Στο δρόμο για τη Βουλή βρίσκεται το πολυσυζητημένο νομοσχέδιο για τις δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Όλγας Κλωντζα για το Βήμα της Κυριακής.
Η πίστωση χρόνου που έδωσε η πανδημία άμβλυνε τις συζητήσεις περί αστυνομικής βίας μετά το μπαράζ επιχειρήσεων των ΜΑΤ σε Εξάρχεια, ΑΣΟΕΕ και Κουκάκι στις αρχές του χρόνου. Ενώ η χώρα κινείται ακόμη σε ρυθμούς κοινωνικής αποστασιοποίησης, οι πρόσφατες ρυθμίσεις του «Μεγάλου Περιπάτου» έχουν… στενέψει τα περιθώρια αντοχής των πολιτών σε κλειστούς δρόμους και καθυστερήσεις, δημιουργώντας πιο ευνοϊκό περιβάλλον.
Η έντονη αντίδραση είναι δεδομένη από σύσσωμη την αντιπολίτευση. Η κριτική που κυριάρχησε τις τελευταίες ημέρες είχε στο επίκεντρο την «επαναφορά» του χουντικού νόμου για τις συναθροίσεις, που ουσιαστικά απαγόρευε συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις στο κέντρο της Αθήνας, καθώς και σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας. Απαντώντας σε σχετικά δημοσιεύματα, ο συνταγματολόγος κ. Νίκος Αλιβιζάτος, που συμμετείχε στη σύνταξη της πρότασης νόμου του τότε δημάρχου Αθηναίων Γιώργου Καμίνη (2012), στην οποία σε μεγάλο βαθμό στηρίζεται το νομοσχέδιο, έκανε λόγο για «κραυγαλέα ανακρίβεια». Η ισχύς των επίμαχων διαταγμάτων 794/1971, 269/1972 και 168/1972 της 7ετίας δεν έπαψε ποτέ μέχρι σήμερα. Καμία κυβέρνηση δεν προχώρησε στην κατάργησή τους κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Το αναχρονιστικό νομοθετικό πλαίσιο διατηρήθηκε, αποθέτοντας στη Δικαιοσύνη το βάρος της μη εφαρμογής ως αντισυνταγματικών πολλών διατάξεών του.
«Κλειδί» για την εφαρμογή το ΠΔ
Με το άρθρο 16 του σχεδίου νόμου, όπως κατατέθηκε στη διαβούλευση, προβλέπεται η κατάργηση των παραπάνω χουντικών διαταγμάτων. Μόνο που για να καταργηθούν θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ το Προεδρικό Διάταγμα που θα ρυθμίσει ειδικότερα ζητήματα εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου. Αυτό σημαίνει ότι όσο καθυστερήσει η έκδοση του εν λόγω ΠΔ, τα διατάγματα της χούντας θα παραμείνουν σε ισχύ.
Φαίνεται πάντως πως αυτό δεν είναι στις προθέσεις της κυβέρνησης, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, η προετοιμασία του ΠΔ έχει προχωρήσει. Θα ολοκληρωθεί όμως με την ψήφιση, κατά την οποία και θα οριστικοποιηθεί το περιεχόμενο του νομοσχεδίου μετά την επεξεργασία στο Κοινοβούλιο. Βήμα καθοριστικό, καθώς είναι ακριβώς το ΠΔ που αναμένεται να «ξεθολώσει» ορισμένα κενά που αφήνουν οι γενικόλογες διατυπώσεις του σχεδίου νόμου.
