Την πρώτη ημέρα της επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν στο Πεκίνο για να κατευναστούν οι εντάσεις, η Ουάσινγκτον χαιρέτισε σήμερα τις «εποικοδομητικές» και «ειλικρινείς» συζητήσεις και εξέφρασε ικανοποίηση που ο επικεφαλής της κινεζικής διπλωματίας δέχθηκε να ανταποδώσει την επίσκεψη μεταβαίνοντας στην Ουάσινγκτον.
Η διήμερη αυτή επίσκεψη είναι το πρώτο ταξίδι Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών σε κινεζικό έδαφος τα τελευταία σχεδόν πέντε χρόνια.
Ο Μπλίνκεν συνάντησε τον Κινέζο ομόλογό του Τσι Γκανγκ σε μια κρατική έπαυλη πλούσια διακοσμημένη που βρίσκεται στους παμπάλαιους κήπους Ντιαογιουτάι στο Πεκίνο, όπου οι Κινέζοι οικοδεσπότες του επρόκειτο στη συνέχεια να παραθέσουν γεύμα.
Παρότι κανείς δεν περίμενε σημαντική πρόοδο, καθώς είναι πολλά τα θέματα τριβής -- κυρίως το εμπόριο και η Ταϊβάν -- η ιδέα ήταν να ξεκινήσει μια διπλωματική αναθέρμανση στις σχέσεις και να διατηρηθεί ένας διάλογος προκειμένου να γίνει «υπεύθυνη η διαχείριση της σινοαμερικανικής σχέσης», σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Οι δύο άνδρες είχαν «ειλικρινείς, ουσιαστικές και εποικοδομητικές» συνομιλίες, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μάθιου Μίλερ μετά τη συνάντηση.
Ο Μπλίνκεν έθεσε μια σειρά από επίμαχα θέματα αλλά και τομείς στους οποίους η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να συνεργαστούν, σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Στη συζήτηση που διήρκεσε αρκετές ώρες, ο Μπλίνκεν επανέλαβε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν ένα «όραμα για έναν κόσμο που είναι ελεύθερος, ανοιχτός και τηρεί τη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες».
Ο Μπλίνκεν υπογράμμισε ιδιαίτερα «τη σημασία της διπλωματίας και της διατήρησης ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας για όλα τα θέματα ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος λανθασμένης αντίληψης και εσφαλμένης εκτίμησης» (που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κλιμάκωση), διευκρίνισε.
Ο Άντονι Μπλίνκεν προσκάλεσε επίσης τον Τσιν και οι δύο άνδρες συμφώνησαν να «προγραμματίσουν μια τέτοια επίσκεψη σε αμοιβαία βολική ημερομηνία», που θα καθοριστεί αργότερα, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Ματ Μίλερ.
«Το χαμηλότερο σημείο»
Από την πλευρά του, ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών υπενθύμισε στον Αμερικανό ομόλογό του ότι οι σχέσεις μεταξύ του Πεκίνου και της Ουάσινγκτον είναι «στο χαμηλότερο σημείο» από τότε που οι δύο χώρες σύναψαν διπλωματικές σχέσεις το 1979, σύμφωνα με δηλώσεις που μετέδωσε η κινεζική κρατική τηλεόραση CCTV.
Και ανάμεσα στα σημεία τριβής, ο Τσιν κατέστησε σαφές ότι το θέμα της Ταϊβάν είναι το πιο ευαίσθητο. «Το ζήτημα της Ταϊβάν συνιστά το θεμελιώδες θέμα των πρωταρχικών συμφερόντων της Κίνας, το πιο σημαντικό θέμα στις σχέσεις της Κίνας και των ΗΠΑ και ο μεγαλύτερος κίνδυνος» γι' αυτές, δήλωσε, σύμφωνα με το CCTV.
Η Κίνα θεωρεί την Ταϊβάν ως μια από τις επαρχίες της που οφείλει να επανενώσει, με τη χρήση στρατιωτικής βίας εάν χρειαστεί.
Η επίσκεψη του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας είχε αρχικά προγραμματιστεί για τον Φεβρουάριο, στον απόηχο της συνάντησης τον περασμένο Νοέμβριο του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν με τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της G20 στην Ινδονησία.
