Στο επίκεντρο του νέου νομοσχεδίου για τον Εθνικό Τελωνειακό Κώδικα βρίσκεται η προσπάθεια του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών να επεκτείνει με έξυπνο και συστηματικό τρόπο τη χρήση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης.

Αν και ακόμη δεν είναι υποχρεωτική για όλους τους επαγγελματίες, το κράτος σπεύδει να επιβραβεύσει όσους επιχειρήσουν το ψηφιακό άλμα πριν αυτό καταστεί μονόδρομος. Πέρα από την τεχνική διάσταση, πρόκειται για μια στρατηγική κίνηση, με φορολογικά κίνητρα που λειτουργούν ως δέλεαρ για τους πρώτους που θα μπουν στο παιχνίδι.

Το νέο πλαίσιο ορίζει ρητά ποιες συναλλαγές καθίστανται υποχρεωτικά ηλεκτρονικές: συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων εντός Ελλάδας, συνεργασίες με οντότητες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης
– εξαιρουμένων των λιανικών πωλήσεων – και κάθε συναλλαγή που σχετίζεται με δημόσιες συμβάσεις και φορείς της Γενικής Κυβέρνησης. Το πεδίο εφαρμογής είναι εκτεταμένο, και η κατεύθυνση σαφής: το κράτος βάζει τάξη στον λογιστικό χάρτη, αλλά όχι με το μαστίγιο – προς το παρόν.

Για εκείνους που θα υιοθετήσουν την ηλεκτρονική τιμολόγηση από το 2025, το Υπουργείο προσφέρει γενναίες φορολογικές ελαφρύνσεις. Οι επιχειρήσεις θα μπορούν να αποσβέσουν εξ ολοκλήρου, μέσα στο ίδιο έτος, το κόστος για την αγορά τεχνολογικού εξοπλισμού και λογισμικού, και μάλιστα με προσαύξηση 100%. Με άλλα λόγια, μια επένδυση 1.000 ευρώ θα «μετρά» ως 2.000 ευρώ στα φορολογικά βιβλία. Αντίστοιχη προσαύξηση προβλέπεται και για τα κόστη που αφορούν την παραγωγή, αποστολή και αρχειοθέτηση των ηλεκτρονικών τιμολογίων κατά το πρώτο έτος χρήσης. Βασική προϋπόθεση για την ενεργοποίηση των κινήτρων είναι η έγκαιρη δήλωση χρήσης της ηλεκτρονικής τιμολόγησης, τουλάχιστον δύο μήνες πριν από την ημερομηνία που θα καταστεί υποχρεωτική.

Το υπουργείο, μέσα από την αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, ξεκαθαρίζει πως δεν στοχεύει απλώς στην τεχνολογική αναβάθμιση των επιχειρήσεων. Το βασικό ζητούμενο είναι η απλοποίηση της επικοινωνίας με τη Φορολογική Διοίκηση, η μείωση των λαθών στις καταχωρήσεις, η αύξηση της διαφάνειας και φυσικά, η αντιμετώπιση της διαχρονικής μάστιγας: της φοροδιαφυγής. Με τις δηλώσεις ΦΠΑ και το έντυπο Ε3 να μπορούν να προσυμπληρώνονται αυτοματοποιημένα, οι επιχειρήσεις θα απαλλαγούν από ένα μεγάλο μέρος γραφειοκρατίας, ενώ ταυτόχρονα θα ενισχύσουν την αξιοπιστία τους.

Στο βάθος, το υπουργείο και η ΑΑΔΕ έχουν βάλει στο στόχαστρο τις τεχνητές δαπάνες και τα εικονικά τιμολόγια που φουσκώνουν τα έξοδα και εξαφανίζουν τα φορολογητέα κέρδη. Η ηλεκτρονική τιμολόγηση, με την άμεση και διαφανή καταγραφή των συναλλαγών, αποτελεί την ψηφιακή απάντηση στο παλιό παιχνίδι της απόκρυψης. Δεν είναι απλώς μια λογιστική αλλαγή. Είναι μια πολιτική δήλωση.