Η χώρα μας παραμένει η τελευταία χώρα στην ΕΕ που δεν διαθέτει ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο για τις δημόσιες συναθροίσεις. Αυτό σκοπεύει να ανατρέψει η κυβέρνηση, με γενική αρχή τη διασφάλιση της άσκησης του δικαιώματος του συνέρχεσθαι δημοσίως, εντός ενός θεσμικού πλαισίου λογικής, εναρμονισμένου με τις επιταγές του Συντάγματος (αρ. 11), ώστε αφενός μεν να προστατεύεται η δημόσια ασφάλεια και «να μη δια- ταράσσεται υπέρμετρα η κοινωνικοοικονομική ζωή ορισμένης περιοχής». Σε αυτό συμπυκνώνονται άλλα δικαιώματα, όπως στην ελεύθερη μετακίνηση και στην πρόσβαση στην εργασία.
Βασική στόχευση της κυβέρνησης είναι να περιορίσει την ταλαιπωρία των πολιτών από διαδηλώσεις που δεν είναι μαζικές. Ολικά μπλακάουτ για συγκέντρωση 50 ή 100 ατόμων έχουμε συχνά δει τα τελευταία χρόνια, ενώ δεν είναι σπάνιο φαινόμενο να κλείνει το κέντρο της Αθήνας όχι μία αλλά δυο-τρεις φορές μέσα σε μία μόνο ημέρα. Για τον λόγο αυτόν και θεσμοθετείται η ενημέρωση των πολιτών μέσω ψηφιακής πλατφόρμας για τη real time εξέλιξη των συγκεντρώσεων και την κατάσταση στους δρόμους. Στόχος είναι οι πολίτες να ενημερώνονται από την προηγούμενη ημέρα για τον τόπο και τον χρόνο των συγκεντρώσεων και τις συνακόλουθες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις.
Σύμφωνα με πηγές από το περιβάλλον του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, το σχέδιο νόμου δεν αλλάζει την επιχειρησιακή διαχείριση των συναθροίσεων από τις αστυνομικές ή λιμενικές αρχές. Οργανώνει το πλαίσιο στο οποίο γίνονται διαδηλώσεις και πορείες και ενισχύει τη συνεργασία των αρχών με τους πολίτες.
Οργανωτής και διαμεσολαβητής
Κεντρικό ρόλο θα έχουν δύο πρόσωπα, ο οργανωτής και ο διαμεσολαβητής. Ο οργανωτής, ο υπεύθυνος της διαδήλωσης, οφείλει να γνωστοποιήσει εγκαίρως στην αρμόδια αστυνομική/λιμενική αρχή την πρόθεση να καλέσει σε δημόσια υπαίθρια συνάθροιση, προκειμένου να λάβει τη σχετική άδεια.
Αυτή ορίζει πού επιτρέπεται να γίνει η συνάθροιση ανάλογα με το μέγεθος της, αλλά και τον βαθμό επικινδυνότητας «ως προς την πιθανότητα διάπραξης σοβαρών εγκλημάτων και διατάραξης της κοινωνικοοικονομικής ζωής». Η συνάθροιση – όπως ισχύει και σήμερα – μπορεί και να απαγορευτεί ή να περιοριστεί. Πάντως, τα συγκεκριμένα κριτήρια και ο ορισμός της έγκαιρης γνωστοποίησης μένουν να διευκρινιστούν από το ΠΔ.
Από την άλλη πλευρά, έμπειρος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. ή του Λιμενικού Σώματος αναλαμβάνει τον ρόλο του διαμεσολαβητή, που συνεργάζεται διαρκώς και άμεσα με τον οργανωτή.
Για την απαγόρευση, περιορισμό ή διάλυση εν εξελίξει δημόσιας συνάθροισης αρμόδια είναι η κατά τόπον αρμόδια αστυνομική ή λιμενική αρχή με απλή γνώμη των οικείων δημάρχων, ενώ για τη διάλυση δεν απαιτείται άδεια εισαγγελέα, παρά μόνο ενημέρωση. Σε περίπτωση δε απαγόρευσης διαδήλωσης, οι αιτιάσεις για αναστολή εκτέλεσης κατατίθενται στην Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ, που πρέπει να αποφασίσει μέσα σε 3 ημέρες.
