Τρία βιβλία από τρεις πρώην ισχυρούς πολιτικούς της ευρωπαϊκής πολιτικής, πρωταγωνιστές στη διαχείριση της ελληνικής κρίσης, βρίσκονται στο... τραπέζι, περιμένοντας την «Ιθάκη» του Αλέξη Τσίπρα. Οι δύο εκ των τριών συγγραφέων ιδιωτεύουν, σε απόσταση από την ενεργό πολιτική, ενώ το έργο του τρίτου δημοσιεύτηκε μετά θάνατον.
Άνγκελα Μέρκελ, Φρανσουά Ολάντ και Βόλφγκανγκ Σόιμπλε με τα απομνημονεύματά τους προφανώς είχαν σκοπό να χτίσουν την υστεροφημία τους και να πουν τη δική τους αλήθεια. Η… αλήθεια του Αλέξη Τσίπρα, όπως όλα δείχνουν, επιδιώκει να χτίσει... την αμνηστία για τα τεκταινόμενα του παρελθόντος και να διαμορφώσει το σκηνικό για το δικό του rebranding. Έτυχε (;) μάλιστα η «Ιθάκη» του πρώην πρωθυπουργού να έρθει τις ίδιες μέρες με την «Ελευθερία» της Μέρκελ, έναν χρόνο αργότερα.
Ο αποκαλυπτικός Ολάντ
Στο βιβλίο με τον τίτλο «Ένας πρόεδρος δεν θα ’πρεπε να τα λέει αυτά», που κυκλοφόρησε το 2016, ο Φρανσουά Ολάντ αποκαλύπτει ότι υπήρξε αίτημα του Αλέξη Τσίπρα προς τον Βλαντιμίρ Πούτιν για «ρωσικές δραχμές», στην περίπτωση Grexit. Στις εκμυστηρεύσεις του σε δύο δημοσιογράφους της γαλλικής εφημερίδας «Le Monde» αποκαλύπτονται ο διάλογος και οι σκέψεις του Γάλλου πρώην προέδρου.
«Πρέπει να σου δώσω μια πληροφορία (...) Η Ελλάδα μας ζήτησε να τυπώσουμε δραχμές στη Ρωσία, γιατί δεν έχουν πια εκτυπωτήρια για να το κάνουν... Ήθελα να σου δώσω αυτή την πληροφορία για να καταλάβεις ότι δεν είναι κάτι που επιθυμούμε» υποστηρίζει ότι του είπε ο Πούτιν, με τον Ολάντ να σχολιάζει στο βιβλίο του: «Διερωτήθηκα γιατί μου είπε αυτό το πράγμα. Ίσως για να μη θεωρηθεί υπεύθυνος ότι έσπρωξε την Ελλάδα στην έξοδο από την ΕΕ και, δεύτερον, για να μου πει –και δεν ήταν κακή ιδέα– ότι κατά την άποψή του το Grexit ήταν ένας κίνδυνος που έπρεπε πάση θυσία να αποφευχθεί».
Η «αλήθεια» της Μέρκελ
Στις 26 Νοεμβρίου 2024 κυκλοφόρησαν τα απομνημονεύματα της Άνγκελα Μέρκελ από τη θητεία της στην καγκελαρία της Γερμανίας. Η Σιδηρά Κυρία του Βερολίνου και των Βρυξελλών, αφού δεν αποδέχεται την υπόθεση εργασίας ότι τα αγγλικά του Τσίπρα είναι χαμηλού επιπέδου, τουλάχιστον όχι χειρότερα από τα αγγλικά του τότε πρωθυπουργού της Ιταλίας, Ματέο Ρέντσι, δίνει τη δική της αλήθεια για την κρίσιμη σύνοδο της 26ης Ιουνίου 2015, που οδήγησε στα capital controls και στο δημοψήφισμα από τον... ολετήρα της Ελλάδας:
«Ο τότε Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, ήταν σιωπηλός μέχρι εκείνη (σ.σ.: Μέρκελ) να αποφασίσει να του δώσει τον λόγο: “Θα πάρω αμέσως το αεροπλάνο για Αθήνα και θα συσκεφτώ με το υπουργικό μου συμβούλιο”, απάντησε ο Τσίπρας στο ερώτημα τι έχει να πει. Έμεινα με το στόμα ανοιχτό. Έκανα τον γύρο του τραπεζιού και πλησίασα τον Ολάντ. Ήταν κι εκείνος έκπληκτος. Και οι δυο μας, όπως άλλωστε και οι άλλοι, είχαμε αποκομίσει σαφώς την εντύπωση πως ο Τσίπρας είχε αποδεχτεί το αποτέλεσμα των νυχτερινών διαπραγματεύσεων. Επέστρεψα στον Τσίπρα και τον ρώτησα: “Και τι φαντάζεσαι πως θα προκύψει από τις διαβουλεύσεις;”. “Δεν ξέρω”, απάντησε. “Πότε θα ξέρεις;” επέμεινα. “Θα σου το πω σήμερα, νωρίς το βράδυ”.
