Η πολύ πρόσφατη ταυτοποίηση ενός νέου στελέχους του SARS-CoV-2 που οδηγεί σε νόσο COVID-19 έχει προκαλέσει παγκόσμια ανησυχία με ιδιαίτερα σημαντικές υγειονομικές αλλά και κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις.
Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα νεότερα δεδομένα.
Το νέο στέλεχος ταυτοποιήθηκε για πρώτη φορά σε δείγματα ασθενών με COVID-19 που συλλέχθηκαν στις 11 Νοεμβρίου 2021 στη Μποτσουάνα, ενώ πολύ σύντομα ταυτοποιήθηκε και στη Νότια Αφρική καθώς και σε έναν εμβολιασμένο ταξιδιώτη που είχε επιστρέψει στο Χονγκ Κονγκ μετά από ταξίδι στη Νότια Αφρική κατά τα χρονικό διάστημα 22 Οκτωβρίου με 11 Νοεμβρίου 2021.
Το στέλεχος Β.1.1.529 ανιχνεύτηκε και σε άλλο ένα άτομο στο ξενοδοχείο όπου διέμενε σε καραντίνα ο ταξιδιώτης με τον οποίο ήρθε σε επαφή. Ακολούθως, νέες περιπτώσεις COVID-19 που οφείλονται στο νέο στέλεχος καταγράφηκαν στο Ισραήλ και στο Βέλγιο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το κρούσμα που εντοπίστηκε στο Βέλγιο δεν είχε εμβολιαστεί ούτε είχε προηγουμένως νοσήσει από COVID-19 και είχε ταξιδέψει μόνο στην Αίγυπτο και στην Τουρκία, ενώ εμφάνισε συμπτώματα 11 ημέρες μετά το ταξίδι στην Αίγυπτο μέσω Τουρκίας στις αρχές του Νοεμβρίου 2021. Το γεγονός εγείρει ανησυχίες σχετικά με την εξάπλωση του νέου στελέχους σε περισσότερες χώρες όχι μόνο της Αφρικής αλλά και άλλων ηπείρων.
Κρούσματα COVID-19 που οφείλονται στο νέο στέλεχος έχουν επίσης καταγραφεί σε Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Ιταλία. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν δεδομένα που να υποδηλώνουν ότι η λοίμωξη με το νέο στέλεχος οδηγεί σε πιο σοβαρή συμπτωματολογία.
«Στέλεχος ανησυχίας»
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ονόμασε το νέο στέλεχος Β.1.1.529 «Όμικρον» και το χαρακτήρισε «στέλεχος ανησυχίας». Το νέο στέλεχος Β.1.1.529 εμφανίζει ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό προφίλ 32 μεταλλάξεων στα γονίδια της πρωτεΐνης – ακίδας S που χρησιμοποιεί ο ιός προκειμένου να εισβάλλει στα ανθρώπινα κύτταρα. Ο αριθμός και το είδος των μεταλλαγών προκαλούν προβληματισμό στη διεθνή επιστημονική κοινότητα.
Ο ιολόγος Tom Peacock από το Imperial College London σημειώνει ότι είναι το πρώτο στέλεχος του SARS-CoV-2 με δύο μεταλλαγές που κωδικοποιούν για τη θέση διάσπασης της φουρίνης στην πρωτεΐνη S, τις P681H και N679K. Αυτές οι μεταλλαγές, μαζί με τη H655Υ, σχετίζονται με βελτιωμένη ικανότητα του ιού να εισέρχεται στα ανθρώπινα κύτταρα και αυξημένο δυναμικό μετάδοσης, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι η μετάλλαξη P681H ανιχνεύεται και στο στέλεχος Δέλτα.
Επιπλέον, η διαγραφή nsp6 (Δ105-107) μπορεί να σχετίζεται με διαφυγή της φυσικής ανοσίας του ανθρώπου, καθώς οδηγεί σε ανταγωνισμό της δράσης των ιντερφερονών που έχουν αντι-ιική δράση, και επιπλέον μπορεί να σχετίζεται και με αυξημένη μεταδοτικότητα. Η συγκεκριμένη μετάλλαξη έχει ανιχνευτεί επίσης και στα στελέχη Άλφα, Βήτα, Γάμμα και Λάμδα.
Πέρα από τις μεταλλαγές που αφορούν την πρωτεΐνη S, υπάρχουν και άλλες ανησυχητικές μεταλλαγές στο στέλεχος Omicron όπως οι R203K και G204R που αφορούν το νουκλεοκαψίδιο, που σχετίζονται με αυξημένη λοιμογονικότητα και έχουν επίσης ανιχνευτεί στα στελέχη Άλφα, Γάμμα και Λάμδα.
