Η υπόθεση ΟΠΕΚΕΠΕ πυροδότησε πολιτικό σεισμό, ανέδειξε παθογένειες ετών και έφερε στο προσκήνιο τις ευθύνες ενός συστήματος που για καιρό λειτουργούσε χωρίς επαρκείς ελέγχους και δικλίδες διαφάνειας. Με τις αποκαλύψεις της δικογραφίας και τους διαλόγους που είδαν το φως της δημοσιότητας, η πολιτεία δείχνει πλέον αποφασισμένη να προχωρήσει σε ριζικές τομές. Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, μιλά στο «Μανιφέστο» για την αρχή του τέλους μιας σκοτεινής περιόδου, τη θεσμική ανασυγκρότηση του Οργανισμού, τις ευθύνες που ερευνώνται, αλλά και τη σαφή κυβερνητική βούληση για διαφάνεια και δικαιοσύνη απέναντι στους ανθρώπους της παραγωγής. «Μηδενική ανοχή στην παρανομία», διαμηνύει, τονίζοντας πως όσοι καταχράστηκαν δημόσιους πόρους θα κληθούν να επιστρέψουν «μέχρι και το τελευταίο ευρώ».
Η δικογραφία για τον ΟΠΕΚΕΠΕ αλλά και οι διάλογοι που ήρθαν στη δημοσιότητα αδιαμφισβήτητα προκάλεσαν σημαντικές εξελίξεις. Η αντιπολίτευση διαρρηγνύει τα ιμάτιά της. Πού βρισκόμαστε τώρα σε ό,τι αφορά τον Οργανισμό;
Είμαστε στην αρχή του τέλους μιας σκοτεινής περιόδου. Η κατάσταση στον ΟΠΕΚΕΠΕ δεν είναι ένα τυχαίο διοικητικό λάθος της τελευταίας στιγμής. Είναι προϊόν μιας βαθιάς, διαχρονικής παθογένειας που το πολιτικό σύστημα απέτυχε να ελέγξει με επάρκεια. Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι: όταν η παραγωγή γάλακτος ανά ζώο είναι παγκοσμίως στα ημίαιμα ζώα 200 κιλά και στην Ελλάδα δηλώνεται μέσος όρος μόλις 60 κιλά, είναι σαφές ότι κάποιοι έστησαν ένα σύστημα ψευδών δηλώσεων. Αυτά τελείωσαν. Και αυτό πρέπει να το κατανοήσουν όλοι.
Υπάρχει, λοιπόν, δέσμευση για πλήρη κάθαρση;
Οχι μόνο δέσμευση, αλλά ήδη υλοποιούμε ένα σχέδιο βαθιάς θεσμικής ανασυγκρότησης. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ μπαίνει σε νέα εποχή. Δημιουργείται μηχανισμός ανάκτησης των παράνομα καταβληθέντων ενισχύσεων, ενισχύονται οι έλεγχοι, αναδιοργανώνεται η εσωτερική λειτουργία. Η περίοδος της ανοχής σε οποιαδήποτε παρατυπία έχει περάσει. Μηδενική ανοχή στην παρανομία. Και αυτό είναι σαφές για όλους. Οποιος έλαβε χρήματα που δεν δικαιούνταν θα τα επιστρέψει μέχρι και το τελευταίο ευρώ.
Εχετε αναφερθεί σε έλλειμμα στη λειτουργία του Οργανισμού. Ποιες ήταν οι βασικές αδυναμίες;
Δεν υπήρχε σταθερό τεχνικό σύστημα. Δεν υπήρχαν οι απαραίτητοι δασικοί χάρτες. Δεν υπήρχε Κτηματολόγιο. Επακόλουθο αυτών ήταν να μην μπορούν να συνταχθούν τα αναγκαία Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης. Δεν υπήρχε καν μηχανισμός να επιβεβαιώνει αν τα ζώα, οι εκτάσεις, οι παραγωγές που δηλώνονται αντιστοιχούν στην πραγματικότητα. Αυτό το θεσμικό κενό επέτρεψε τις στρεβλώσεις και τις αδικίες. Δεν είναι ζήτημα μόνο ευθυνών, είναι ζήτημα αποκατάστασης ενός ολόκληρου πλαισίου διαχείρισης. Ηδη η ευθύνη για τα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης ανακτήθηκε νομοθετικά από το ΥπΑΑΤ, μιας και οι Περιφέρειες αδυνατούσαν να τα συντάξουν επί μια πενταετία, με αποτέλεσμα να χαθεί χρόνος. Η Κοινωνία της Πληροφορίας προχωρεί τις μελέτες και σε 18 μήνες ευελπιστώ ότι η χώρα θα διαθέτει Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης.