Η επίσκεψη όμως ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή. Αιτία: ένα κινεζικό μπαλόνι που πετούσε πάνω από το αμερικανικό έδαφος, με την Ουάσινγκτον να το θεωρεί "κατασκοπευτικό" αεροσκάφος, ενώ το Πεκίνο διαβεβαίωνε ότι επρόκειτο για μπαλόνι μετεωρολογικών μετρήσεων που παρεξέκλινε από την πορεία του.
Με την ευκαιρία της επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών του στην Κίνα, ο Τζο Μπάιντεν υποβάθμισε το περιστατικό με το μπαλόνι. «Δεν νομίζω ότι οι ηγέτες ήξεραν πού βρισκόταν αυτό, τι περιείχε και τι συνέβαινε», είπε ο Μπάιντεν στους δημοσιογράφους το Σάββατο. «Νομίζω ότι ήταν περισσότερο ενοχλητικό παρά σκόπιμο».
Ο Τζο Μπάιντεν δήλωσε ότι προσβλέπει σε μια νέα συνάντηση με τον Σι Τζινπίνγκ «μέσα στους επόμενους μήνες». Οι δύο ηγέτες αναμένεται να παραστούν στην προσεχή σύνοδο κορυφής της G20 τον Σεπτέμβριο στο Νέο Δελχί και ο Σι έχει προσκληθεί να πάει τον Νοέμβριο στο Σαν Φρανσίσκο για τη σύνοδο κορυφής της Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού (APEC).
Σκληρή γραμμή
Η επίσκεψη του Μπλίνκεν είναι η πρώτη υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ στην Κίνα μετά το ταξίδι τον Οκτώβριο του 2018 του προκατόχου του, Μάικ Πομπέο, ο οποίος ήταν στη συνέχεια ο εγκέφαλος της στρατηγικής αντιπαράθεσης με το Πεκίνο τα τελευταία χρόνια της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν έκτοτε διατήρησε αυτή τη σκληρή γραμμή, συνεχίζοντας ακόμη πιο σκληρή σε ορισμένους τομείς, κυρίως μέσω της επιβολής ελέγχων στις εξαγωγές για τον περιορισμό της αγοράς και της κατασκευής τσιπ υψηλής τεχνολογίας από το Πεκίνο «που χρησιμοποιούνται σε στρατιωτικές εφαρμογές».
Ωστόσο, η Ουάσινγκτον θέλει να συνεργαστεί με την Κίνα σε κρίσιμα θέματα όπως το κλίμα. Η επίσκεψη του Μπλίνκεν πραγματοποιείται επίσης σε μια χρονική περίοδο που ένα μέρος της Κίνας αντιμετωπίζει κύμα καύσωνα, με νέο ρεκόρ θερμοκρασίας για τα μέσα Ιουνίου που καταγράφηκε την Παρασκευή στο Πεκίνο, στους 39,4 βαθμούς Κελσίου.
Για τον Ντάνι Ράσελ, πρώην υψηλόβαθμο αξιωματούχο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, κάθε πλευρά έχει συμφέρον από αυτήν την επίσκεψη: η Κίνα ελπίζει να αποφύγει νέους αμερικανικούς περιορισμούς στην τεχνολογία και οποιαδήποτε νέα υποστήριξη προς την Ταϊβάν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιθυμούν να αποτρέψουν οποιοδήποτε περιστατικό που θα μπορούσε να οδηγήσει σε στρατιωτική αντιπαράθεση.
«Η σύντομη επίσκεψη του Μπλίνκεν δεν θα φέρει λύση σε κανένα από τα μεγάλα προβλήματα στη σχέση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας», δήλωσε ο Ράσελ, που σήμερα είναι αντιπρόεδρος του Asia Society Policy Institute στη Νέα Υόρκη.
«Όμως η επίσκεψή του θα μπορούσε να επανεκκινήσει έναν τόσο αναγκαίο διάλογο πρόσωπο με πρόσωπο και να στείλει το μήνυμα ότι οι δύο χώρες περνούν από μια οργισμένη ρητορική ενώπιον των μέσων ενημέρωσης σε πιο νηφάλιες συνομιλίες κεκλεισμένων των θυρών».
