Οι λεγόμενοι «ιεροί πόλεμοι» στη Μέση Ανατολή είναι μια κατάσταση που διαρκεί πολλές δεκαετίες και έχει ασφαλώς τις δικές της ρίζες και επεξηγήσεις στις ιδιαιτερότητες της περιοχής αλλά και τις θρησκευτικές αντιθέσεις.
Γράφει η Έρση Παπαδάκη
Υπό το πρίσμα τούτο, δεν είναι ένας πόλεμος μόνο ανάμεσα π.χ. στο Ισραήλ και τη Χαμάς ή το Ισραήλ και το Ιράν. Ήδη άλλωστε από το 1948 και την ίδρυση του σύγχρονου ισραηλινού κράτους οι Παλαιστίνιοι έκαναν λόγο για «καταστροφή» («νάκμπα») και εκδίωξη από τα εδάφη τους, με αποτέλεσμα αυτό να τροφοδοτεί την αντιπαλότητα που υπάρχει ακόμη και σήμερα ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Μεσολάβησαν επίσης το 1967 ο Πόλεμος των Εξι Ημερών ανάμεσα σε Ισραήλ από τη μία πλευρά και Αίγυπτο και Συρία από την άλλη και η αντίστοιχη αναμέτρηση του 1973 με τον Πόλεμο του Γιομ Κιπούρ. Αργότερα, το 1982, υπήρξαν συγκρούσεις ανάμεσα σε ισραηλινές και παλαιστινιακές δυνάμεις στον Λίβανο και το 2006 το Ισραήλ απάντησε πάλι στον Λίβανο, όταν οι δυνάμεις της Χεζμπολάχ συνέλαβαν δύο Ισραηλινούς στρατιώτες.
Ξεχωριστή περίπτωση όμως αποτελεί η Λωρίδα της Γάζας, την οποία οι ισραηλινές δυνάμεις εγκατέλειψαν ουσιαστικά το 2005, αλλά πολλές φορές έκτοτε έχουν σημειωθεί συγκρούσεις, με τους Ισραηλινούς ν’ απαντούν στην εκτόξευση ρουκετών από ένοπλες ομάδες Παλαιστινίων και τη Χαμάς με αεροπορικές επιδρομές, ενώ έχουν καταγραφεί και κύματα εξεγέρσεων – η λεγόμενη «ιντιφάντα» των Παλαιστινίων κατά του Ισραήλ.
Η ένταση ωστόσο δεν αφορά μόνο το Ισραήλ. Ο Λίβανος μαστιζόταν για πολλά χρόνια από εμφύλιο σπαραγμό, ενώ το προχθεσινό μακελειό στην ελληνορθόδοξη εκκλησία στη Δαμασκό είναι μία μόνο πτυχή του δράματος που ζει η Συρία επίσης για πολλά χρόνια. Η φυγή του Μπασάρ αλ Άσαντ πριν από μερικούς μήνες όχι μόνο δεν αποκατέστησε την τάξη στη χώρα, αλλά έχει γιγαντώσει τα κύματα διώξεων ή τις σφαγές εναντίον των θρησκευτικών και εθνοτικών ομάδων που βρίσκονται απέναντι στους τζιχαντιστές που έχουν πάρει τον έλεγχο.
Ακόμη και ο μεταβατικός πρόεδρος, Αχμέντ αλ Σάρα, υπήρξε στο παρελθόν ηγέτης των τζιχαντιστών που είχαν συνδεθεί με το Ισλαμικό Κράτος.
Σε ό,τι αφορά τις χώρες του Κόλπου, υπήρξε ασφαλώς ο περιβόητος Σαντάμ Χουσεΐν στο Ιράκ, ο οποίος στις αρχές της δεκαετίας του 1990 εισέβαλε στο Κουβέιτ και οδήγησε στον πόλεμο με την επέμβαση των ΗΠΑ και των δυτικών δυνάμεων.
Το καθεστώς του Χουσεΐν υπήρξε μόνιμη εστία αντιπαράθεσης και επέμβασης κατά καιρούς των αμερικανικών και δυτικών δυνάμεων έως την ανατροπή του στις αρχές της επόμενης δεκαετίας, ωστόσο τα εσωτερικά προβλήματα στο Ιράκ παραμένουν και επί της ουσίας αποτελεί μία διαιρεμένη χώρα.
Οι μουλάδες της τρομοκρατίας
Το Ιράν αποτελούσε κι αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο σε όλη αυτή τη μεγάλη ιστορία. Η επιβολή του θεοκρατικού καθεστώτος των μουλάδων και η άνοδος στην εξουσία του Αγιατολάχ Χομεϊνί στα τέλη της δεκαετίας του 1970 υπήρξε έκτοτε «κόκκινο πανί» για τις ΗΠΑ και τη Δύση.
Η προσέγγιση του καθεστώτος με τη Μόσχα και η αντίθεσή του στην Ουάσιγκτον και την Ευρώπη καθώς και η χρηματοδότηση και στήριξη τρομοκρατικών οργανώσεων με ισλαμικό μανδύα –με πιο χαρακτηριστική περίπτωση τη Χαμάς– και βέβαια το πυρηνικό του πρόγραμμα είναι ζητήματα που φέρνουν τους μουλάδες σε αντιπαράθεση με τον δυτικό κόσμο εδώ και πολλά χρόνια.
Ειδικά από τα τελευταία είναι ξεκάθαρο πάντως ότι ο πόλεμος κάθε άλλο παρά έχει τα χαρακτηριστικά της απευθείας σύγκρουσης ανάμεσα στο Ιράν και τη Δύση, αλλά έχει ιδεολογικό υπόβαθρο – θρησκευτικό και μη.