Οι μεταλλάξεις που ανιχνεύτηκαν στο νέο στέλεχος Omicron μπορεί επίσης να αυξάνουν τον κίνδυνο επαναλοίμωξης, διαφυγής της προστασίας που προσφέρει ο εμβολιασμός καθώς και μειωμένης αποτελεσματικότητας των θεραπειών με μονοκλωνικά αντισώματα έναντι του SARS-CoV-2. Ωστόσο, περαιτέρω έρευνα είναι αναγκαία για να καθοριστεί το ακριβές επίπεδο κινδύνου.
Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα επιδημιολογικά στοιχεία από τα δεδομένα αλληλούχισης του γονιδιώματος του SARS-CoV-2 στα κρούσματα της Νότιας Αφρικής, όπου φαίνεται ότι το νέο στέλεχος Β.1.1.529 επικρατεί του στελέχους δέλτα.
Πρόσφατες συρροές κρουσμάτων COVID-19 σε περιοχές της Νότιας Αφρικής αποδίδονται σχεδόν εξ’ ολοκλήρου στο νέο στέλεχος Omicron. Λαμβάνοντας όλα τα ανωτέρω υπόψη, επιδημιολογικά μοντέλα εκτίμησης κινδύνου προβλέπουν ότι το στέλεχος Omicron έχει σαφές πλεονέκτημα ταχείας επικράτησης έναντι του στελέχους Δέλτα.
Όσον αφορά στη διάγνωση του νέου στελέχους Omicron, είναι δυνατή η ταχεία ανίχνευση με την υπάρχουσα τεχνολογία αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης (PCR) και το S-gene dropout test πριν ακολουθήσει η επιβεβαίωση με την αλληλούχιση του γονιδιώματος του ιού που απαιτεί περισσότερο χρόνο.
Οι εταιρείες Pfizer, Moderna και Novavax έχουν ήδη ανακοινώσει ότι εργάζονται ταχύτατα ώστε να εξακριβώσουν αφενός την αποτελεσματικότητα των εμβολίων τους απέναντι στο νέο στέλεχος Omicron και αφετέρου να τα προσαρμόσουν κατάλληλα ώστε να προσφέρουν ισχυρή προστασία έναντι του νέου στελέχους.
Συμπερασματικά, το νέο στέλεχος Όμικρον του SARS-CoV-2 εγείρει σοβαρές ανησυχίες ως προς το δυναμικό μετάδοσης, επαναλοίμωξης καθώς και διαφυγής της προστασίας που προσφέρουν τα εμβόλια.
Σαφή δεδομένα σε σχέση με τα ανωτέρω θα είναι διαθέσιμα εντός των επομένων τεσσάρων εβδομάδων, αναφέρουν οι Καθηγητές του ΕΚΠΑ. Σε αυτό το πλαίσιο, προσθέτουν, κρίνεται ακόμα πιο αναγκαίος ο εμβολιασμός με την τρίτη αναμνηστική δόση για την επίτευξη της μέγιστης προστασίας από τη σοβαρή νόσο COVID-19, καθώς και η συνεχής επαγρύπνηση για τον έγκαιρο εντοπισμό και απομόνωση των κρουσμάτων προκειμένου να ανακοπεί η αλυσίδα μετάδοσης.
Επιπλέον, σημειώνουν, η αύξηση των εμβολιασμών στις αναπτυσσόμενες χώρες πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα των ανεπτυγμένων κρατών και των διεθνών οργανισμών. Η πλειοψηφία των ειδικών σημειώνει ότι ακόμα και στην πιθανότητα επιβεβαίωσης των πλέον δυσμενών σεναρίων, δεν θα επιστρέψουμε στην αρχική κατάσταση της πανδημίας.
Γερμανία
Η Γερμανία ανακοίνωσε σήμερα ότι έχει εντοπίσει συνολικά τρία κρούσματα κορωνοϊού που φέρουν την νέα παραλλαγή Omicron έπειτα από την επιβεβαίωση ενός ύποπτου κρούσματος στο δυτικό κρατίδιο της Έσσης.
“Η αλληλούχιση του γονιδιώματος του ιού επιβεβαίωσε το αποτέλεσμα-το ύποπτο κρούσμα που έγινε χθες το πρωί γνωστό φέρει την παραλλαγή Omicron“, έγραψε στο Twitter ο Κάι Κλόζε, υπουργός Κοινωνικών Υποθέσεων στην Έσση.
