Η Ελλάδα προτείνει τη δημιουργία Ευρωπαϊκού Ταμείου 80 δισ. ευρώ με σκοπό την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από τις υψηλές τιμές φυσικού αερίου λόγω της ενεργειακής κρίσης. Την ελληνική πρωτοβουλία γνωστοποίησε με επιστολή του στους αρμόδιους Ευρωπαίους επιτρόπους ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας και αναμένεται να απασχολήσει το έκτακτο συμβούλιο υπουργών Ενέργειας στις 30 Σεπτεμβρίου. Ο κ. Σκρέκας προτείνει τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου, στο οποίο θα κατευθύνονται οι πόροι από ένα ειδικό τέλος ύψους 10 €/θερμική MWh, το οποίο θα επιβάλλεται στις ευρωπαϊκές εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής για τις ποσότητες του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Στόχος, η περαιτέρω στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων εν όψει του δύσκολου χειμώνα, όπως δηλώνει ο ίδιος στη συνέντευξη που μας παραχώρησε, σχολιάζοντας παράλληλα και τα μέχρι στιγμής μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση.
Κύριε υπουργέ, πώς θα αξιοποιούνται τα έσοδα αν τελικά γίνει δεκτή η ελληνική πρόταση;
Οπως ανακοινώσαμε χθες: πρωτίστως, για τη στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων απέναντι στις αυξημένες τιμές του φυσικού αερίου, με τη χρηματοδότηση επενδύσεων σε εναλλακτικά καύσιμα, όπως το πράσινο υδρογόνο και το βιομεθάνιο, την κάλυψη των έκτακτων αναγκών των εταιρειών ενέργειας, λόγω των προσπαθειών τους για αντικατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου. Επίσης για την επέκταση και την τροποποίηση των υποδομών που είναι απαραίτητες για την αντικατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου και την ενίσχυση της δυνατότητας εισαγωγών από εναλλακτικές πηγές και, τέλος, για την αντικατάσταση του φυσικού αερίου με άλλο καύσιμο και την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης.
Μπορείτε κωδικοποιημένα να μας πείτε όσα εξαγγείλατε για το επίδομα όσων χρησιμοποιούν το φυσικό αέριο και μέχρι πότε θα είναι σε ισχύ;
Η Ευρώπη δοκιμάζεται από έναν αποτρόπαιο πόλεμο, που κλονίζει την ενεργειακή ασφάλεια και την οικονομική σταθερότητά της. Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν δεκαπλασιαστεί, σε σχέση με τα επίπεδα προ κρίσης, εκτινάσσοντας το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Οι συνθήκες αυτές –και μάλιστα εν όψει του χειμώνα– μας οδήγησαν εκ νέου στη λήψη πρόσθετων μέτρων στήριξης για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο.
Συγκεκριμένα και όπως ανακοινώσαμε για τις επιδοτήσεις στο φυσικό αέριο τον Οκτώβριο:
- Για τους 700.000 οικιακούς καταναλωτές φυσικού αερίου, η ΔΕΠΑ Εμπορίας σε συνεργασία με τους υπόλοιπους παρόχους θα δώσει για τον Οκτώβριο μια οριζόντια επιδότηση που θα ανέλθει σε 90 € ανά θερμική MWh. Το μέτρο αυτό καλύπτει το σύνολο της μηνιαίας κατανάλωσης, απορροφώντας πάνω από το 50% της αύξησης.
- Για όλους τους εμπορικούς καταναλωτές και τη βιομηχανία, ανεξαρτήτως μεγέθους, τζίρου και αριθμού εργαζομένων, η επιδότηση της κυβέρνησης, για τον Οκτώβριο, θα φτάσει στα 40 € ανά θερμική MWh.
Από τον περασμένο Σεπτέμβριο, η κυβέρνηση εφαρμόζει ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα στήριξης στην Ευρώπη για την αντιμετώπιση της πρωτόγνωρης ενεργειακής κρίσης. Αξιολογούμε σε μηνιαία βάση τις διακυμάνσεις των τιμών ενέργειας στις διεθνείς αγορές και προσαρμόζουμε ανάλογα το ύψος της επιδότησης. Η κυβέρνηση, συνεπής, θα συνεχίσει να εφαρμόζει μια πολιτική θωράκισης των καταναλωτών από τις δυσμενείς επιπτώσεις του ενεργειακού πολέμου για όσο αυτό χρειαστεί.
