοίων του 6ου στόλου στο ναυπηγείο της Σύρου και της Ελευσίνας και αναφέρει ότι η αμερικανική κυβέρνηση θα συνεχίσει τις συζητήσεις για τη χρονική επέκταση της συμφωνίας αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας.
Εχετε χαρακτηρίσει τη βάση στη Σούδα ως την πιο σημαντική πλατφόρμα για την προβολή της αμερικανικής ισχύος στην περιοχή της Μεσογείου. Σκοπεύετε να ζητήσετε επέκταση της συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας για μια περίοδο περισσότερων ετών;
Η σχέση ΗΠΑ – Ελλάδας βρίσκεται ιστορικά στο υψηλότερο επίπεδο. Η αναβαθμισμένη μας σχέση με την Ελλάδα βασίζεται σε κοινούς στόχους και σε μια επεξεργασμένη στρατηγική, που αναγνωρίζει την επιστροφή του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων στην ανατολική Μεσόγειο. Η Ελλάδα αποτελεί πυλώνα σταθερότητας και ένα σύμμαχο-κλειδί στο ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την ανάσχεση της ρωσικής και της κινεζικής επιρροής σε ένα συνεχώς πιο περίπλοκο στρατηγικό περιβάλλον. Επιστρατεύουμε όλες τις πτυχές της αμερικανικής ισχύος προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις και να προωθήσουμε τους κοινούς στόχους μας για την άμυνα και την ασφάλεια, όπως αυτοί καταγράφονται στον διμερή στρατηγικό διάλογο και την επικαιροποιημένη συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας (MCDA). Ο διάλογος 3+1 με την Ελλάδα, το Ισραήλ και την Κύπρο, που δρομολόγησε ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο πέρυσι στην Ιερουσαλήμ, αποτελεί ένα καλό παράδειγμα της νέας αμερικανικής στρατηγικής. Τα τελευταία χρόνια, οι δραστηριότητες των Ηνωμένων Πολιτειών έχουν επεκταθεί σημαντικά στη βάση της Σούδας το «στολίδι του στέμματος» σε ό,τι αφορά τις διμερείς αμυντικές σχέσεις. Η επικαιροποίηση της συμφωνίας MDCA τον Ιανουάριο μας δίνει τη δυνατότητα να αναπτύξουμε περαιτέρω τους κοινούς μας στόχους για τη συνεργασία στο ΝΑΤΟ και τις κοινές ασκήσεις. Η ενισχυμένη παρουσία των ΗΠΑ σε περισσότερες ελληνικές τοποθεσίες στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα στους αντιπάλους μας ότι Ελλάδα και Ηνωμένες Πολιτείες είναι ενωμένες στην υποστήριξη της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή. Πρόσφατα καλωσορίσαμε την 101η Αερομεταφερόμενη Ταξιαρχία στην Αλεξανδρούπολη για να συμμετάσχει στην επιχείρηση Atlantic Resolve και η ομάδα κρούσης του αεροπλανοφόρου «Eisenhower» συμμετείχε σε ασκήσεις με το ελληνικό Ναυτικό νότια της Κρήτης. Η νέα πλωτή εκστρατευτική μας βάση, το «Hershel Woody Williams», ήταν πρόσφατα στη Σούδα και συνεχίζει να επιχειρεί στην ανατολική Μεσόγειο. Επίσης το φθινόπωρο, ανυπομονούμε να καλωσορίσουμε την 101 Αερομεταφερόμενη στην αεροπορική βάση του Στεφανοβίκειου. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με τους Ελληνες εταίρους μας για την ενίσχυση της αμυντικής μας συνεργασίας συμπεριλαμβανομένων των συζητήσεών μας για την επέκταση της συμφωνίας αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας.