Ο Ολάντ κι εγώ κανονίσαμε μια τριμερή τηλεφωνική επικοινωνία. Σε αυτή ο Τσίπρας μάς είπε ότι το υπουργικό του συμβούλιο αποφάσισε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το συμφωνηθέν πρόγραμμα... Στη συνέχεια ρώτησα ποια ήταν η σύσταση της κυβέρνησής του προς τον λαό. “Όχι, φυσικά”, είπε νέτα σκέτα. Απ’ όλα τα τηλεφωνήματα που έχω κάνει ποτέ στην πολιτική μου ζωή, αυτό εδώ μου επιφύλαξε ίσως τη μεγαλύτερη έκπληξη. Προς στιγμήν ο Ολάντ κι εγώ μείναμε άφωνοι».
Όλες οι απορίες λύθηκαν στο γεύμα Τσίπρα-Μέρκελ, με τα θαλασσινά στον Πειραιά, σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά, το 2019. «Ο Τσίπρας μού εξήγησε πως ήταν σημαντικό να δείξει στους πολίτες με έναν πειστικό τρόπο ότι η νέα κυβέρνηση είχε εξαντλήσει κάθε περιθώριο προκειμένου να απαλλαγεί από τη μισητή τρόικα...», γράφει η Άνγκελα Μέρκελ.
Και ο «σκληρός» Σόιμπλε
Στα απομνημονεύματα του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, με τίτλο «Αναμνήσεις. Η ζωή μου στην πολιτική», που δημοσιεύτηκαν τον Απρίλιο του 2024, τρεις μήνες μετά τον θάνατό του, αποκαλύπτει ότι στην πρώτη συνάντηση γνωριμίας του (το 2013, πριν από τις εκλογές του 2015) με τον «χαρισματικό» –όπως τον αποκαλεί– Τσίπρα τού «ευχήθηκε για το συμφέρον του ίδιου να μην κερδίσει τις εκλογές γιατί δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να τηρήσει τις υποσχέσεις με τις οποίες θα τις κέρδιζε. Η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να παραμείνει στην Ευρωζώνη χωρίς δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις. Ο Τσίπρας το γνώριζε».
Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις εκλογές και η επόμενη συνάντηση Σόιμπλε-Τσίπρα είχε ακόμη έναν συνδαιτυμόνα, τον Γιάνη Βαρουφάκη. Η κοινή συνέντευξη Τύπου των δύο τότε υπουργών στο Βερολίνο, τον Φεβρουάριο του 2015, δεν είχε προηγούμενο. Ο εμπνευστής και εκτελεστής –κατά πολλούς– της σκληρής δημοσιονομικής πολιτικής του Βερολίνου και των Βρυξελλών, κυρίως σε βάρος του ευρωπαϊκού Νότου, βλέπει απέναντί του «έναν υπουργό με αέρα ποπ σταρ, που τον άφηνε παγερά αδιάφορο».
Σε λίγες ημέρες –στις 24 Νοεμβρίου– στο τραπέζι, πλάι στο «Ένας πρόεδρος δεν θα ’πρεπε να τα λέει αυτά», την «Ελευθερία» και το «Αναμνήσεις. Η ζωή μου στην πολιτική», θα... καθίσει και η «Ιθάκη». Το σκηνικό έτοιμο για την πολιτική πρόζα Τσίπρα και τα... νούμερα επιθεώρησης που θα ακολουθήσουν, τα οποία υπόσχονται να σπάσουν τα ταμεία...