Η Ρωσία παίζει το δικό της παιχνίδι χρησιμοποιώντας ως «όπλο» το φυσικό αέριο. Διαθέτει η χώρα μας επαρκή αποθέματα για να βγει ο χειμώνας στην περίπτωση που η Μόσχα αποφασίσει να κλείσει οριστικά τις στρόφιγγες;
Η ελληνική κυβέρνηση προνόησε και ανέπτυξε πρωτοβουλίες για την ενεργειακή επάρκεια της χώρας. Διπλασιάσαμε, σχεδόν, τις αποθηκευτικές δυνατότητες της Ρεβυθούσας, αυξάνουμε την παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη με την προσθήκη της «Πτολεμαΐδας 5», είμαστε έτοιμοι να παράγουμε ενέργεια από πετρέλαιο και όχι από φυσικό αέριο στις 5 μονάδες ηλεκτροπαραγωγής διπλού καυσίμου, ενώ δρομολογήσαμε την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου. Παράλληλα, συζητούμε και με την Ιταλία για αποθήκευση ενέργειας κι εκεί. Η ελληνική κυβέρνηση εξαντλεί κάθε περιθώριο, προκειμένου οι Ελληνες πολίτες να μπορούν να καταναλώνουν ενέργεια, ακόμα και υπό τα πιο δυσμενή σενάρια.
Τα μέτρα ισχύουν για όλους, ωστόσο στις ορεινές περιοχές, σε μεγάλο υψόμετρο, οι ανάγκες είναι πολύ περισσότερες. Μήπως είναι λίγο άδικο να είναι οριζόντια και να ισχύουν για όλους τα ίδια κριτήρια;
Ο μηχανισμός που έχουμε θέσει σε λειτουργία, και απορροφά το 90% των αυξήσεων, περιλαμβάνει και το θέμα που θίγει η ερώτησή σας. Η εξοικονόμηση ενέργειας πιστοποιείται σε σχέση με την περσινή κατανάλωση του ίδιου κτηρίου, είτε αυτό βρίσκεται στα πεδινά είτε στα ορεινά. Η οριζόντια απορρόφηση του 90% των αυξήσεων αφορά τα 9 στα 10 σπίτια, άρα τη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών σε όλη την Ελλάδα – πεδινή και ορεινή.
Εξετάζετε επιπλέον μέτρα για την εξοικονόμηση ενέργειας στο Δημόσιο;
Πιστεύω ότι το Δημόσιο πρέπει να δώσει το παράδειγμα στην εκστρατεία που κάνουμε για εξοικονόμηση ενέργειας. Ηδη θέσαμε σε λειτουργία το πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας στα δημόσια κτήρια και θα επιμείνουμε σε αυτό, παρά τα εμπόδια που συναντούμε. Δεν μπορεί κανείς να ζητεί από τους πολίτες να εξοικονομήσουν ενέργεια και την ίδια ώρα το Δημόσιο να μην κάνει κι αυτό τη δική του προσπάθεια. Παράλληλα θέλω να σας πω ότι ήδη ξεκίνησε το πρόγραμμα «Ηλέκτρα», που αφορά την ενεργειακή βελτίωση των δημοσίων κτηρίων, είναι δηλαδή ένα πρόγραμμα «Εξοικονομώ» για το Δημόσιο.
Με όσα ανακοίνωσε ο κ. Μητσοτάκης στη ΔΕΘ αισθάνεστε πως εξαντλήσατε τις δυνατότητες της οικονομίας ή μέσα στον χειμώνα, αν χρειαστεί, μπορούν να δοθούν και άλλα επιδόματα και μέτρα στήριξης;
Η ελληνική οικονομία επί κυβερνήσεως Κυριάκου Μητσοτάκη αναπτύσσεται με υψηλούς ρυθμούς, παρά τις αλλεπάλληλες κρίσεις που ξεσπούν, όπως η πανδημία και η διακοπή της οικονομικής δραστηριότητας εξαιτίας της, αλλά και ο οικονομικός και ενεργειακός πόλεμος που κήρυξε ο Βλαντιμίρ Πούτιν κατά της Ευρώπης με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κατά την τελευταία τριετία είναι σταθερά πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο κι αυτό δημιουργεί πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο τον οποίο κατευθύνουμε σε μέτρα υπέρ των πολιτών. Καταφέραμε να μειώνουμε συνεχώς φόρους κι όμως να έχουμε μεγαλύτερα δημόσια έσοδα. Γιατί; Διότι η οικονομία αναπτύσσεται! Οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης έχουν δύο κύρια χαρακτηριστικά: πρώτον, ανακουφίζουν πραγματικά μεγάλα τμήματα της κοινωνίας και αποκαθιστούν αδικίες του παρελθόντος και, δεύτερον, δεν διαταράσσουν τη δημοσιονομική ισορροπία. Αρα, για να καταλήξω, σας απαντώ ότι όσο δημιουργείται πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος, η κυβέρνηση –με περίσκεψη και κοινωνική ευαισθησία– θα προχωρεί σε νέα μέτρα ελαφρύνσεων, χωρίς να διαταράσσεται η πορεία της οικονομίας μας προς την επενδυτική βαθμίδα, η οποία με τη σειρά της θα στρέψει το διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον και προς την Ελλάδα.