Το ναυπηγείο «Νεώριον» ανήκει στην αμερικανική εταιρεία ΟΝΕΧ και, όπως δηλώσατε πρόσφατα, έχει πιστοποιηθεί από το πολεμικό ναυτικό των ΗΠΑ, για τη συντήρηση αμερικανικών στρατιωτικών σκαφών. Σχεδιάζει το ναυτικό των ΗΠΑ να αναθέσει ένα μέρος της συντήρησης του 6ου στόλου σε ελληνικά ναυπηγεία;
Οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούν την ελληνική ναυτιλία ως έναν τομέα στον οποίο η Ελλάδα διαχρονικά έχει αριστεύσει, έναν τομέα με ιδιαίτερη συμβολική σημασία, αλλά και έναν κρίσιμο τομέα για την περαιτέρω εμβάθυνση των σχέσεών μας σε θέματα άμυνας τεχνολογίας και ενέργειας. Η επιτυχία της ΟΝ ΕΧ με το ναυπηγείο της Σύρου έχει αποδείξει πως οι αμερικανικές επενδύσεις μπορούν να μεταμορφώσουν την αναξιοποίητη ναυπηγική υποδομή στην Ελλάδα. Επισκέφθηκα τη Σύρο τον Ιούλιο με τέσσερις υπουργούς συμπεριλαμβανομένων των υπουργών Ανάπτυξης Αδωνι Γεωργιάδη και Αμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου, που ήταν μια ισχυρή επίδειξη στήριξης από την ελληνική κυβέρνηση. Το ναυπηγείο λειτουργεί πλέον σε πλήρη δυναμικότητα, μετά την επαναλειτουργία του έχει εξυπηρετήσει έναν αριθμό-ρεκόρ πλοίων και έχει συνεισφέρει το 90%απότη συνολική αύξηση της ανάπτυξης που κατέγραψε η ναυπηγική βιομηχανία από το 2017-2019. Τώρα που το ναυπηγείο έχει πιστοποιηθεί από τον 6ο στόλο, το πολεμικό ναυτικό των ΗΠΑ έχει μια ανταγωνιστική «τοπική» επιλογή, επωφελή για την Ελλάδα. Βλέπουμε ένα πολύ σημαντικό εθνικό ενδιαφέρον ασφάλειας στην ενίσχυση των δυνατοτήτων του «Νεώριον» να εξυπηρετεί αμερικανικά και ελληνικά πολεμικά πλοία. Οι κυβερνήσεις των δύο χωρών μας έχουν δεσμευτεί στην επίτευξη ανάλογης επιτυχίας στην Ελευσίνα. Επιπλέον, η Αμερικανική Εταιρεία Ανάπτυξης και Χρηματοδότησης έχει αναγνωρίσει ότι η Ελευσίνα αποτελεί στρατηγική υποδομή και έχει υπογράψει συμφωνία προκαταβολής με την ΟΝΕΧ, ώστε να προχωρήσει με την αγορά και την ανακαίνιση του ναυπηγείου, ενισχύοντας ακόμα περισσότερο την αξία της Ελλάδας ως στρατηγικού σύμμαχου και εταίρου στην ανατολική Μεσόγειο.
Διαπιστώνουμε μεγάλο αμερικανικό ενδιαφέρον για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Γιατί είναι σημαντικό για τις ΗΠΑ αυτό το λιμάνι;
Είμαι περήφανος που έχω επισκεφθεί την Αλεξανδρούπολη περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Ελλάδα και αυτό το ρεκόρ αποδίδει έμφαση στον στρατηγικό ρόλο της πόλης για το κοινό όραμα ΗΠΑ και Ελλάδας σε σχέση με την οικοδόμηση της ευρωπαϊκής πολιτικής ενέργειας και της περιφερειακής ασφάλειας. Η Αλεξανδρούπολη είναι προδιαγεγραμμένο να γίνει περιφερειακός κόμβος σε θέματα ενέργειας, μεταφορών, εμπορίου και άμυνας με την ολοκλήρωση του market test για την πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης υγροποιημένου αέριου (FSRU) και για τα σχέδια της General Electric για εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αέριο. Είναι, επίσης, μια πόλη όπου η Ρωσία προσπάθησε πολύ σκληρά να ασκήσει κακή επιρροή, μεταξύ άλλων μέσω μιας συνεργατικής σχέσης (που έχει ακυρωθεί) μεταξύ του Εμπορικού Επιμελητηρίου Αλεξανδρούπολης και του Επιμελητηρίου στην κατεχόμενη από τους Ρώσους Κριμαία. Η γεωστρατηγική θέση του λιμένα και τα σιδηροδρομικά και οδικά δίκτυα που τροφοδοτούν την ανατολική Ευρώπη προσφέρουν ένα σημαντικό δίαυλο για τη μεταφορά στρατευμάτων και εξοπλισμού από και προς τις περιοχές των Βαλκανίων και της Μαύρης Θάλασσας. Η ιδιωτικοποίηση του λιμένα, σε συνδυασμό με τη βελτιωμένη πρόσβαση λόγω της απομάκρυνσης του ναυαγίου του «Ολγα» από τον αμερικανικό στρατό το 2019, δημιουργεί ευκαιρίες για ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας. Το αμερικανικό επενδυτικό ταμείο BlackSummit Financial οδηγεί τα πράγματα εδώ με μια ισχυρή κοινοπραξία, που περιλαμβάνει επενδυτές των ΗΠΑ, Ελληνες εταίρους, και έναν ευρωπαϊκό λιμενικό φορέα με περιφερειακή εμπειρία για προσφορά στα λιμάνια της Αλεξανδρούπολης και της Καβάλας. Εν τω μεταξύ, η επίλυση των ζητημάτων χρήσης γης από την ελληνική κυβέρνηση δείχνει ότι το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης αποτελεί κυβερνητική προτεραιότητα. Ετσι, με το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης να γιορτάζει 150 χρόνια λειτουργίας, εμείς θα συνεχίσου με να αναπτύσσουμε αυτό το σημαντικό περιουσιακό στοιχείο για την προώθηση των κοινών μας στόχων άμυνας και ασφάλειας.