Πώς σχολιάζετε την απομάκρυνση κυβερνητικών στελεχών με αφορμή την έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας;
Ο πρωθυπουργός κινήθηκε με απόλυτη θεσμικότητα. Και οι συνάδελφοι των οποίων τα ονόματα υπήρχαν καθ’ οιονδήποτε τρόπο στη δικογραφία θέλησαν να διευκολύνουν την κατάσταση παραιτούμενοι από την κυβέρνηση. Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι δεν υπάρχει καμία διάθεση συγκάλυψης από κανέναν στην κυβέρνηση. Αυτό είναι ίσως το πιο ξεκάθαρο μήνυμα προς την κοινωνία, αλλά και προς το εσωτερικό της κρατικής διοίκησης. Ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσε την πολιτική κατεύθυνση να ξεριζώσουμε οριστικά τέτοιες πρακτικές.
Υπάρχουν πολιτικές ή ποινικές ευθύνες προσώπων;
Η διερεύνηση τυχόν ευθυνών –πολιτικών ή ποινικών– είναι αρμοδιότητα των θεσμικών οργάνων που ήδη έχουν επιληφθεί της υπόθεσης και ενεργούν μεθοδικά και ανεξάρτητα. Εμείς όμως δεν μπορούμε να μείνουμε αδρανείς. Πρέπει να θωρακίσουμε το σύστημα που επέτρεψε σε κάποιους παραγωγούς να λειτουργήσουν παράτυπα. Και αυτό είναι ένα ζήτημα που πρέπει να το αντιμετωπίσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Θυμίζω ότι ανάλογες περιπτώσεις με την Ελλάδα έχουν παρατηρηθεί και σε άλλες χώρες. Η διαπίστωση αυτή πρέπει να μας οδηγήσει σε μια συντονισμένη προσπάθεια αφενός να «κλείσουν τα παραθυράκια» και αφετέρου το σύστημα να γίνει πιο απλό ώστε να είναι πιο εύκολο να ελεγχθεί.
Η υπαγωγή του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ τι σημαίνει πρακτικά;
Είναι τομή. Η μεταφορά αρμοδιοτήτων στην ΑΑΔΕ εντάσσεται σε μια συνολική μεταρρύθμιση της αγροτικής διοίκησης. Ενίσχυση της διαφάνειας, άμεση διασταύρωση στοιχείων, τεχνολογική αναβάθμιση. Και ταυτόχρονα προσλήψεις – ήδη εκδίδεται ΦΕΚ για 100 επιπλέον στελέχη. Δημιουργούμε νέο πληροφοριακό σύστημα, ψηφιοποιούμε πλήρως τους ελέγχους, δίνουμε σαφείς οδηγίες για συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Ο στόχος είναι ένας: δίκαιη, αντικειμενική και καθαρή κατανομή των πόρων.
Τι μήνυμα στέλνετε στους ανθρώπους της παραγωγής που βλέπουν τις εξελίξεις με ανησυχία;
Θέλω να τους διαβεβαιώσω πως δεν κινδυνεύουν οι ενισχύσεις τους. Αντιθέτως, με όσα κάνουμε τώρα, διασφαλίζουμε ότι στο μέλλον θα απολαμβάνουν επιδοτήσεις δίκαια, με διαφάνεια, χωρίς καθυστερήσεις ή υποψίες. Η στήριξη στον πρωτογενή τομέα είναι σταθερή κυβερνητική πολιτική. Αλλά ταυτόχρονα αυτή η στήριξη πρέπει να συνοδεύεται από σεβασμό στους κανόνες και τους κόπους των άλλων. Ο υγιής παραγωγικός κόσμος της χώρας δεν πρέπει να φοβάται τίποτα. Αντίθετα, θα προστατευτεί.