Χθες ο ίδιος είπε ότι η νέα παραλλαγή είχε εντοπιστεί σε έναν επιβάτη που είχε φθάσει από την Νότια Αφρική στην Έσση, όπου βρίσκεται το αεροδρόμιο της Φρανκφούρτης, ένα από τα πιο πολυσύχναστα της Ευρώπης.
Επιπλέον χθες υγειονομικοί αξιωματούχοι στο νότιο κρατίδιο της Βαυαρίας εντόπισαν δύο κρούσματα της παραλλαγής Omicron.
Περιορισμοί στις αερομεταφορές από την Νότια Αφρική τέθηκαν από σήμερα σε ισχύ καθώς η χώρα χαρακτηρίστηκε περιοχή παραλλαγής ιού.
Αυτό σημαίνει ότι οι αεροπορικές εταιρείες μπορούν να μεταφέρουν μόνο Γερμανούς στη Γερμανία από την Νότια Αφρική και ακόμη και αν αυτοί είναι εμβολιασμένοι θα πρέπει να μπαίνουν σε καραντίνα για δύο εβδομάδες.
Η νέα παραλλαγή έχει προκαλέσει συναγερμό στη Γερμανία, η οποία όπως πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αγωνίζεται για να περιορίσει ένα τέταρτο κύμα της πανδημίας με ραγδαία αύξηση νέων κρουσμάτων του κορωνοϊού.
Βρετανία
Ο βρετανός υπουργός Υγείας Σάτζιντ Τζάβιντ δήλωσε σήμερα ότι αναμένει να λάβει προσεχώς εισήγηση για το αν η κυβέρνηση μπορεί να επεκτείνει το πρόγραμμα εμβολιασμού με την αναμνηστική δόση κατά του κορωνοϊού ώστε να προσπαθήσει να αποδυναμώσει τις επιπτώσεις της νέας παραλλαγής Omicron.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε χθες νέα μέτρα σε μια προσπάθεια ανάσχεσης της εξάπλωσης της Omicron αυστηροποιώντας τους κανονισμούς για όσους φθάνουν στη Βρετανία και επιβάλλοντας τη χρήση μάσκας σε καταστήματα και μέσα μαζικής μεταφοράς στην Αγγλία.
Αλλά υπουργοί θέλουν επίσης να προωθήσουν και την χορήγηση της αναμνηστικής δόσης του εμβολίου λέγοντας ότι ακόμη και αν τα εμβόλια αποδειχτούν λιγότερο αποτελεσματικά απέναντι στην παραλλαγή Omicron θα προσφέρουν μεγαλύτερη προστασία απέναντί της και θα μειώνουν τον αριθμό των νοσηλειών και των θανάτων.
“Το άλλο που παραμένει υπερβολικά σημαντικό, αλλά νομίζω ότι είναι σωστό να πούμε ότι σήμερα είναι περισσότερο σημαντικό από ποτέ, είναι το εμβολιαστικό μας πρόγραμμα”, είπε ο Τζάβιντ στο Sky News.
“Αυτός είναι και ο λόγος που ζήτησα από τους ειδικούς συμβούλους μας στο θέμα των εμβολίων, την αποκαλούμενη Κοινή Επιτροπή για τον Εμβολιασμό και την Ανοσοποίηση, να μου δώσουν πολύ σύντομα την εισήγησή τους για την διεύρυνση του προγράμματος χορήγησης αναμνηστικής δόσης και θεωρώ ότι θα μου την δώσουν άμεσα”.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα η Βρετανία διεύρυνε τις κατηγορίες όσων μπορούν να λάβουν την αναμνηστική δόση περιλαμβάνοντας και άτομα από 40 ετών και άνω και ανακοίνωσε επίσης ότι τα παιδιά 16 και 17 ετών θα μπορούν να λάβουν την δεύτερη δόση έπειτα από σύσταση της Επιτροπής.
Η Βρετανία έχει ήδη δύο επιβεβαιωμένα κρούσματα της παραλλαγής Omicron και ο Τζάβιντ είπε ότι τα νέα μέτρα χρειάζονται για να κερδίσουν χρόνο οι ειδικοί ώστε να μπορέσουν να κατανοήσουν περισσότερο την Omicron, η οποία δεν είναι ακόμη σαφές αν καθιστά λιγότερο αποτελεσματικά τα εμβόλια.