Ποιες είναι οι προοπτικές για περισσότερες αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα;
Μία από τις κορυφαίες προτεραιότητες της πρεσβείας μας για το 2021 είναι να συμβάλουμε ώστε να διασφαλιστεί ότι η ανάκαμψη της οικονομίας της Ελλάδας θα είναι σχήματος «V», επιστρέφοντας στη μεγέθυνση το συντομότερο δυνατό. Από αυτήν την άποψη, οι αμερικανικές εταιρείες και οι Αμερικανοί επενδυτές πρόκειται να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο. Η Ελλάδα προβλέπεται να επιστρέφει στην οικονομική ανάπτυξη το 2021, πρωτίστως λόγω της αποτελεσματικής διαχείρισης της πανδημίας της COVID-19 από την ελληνική κυβέρνηση, που έσωσε ζωές και ενίσχυσε τη φήμη της χώρας ως ασφαλούς και αξιόπιστου επενδυτικού προορισμού. Όλα τα μεγάλα ενεργειακά εγχειρήματα για τα οποία έχουν εκφράσει ενδιαφέρον Αμερικανοί επενδυτές-το FSRU της Αλεξανδρούπολης, οι αγωγοί IGB και TAP, εγχειρήματα που κατοχυρώνουν την πολιτική και οικονομική σταθερότητα σε ολόκληρη την περιοχή- έχουν μακροπρόθεσμους ορίζοντες και συνεχίζουν να προχωρούν και κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Στον τουρισμό, οι εργασίες έχουν ξεκινήσει για τον καθαρισμό του Ελληνικού και τη δημιουργία του ολοκληρωμένου θέρετρου, μια αμερικανική επένδυση ύψους περίπου 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων που θα μεταμορφώσει την Αθηναϊκή Ριβιέρα. Ταυτόχρονα, ο ψηφιακός μετασχηματισμός της ελληνικής κυβέρνησης, με τη βοήθεια των αμερικανικών εταιρειών υψηλής τεχνολογίας έχει δημιουργήσει περαιτέρω επενδυτικές ευκαιρίες στην Ελλάδα. Η αυξημένη προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας από την κυβέρνηση οδήγησε την άνοιξη στην έξοδο της Ελλάδας από τη ειδική λίστα Special έπειτα από 12 χρόνια. Ως αποτέλεσμα, η σχέση της Ελλάδας με τη Microsoft έχει βελτιωθεί: η Microsoft απέκτησε την ελληνική εταιρεία SoftoMotive και πρόσφατα ανακοίνωσε ότι θα δημιουργήσει ένα κέντρο ρομποτικών διαδικασιών αυτοματισμού στην Αθήνα. Αυτό επιπλέον των κέντρων καινοτομίας της Pfizer και της Cisco στη Θεσσαλονίκη, που αξιοποιούν τον μεγάλο φοιτητικό πληθυσμό της πόλης και το υποστηρικτικό περιβάλλον από την κυβέρνηση για να μετατρέψουν τη Θεσσαλονίκη σε τεχνολογική πρωτεύουσα των Βαλκανίων. Οι καρποί αυτών των επενδύσεων καταδείχθηκαν στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης το 2018 και ανυπομονούμε να συνεχίσουμε να αξιοποιούμε αυτήν την κληρονομιά στην τεχνολογία και στις επενδύσεις.
