Εδώ και καιρό, το ζήτημα με την οπαδική βία στην Ελλάδα έχει γίνει κουραστικό για όποιον το βλέπει ή το έχει δει κάποια στιγμή με σοβαρότητα. Συζητάμε πάντα τα ίδια και τα ίδια και στο τέλος γίνονται πάλι τα ίδια και τα ίδια.
Η συζήτηση αυτή τη φορά άνοιξε, επειδή είχαμε νεκρό έναν οπαδό της ΑΕΚ, τον Μιχάλη Κατσουρή, από οπαδούς της Ντιναμό Ζάγκρεμπ και υπάρχει φόβος για αντίποινα διαρκείας από τη μεριά των οπαδών της ΑΕΚ έναντι οπαδών του Παναθηναϊκού, οι οποίοι (υποτίθεται ότι) είναι «αδελφοποιημένοι» με εκείνους της Ντιναμό.
Ο φόβος αυτός δεν είναι κάτι νέο. Για όσους γνωρίζουν τι εστί ποδοσφαιρική κερκίδα είναι περίπου μόνιμος. Απλά τώρα γίνεται κουβέντα, επειδή είχαμε νεκρό. Ξανά. Με άλλα λόγια, όλοι ξέρουμε ότι οι σύλλογοι οπαδών είναι στην ουσία φυτώρια βίας, καλά δικτυωμένα μεταξύ τους και επαρκώς οργανωμένα, και ταυτόχρονα θεωρούμε δεδομένο ότι κανένας δεν μπορεί να κάνει κάτι για αυτό. Και από εκεί ξεκινάει επί της ουσίας το πρόβλημα...
Θεωρούμε ότι κανένας δεν μπορεί να κάνει κάτι για αυτό, τουλάχιστον όχι άμεσα, επειδή έχουμε ρίξει το φταίξιμο στην παιδεία, την ανεργία, την αμορφωσιά, την φτώχεια, τον αναλφαβητισμό, τον φασισμό, τον ναζισμό, τον αντισυστημισμό και όλα τα «-ισμό» του κόσμου, δίνοντας έτσι άλλοθι στην απραξία μας και δικαιολογία στις βιαιότητες. Βλέπετε, υποτίθεται ότι η νεολαία, που «βράζει το αίμα της» και που είναι άνεργη, φτωχή, παραμελημένη και ένα σωρό άλλα δακρύβρεχτα, έχει την ανάγκη να ανήκει κάπου. Λες και δεν είναι αρκετό να ανήκει σε ένα έθνος, σε μία θρησκεία, σε ένα κόμμα, σε μία αθλητική ομάδα, σε ένα σχολείο, σε μία παρέα... Πρέπει να ανήκει και στη Θύρα 4.
M’ αυτά και μ’ αυτά, έχουμε δώσει την άδεια στον κάθε εγκληματία όχι μόνο να νιώθει σαν στο σπίτι του μες στο γήπεδο και να ζει σε κοινή θέα ανάμεσά μας, αλλά και να στρατολογεί σχολιαρόπαιδα και να απολαμβάνει την ιδεολογική κάλυψη σοβαρών ανθρώπων που έχουν αδυναμία στο γήπεδο. Για αυτούς τους τελευταίους, είναι βιωματικό το ζήτημα: Αν μεγάλωσες ζώντας με τους φίλους σου χαρές και λύπες μέσα στο Καραϊσκάκης ή στο Χαριλάου ή στην Τούμπα και πάει λέγοντας, όλο και κάτι καλό θα έχεις να πεις για τον οπαδό που στάθηκε δίπλα σου. Και φυσικά πάντα θα βρίσκεις μία δικαιολογία για την ομάδα σου, η οποία, να μην τα μασάμε, είναι υπεύθυνη για όλο αυτό το χάλι. Ας είσαι και καθηγητής πανεπιστημίου... Δεν παύεις να είσαι και Άρης ή ΠΑΟΚ ή Ολυμπιακός ή Παναθηναϊκός κ.ο.κ.
Για την ακρίβεια, ακόμα καλύτερα αν είσαι καθηγητής πανεπιστημίου ή έχεις κάποια άλλη ιδιότητα με βαρύνοντα δημόσιο λόγο. Σου αρέσει να βλέπεις «πίσω από τα πράγματα», να αναλύεις τις βαθιές αιτίες των ζητημάτων, να διυλίζεις τον κώνωπα. Για αυτό και αυτές τις ημέρες ακούμε και ξανακούμε από διαφόρων ειδών δημοσιολογούντες ότι «είναι ναζιστές οι οπαδοί που σκότωσαν τον Μιχάλη», λες και ανακάλυψαν κάτι σημαντικό...
Όχι, αγαπητέ αναγνώστη. Είναι οπαδοί οι οπαδοί που σκότωσαν τον Μιχάλη και οι άλλοι οπαδοί, που απειλούν με αντίποινα, κι αυτοί οπαδοί είναι. Οι ψαγμένοι των social media διαφωνούν, βεβαίως, και επιμένουν: Ως θεωρητικά πιο ενημερωμένοι, μας πληροφορούν ότι εκείνοι που σκότωσαν τον Μιχάλη είναι μέλη κροατικής εθνικιστικής οργάνωσης η οποία αποτελεί συνέχεια του φασιστικού κινήματος Ουστάσι. Καλά που μας το είπαν δηλαδή για να πατάξουμε τον ναζισμό και να τελειώνουμε. Πώς και δεν το σκεφτήκαμε νωρίτερα;
Για να αφήσουμε τα αστεία, αυτή η οπτική είναι γνήσιο τέκνο της άλλης γνωστής οπτικής που λέει ότι «δεν έχουμε παιδεία». Στην Ελλάδα, όλα εκεί τα αποδίδουμε. Ένα μόνιμο «δεν έχουμε παιδεία» πλανάται πάντα πάνω από τα προβλήματά μας, για αυτό και μας παίρνει αιώνες για να τα λύσουμε. Χαίρω πολύ, όλα τα κοινωνικά ζητήματα θέμα παιδείας είναι, αλλά αν τα αντιμετωπίζουμε ως τέτοια δεν πρόκειται να τα λύσουμε ποτέ. Ο λόγος είναι πως με το να τα αναλύουμε εξαντλητικά, τα παρουσιάζουμε ως πιο περίπλοκα από ό,τι στα αλήθεια είναι.
Για να το πούμε αλλιώς, φυσικά και πρέπει να αντιμετωπιστεί ο ναζισμός παντού στον κόσμο, όπως πρέπει να βελτιωθεί και η παιδεία μας ή να μειωθεί η φτώχεια και η ανεργία, αλλά πρέπει να δούμε κι εκείνο το θέμα όπου συχνά πυκνά σκοτώνονται άνθρωποι με διακριτικά ποδοσφαιρικών ομάδων μέσα κι έξω από τα γήπεδα, έτσι δεν είναι; Γιατί αν περιμένουμε να λύσουμε όλα τα άλλα πριν λύσουμε αυτό, θα θρηνήσουμε πολύ κόσμο ακόμα. Τώρα, το πώς ακριβώς θα το λύσουμε είναι ένα άλλο θέμα, με το οποίο ασχοληθήκαμε όταν δολοφονήθηκε ο Άλκης Καμπανός («Η μάστιγα που λέγεται ελληνικό ποδόσφαιρο», Το Μανιφέστο, 05/02/2022). Μην γράφουμε τα ίδια και εδώ. Είπαμε, το ζήτημα με την οπαδική βία έχει γίνει κουραστικό...