“Υπάρχουν λόγοι να θεωρούμε ότι ίσως και τονίζω το ίσως…αποδειχτεί ότι καθιστά λιγότερο αποτελεσματικά τα εμβόλιά μας, ίσως όμως και όχι, απλώς δεν γνωρίζουμε αρκετά ακόμη. Το θέμα είναι ότι τα εμβόλια εξακολουθούν να παρέχουν μεγαλύτερη προστασία από το να μην εμβολιαστείς και γι΄αυτό είναι τόσο σημαντικό το πρόγραμμα των αναμνηστικών δόσεων”, είπε ο Τζάβιντ.
Ολλανδία
Επιβάτες πτήσεων που έφτασαν στο αεροδρόμιο Σίπχολ του Άμεστερνταμ βρέθηκαν θετικοί στη νέα παραλλαγή Omicron, ανακοίνωσαν οι υγειονομικές αρχές της Ολλανδίας.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Εθνικού Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας της χώρας, η παραλλαγή Omicron έχει εντοπιστεί σε 13 από τα θετικά τεστ που έγιναν σε επιβάτες δύο πτήσεων που έφτασαν από τη Νότια Αφρική.
Σημειώνεται επίσης ότι η έρευνα δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα και η νέα παραλλαγή μπορεί να βρεθεί σε περισσότερα δείγματα δοκιμών.
Γαλλία
Η νέα παραλλαγή Omicron του κορωνοϊού πιθανόν να κυκλοφορεί ήδη στη Γαλλία, όπως είπε σήμερα ο υπουργός Υγείας της χώρας προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση αυστηροποιεί τους περιορισμούς για να περιορίσει την εξάπλωσή του.
“Δεν έχει ακόμη εντοπιστεί, αλλά είναι ζήτημα ωρών”, είπε στους δημοσιογράφους ο Ολιβιέ Βεράν σε ένα εμβολιαστικό κέντρο στο Παρίσι.
Ένα πρώτο ύποπτο κρούσμα του νέου παραλλαγμένου στελέχους Omicron του κορωνοϊού εντοπίστηκε στην περιοχή του Τιρόλου στην Αυστρία, όπως ανακοίνωσαν αργά χθες Σάββατο οι τοπικές αρχές.
Το ύποπτο κρούσμα αφορά έναν ταξιδιώτη που επέστρεψε από τη Νότια Αφρική την προηγούμενη εβδομάδα και ο οποίος βρέθηκε θετικός στην covid-19, με ενδείξεις ότι έχει προβληθεί από τη νέα παραλλαγή, αν και η επιβεβαίωση αναμένεται τις επόμενες ημέρες, επεσήμαναν οι αρχές του Τιρόλου.
Αυστρία
Στην Αυστρία ισχύει ήδη από τη Δευτέρα lockdown λόγω της ραγδαίας ανόδου των κρουσμάτων της covid-19.
Τα αρχικά τεστ που διενεργήθηκαν από το Ινστιτούτο Ιολογίας του Ίνσμπουργκ οδήγησαν στη «σοβαρή υποψία» ότι το κρούσμα αυτό ενδέχεται να συνδέεται με την παραλλαγή Omicron.
Δείγματα θα σταλούν τώρα στην Αυστριακή Υπηρεσία για την Υγεία και την Ασφάλεια Τροφίμων (AGES) προκειμένου να ελεγχθούν περαιτέρω.
«Το αποτέλεσμα από την AGES αναμένεται τις επόμενες ημέρες», δήλωσε ο Έλμαρ Ριζόλι επικεφαλής της ομάδας διαχείρισης της πανδημίας του Τιρόλο.
«Το κρούσμα, όπως έχει δηλώσει και βάσει των τρεχουσών πληροφοριών, παρέμεινε σχεδόν αποκλειστικά στο σπίτι του από τότε που επέστρεψε από το ταξίδι του πριν τρεις ημέρες και προς το παρόν δεν εμφανίζει συμπτώματα».
Οι αρχές έχουν ζητήσει ως προληπτικό μέτρο να γίνουν περισσότερα τεστ σε ανθρώπους που επέστρεψαν στην Αυστρία τις τελευταίες 14 ημέρες από χώρες του νότιου τμήματος της Αφρικής.
Ισραήλ
Η μετάλλαξη Omicron έχει προκαλέσει παγκόσμιο συναγερμό, με το Ισραήλ να προχωρά σε απαγόρευση εισόδου όλων των ξένων υπηκόων και υποχρεωτική καραντίνα για όλους τους Ισραηλινούς που έρχονται από το εξωτερικό. Παράλληλα έβαλε στην κόκκινη λίστα 50 αφρικανικές χώρες. Οι πολίτες έσπευσαν να επιστρέψουν στο Ισραήλ με τον πρωθυπουργό να κάνει λόγο για αναγκαίο μέτρο.