Πώς αξιολογείτε την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για επανακρατικοποίηση της ΔΕΗ; Και σας ρωτώ διότι σε συνθήκες κρίσης πολλοί επανατοποθετούνται για τον συνολικότερο ρόλο του δημοσίου τομέα.
Είναι κρίμα η αξιωματική αντιπολίτευση, αντί να κάνει εποικοδομητική κριτική όπως οφείλει κι όπως της έδωσε εντολή ο ελληνικός λαός, να παραμένει δέσμια ιδεοληψιών που έχουν καταρρεύσει όπου εφαρμόστηκαν. Νομίζουν ότι οι πολίτες ξεχνούν πως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ οδήγησε τη ΔΕΗ στο χείλος της χρεοκοπίας με ζημιές προ φόρων 848,9 εκατομμυρίων ευρώ το 2018, σε μια περίοδο δηλαδή που δεν υπήρχε ενεργειακή κρίση; Ο κ. Τσίπρας εξαγγέλλει «επανακρατικοποίηση» της ΔΕΗ, την οποία ο ίδιος άφησε χρεοκοπημένη, και ταυτόχρονα ζητεί να υπάρξει πλαφόν στη λιανική. Αυτό σημαίνει πολύ απλά ότι η διαφορά στο κόστος παραγωγής, το οποίο εξαρτάται από τις διεθνείς τιμές φυσικού αερίου, από το κόστος πώλησης, θα επιβαρύνει απευθείας τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή τις τσέπες των πολιτών, τις οποίες υποτίθεται ότι θέλει να προστατεύσει ο κ. Τσίπρας. Εάν οι τιμές λιανικής οριστούν στα επίπεδα προ της κρίσης και με τις σημερινές τιμές φυσικού αερίου, αυτό σημαίνει δημοσιονομικό κόστος και αύξηση του πρωτογενούς ελλείμματος της χώρας 12 δισ. ευρώ κάθε χρόνο! Αυτό βέβαια ο ΣΥΡΙΖΑ το αποκρύπτει από τους Ελληνες. Οι πολίτες, όμως, γνωρίζουν και γι’ αυτό στρέφουν την πλάτη στις προτάσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Νιώθετε και προσωπικά την πολιτική πίεση ακούγοντας ότι τα ζητήματα της ενέργειας θα παίξουν σημαντικό ρόλο ακόμα και στην ψήφο των πολιτών;
Αντίθετα, θεωρώ μεγάλη ευθύνη αλλά και τιμή προς το πρόσωπό μου, πρώτον, το ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης μού εμπιστεύτηκε αυτό το κρίσιμο χαρτοφυλάκιο σε μια τόσο κρίσιμη και δύσκολη περίοδο και, δεύτερον, το ότι όλοι στην Ευρώπη μιλούν με κολακευτικά λόγια για την πολιτική της Ελλάδας στην ενέργεια και στο περιβάλλον. Μεγάλα ινστιτούτα διεθνούς κύρους, όπως το Bruegel, δείχνουν καθαρά ότι είμαστε πρωταθλητές Ευρώπης στη στήριξη των πολιτών μας έναντι της λαίλαπας που σήκωσε ο Πούτιν. Ο ελληνικός μηχανισμός ανάκτησης υπερεσόδων από τις επιχειρήσεις ενέργειας υιοθετείται και εφαρμόζεται από την Ευρώπη. Βρισκόμαστε σε μια από τις καλύτερες θέσεις των ευρωπαϊκών κρατών ως προς την ενεργειακή μας επάρκεια, ενώ οι τιμές που πληρώνουν οι Ελληνες καταναλωτές παραμένουν σε προσιτά επίπεδα. Είμαι πολύ υπερήφανος για αυτά τα επιτεύγματα της ελληνικής κυβέρνησης και των συνεργατών μου στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