Θολό το τοπίο των… αυθόρμητων συγκεντρώσεων
Μια πτυχή που παραμένει αφώτιστη από τις ως σήμερα προβλέψεις του νομοσχεδίου είναι η σύγχρονη, θα έλεγε κανείς, τάση του καλέσματος σε δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις μέσω social media. Περίπτωση που εμπίπτει στο πεδίο των αυθόρμητων, όπως ορίζονται, συγκεντρώσεων. Στις ιδιαίτερες αυτές περιπτώσεις, που άλλοτε το κάλεσμα δεν είναι τόσο «αθώο», άλλοτε δεν υπάρχει κατ’ ουσίαν διοργανωτής, τι μέλλει γενέσθαι;
Οπως προβλέπεται, «εφόσον δεν διαφαίνονται κίνδυνοι διασάλευσης της δημόσιας ασφάλειας ή σοβαρής διατάραξης της κοινωνικοοικονομικής ζωής» θα πρέπει επί τόπου να οριστεί «οργανωτής». Εφόσον κανείς δεν είναι διατεθειμένος να αναλάβει την ευθύνη, τι ακολουθεί; Αυτός που τύχει να την αναλάβει, δεδομένου ότι δεν θα υπάρχει από πίσω κάποια θεσμική δομή, ενώ δεν γνωρίζει καν τους υπόλοιπους συμμετέχοντες, ποιου είδους ευθύνη θα έχει;
Θετικοί οι πολίτες
Τη στιγμή που η έντονη αντίδραση είναι δεδομένη από την αντιπολίτευση, η κοινωνία φαίνεται πως κινείται σε άλλη κατεύθυνση. Αυτό δείχνουν τα ευρήματα πρόσφατης έρευνας της Metron Analysis. Στο ερώτημα αν χρειάζεται να υπάρξουν νέες νομοθετικές ρυθμίσεις για τις πορείες, διαδηλώσεις, αποκλεισμούς των δρόμων ή επαρκεί το ισχύον πλαίσιο, το 70% απαντά «νέο νομοθετικό πλαίσιο». Στους ψηφοφόρους της ΝΔ το ποσοστό φτάνει στο 86%, του ΣΥΡΙΖΑ στο 54%, του ΚΙΝΑΑ στο 79% και του ΚΚΕ στο 37%.
Επίσης, το 80% των συμμετεχόντων συμφωνεί με την άποψη οι μικρές συγκεντρώσεις να γίνονται σε μια πλατεία κι όχι στο οδόστρωμα διακόπτοντας την κυκλοφορία. Η αντανάκλαση του ποσοστού αυτού στα κόμματα είναι για τη ΝΔ 94%, τον ΣΥΡΙΖΑ 73%, το ΚΙΝΑΑ 87% και το ΚΚΕ 35%.
Οσο δε για τη στάση της Αστυνομίας στις διαδηλώσεις, κατά την έρευνα της Metron Analysis, ποσοστό 49% πιστεύει ότι δεν είναι ιδιαίτερα αυστηρή, ενώ το 32% ότι είναι υπέρμετρα σκληρή και βίαιη. Με την πρώτη άποψη συμφωνεί το 71% των ψηφοφόρων της ΝΔ, το 35% του ΣΥΡΙΖΑ, το 54% του ΚΙΝΑΑ και το 19% του ΚΚΕ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:
- Δεν ξεχνάμε το δημοψήφισμα παρωδία
- Γαλαντόμα με documentonews και dimokratianews η διαφημιστική της Αλεξίας Μπακογιάννη
- Δημοσκόπηση: Συντριβή του ΣΥΡΙΖΑ σε υπουργικό crash test με τη ΝΔ
- Αποκαλύψεις-σοκ για τον ψευτογιατρό: Πήρε 98.000 ευρώ από θύμα του και του έλεγε ότι με 82% αναπηρία θα παίζει… μπάλα