«Έφτασα μετά από δύο ημέρες παραμονής στην Κωνσταντινούπολη. Αρχικά σκόπευα να μείνω τρεις ημέρες, όμως μετά τις αποφάσεις της κυβέρνησης, έκοψα τις διακοπές μου για να προλάβω να επιστρέψω» λέει ένας πολίτης και άλλος συμπληρώνει: «Νιώθω πολύ άγχος για αυτά που συμβαίνουν. Υποθέτω ότι αφού εμβολιάστηκα και είχα περάσει κορωνοϊό θα είμαι εντάξει».
Αυστραλία
Οι υγειονομικές αρχές της Αυστραλίας ανακοίνωσαν σήμερα ότι εντοπίστηκαν δύο κρούσματα του παραλλαγμένου στελέχους Omicron του κορωνοϊού σε δύο ταξιδιώτες που έφτασαν στο Σίδνεϊ από το νότιο τμήμα της Αφρικής.
Το υπουργείο Υγείας της Νέας Νότιας Ουαλίας, στην ανατολική Αυστραλία, ανακοίνωσε ότι πραγματοποιήθηκαν τεστ τα οποία επιβεβαίωσαν την παρουσία του νέου αυτού στελέχους σε δύο ταξιδιώτες που έφτασαν χθες Σάββατο στο Σίδνεϊ.
Οι δύο ταξιδιώτες επέβαιναν σε πτήση της Qatar Airways και έφτασαν στην Αυστραλία μέσω της Ντόχα του Κατάρ, επεσήμαναν οι υγειονομικές αρχές της Νέας Νότιας Ουαλίας.
Βρέθηκαν θετικοί στην covid-19 κατά την άφιξή τους στο Σίδνεϊ, γεγονός που ώθησε τις αρχές να εξετάσουν αν έχουν μολυνθεί από το παραλλαγμένο στέλεχος Omicron, το οποίο εντοπίστηκε πρώτη φορά στη Νότια Αφρική.
“Τα δύο θετικά κρούσματα, που ήταν ασυμπτωματικά, βρίσκονται σε απομόνωση σε ειδικά διαμορφωμένα δωμάτια. Τα δύο αυτά άτομα ήταν ανοσοποιημένα πλήρως” κατά της covid-19, πρόσθεσε το υπουργείο της αυστραλιανής πολιτείας.
Δώδεκα ταξιδιώτες από το νότιο τμήμα της Αφρικής που έφτασαν στην Αυστραλία με την ίδια πτήση έχουν επίσης τεθεί σε καραντίνα, παρά το γεγονός ότι δεν βρέθηκαν θετικοί στην covid-19.
Οι περίπου 260 επιβαίνοντες στην πτήση -επιβάτες και μέλη του πληρώματος– κλήθηκαν να παραμείνουν σε καραντίνα.
Οι υγειονομικές αρχές της Αυστραλίας ανακοίνωσαν σήμερα ότι εντοπίστηκαν δύο κρούσματα του παραλλαγμένου στελέχους Omicron του κορωνοϊού σε δύο ταξιδιώτες που έφτασαν στο Σίδνεϊ από το νότιο τμήμα της Αφρικής.
Οι αρχές της Νέας Νότιας Ουαλίας, στην ανατολική Αυστραλία, ανακοίνωσαν ότι πραγματοποίησαν τεστ τα οποία επιβεβαίωσαν την παρουσία του νέου αυτού στελέχους σε δύο ταξιδιώτες που έφτασαν χθες Σάββατο στο Σίδνεϊ.
Ρωσία
Η Ρωσία επιβεβαίωσε 33.548 νέα κρούσματα COVID-19 κατά το τελευταίο 24ωρο με τα οποία ο συνολικός αριθμός των κρουσμάτων ανήλθε σε 9.570.373, ανακοίνωσε σήμερα η ομοσπονδιακή υπηρεσία διαχείρισης της πανδημίας.
Η Μόσχα κατέγραψε τα 3.086 από αυτά.
Επίσης, η υπηρεσία ανέφερε 1.224 θανάτους από επιπλοκές της covid-19 με τους οποίους ο συνολικός αριθμός των νεκρών από την νόσο ανήλθε σε 272.755.
Πηγή: euronews
