Οι εκλογές πλησιάζουν, με την οικονομία της Ελλάδας να βρίσκεται σε πρώτο πλάνο, μιας και ακόμη μία φορά αναμένεται να συγκρουστούν δύο διαφορετικά μέτωπα. Εκείνο της προόδου και της ευημερίας ανθρώπων και αριθμών κι εκείνο που δίνει έμφαση μόνο στην «ωχαδερφίστικη» προσέγγιση που υπαγορεύει να «περνάμε καλά, βρε αδερφέ, διότι οι άνθρωποι μετράνε πάνω απ’ όλα».
Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΑΚΟΣ
Ξέρετε, η αλήθεια είναι κάπου στη μέση. Η αριστοτελική μεσότητα –παρότι αρχαία– παραμένει εσαεί επίκαιρη και φυσικά χρήσιμη για την ευημερία των σύγχρονων κοινωνιών και κατ’ επέκταση των οικονομιών τους, που βρίσκονται σε διαρκή μάχη. Μάχη αφενός ανάμεσα στη λαϊκίστικη προσέγγιση ενός άκρατου κεϊνσιανισμού και από την άλλη ενός υπέρμετρου νεοφιλελευθερισμού δίχως όρια.
Ας επιστρέψουμε όμως στην οικονομία της Ελλάδας, η οποία βρίσκεται ενώπιον θετικών προοπτικών και εξαιρετικά σημαντικών δεσμεύσεων το επόμενο διάστημα, μιας και οποιαδήποτε παρέκκλιση από τα συμφωνημένα αναμένεται να δημιουργήσει αναταράξεις στη μέχρι τώρα εντυπωσιακή πορεία της.
Η νέα κυβέρνηση
Οπως γίνεται αντιληπτό, η νέα κυβέρνηση που θα εκλεγεί αναμένεται να είναι και η πρώτη που θα κυβερνήσει απαλλαγμένη από τον βραχνά των μνημονίων, ενώ μάλιστα όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς «δεν θα έχει καθόλου περίοδο χάριτος», καθώς σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές έπειτα από μια περίοδο τουλάχιστον τριών μηνών «θα πρέπει να λειτουργήσει σε ένα ιδιαίτερα στενό χρονοδιάγραμμα».
Υπό αυτό το πρίσμα, λοιπόν, Κομισιόν και εταίροι της χώρας έχουν δώσει «προειδοποιητικές βολές» πως η καλή πορεία της χώρας στην οικονομία προϋποθέτει τη συνέχιση της σημερινής πολιτικής. Μιας πολιτικής με συνεχείς μεταρρυθμίσεις σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, μείωση εισφορών και φόρων και φυσικά εξωστρέφεια και άνθηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Βέβαια, όλα τα προαναφερόμενα είναι σημαντικό να συνυπολογιστούν στη βάση της συνέχισης συνετών δημοσιονομικών πολιτικών, προκειμένου να μειωθεί ταχύτερα το χρέος και η οικονομία να είναι σε θέση να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα, ώστε να καλύπτει το ετήσιο κόστος των τόκων (περίπου 2,5% του ΑΕΠ).
Τέλος, την επομένη των εκλογών, η νέα κυβέρνηση θα βρει –συνεπεία χρηστής και συνετής διακυβέρνησης της Ν.Δ.– τα ταμεία του Δημοσίου γεμάτα, καθώς τα ταμειακά διαθέσιμα αναμένεται στο τέλος Ιουνίου να βρίσκονται στα 33-34 δισ. ευρώ, ενώ οι βασικές φορολογικές υποχρεώσεις θα τύχουν της διαχείρισης της ΑΑΔΕ.
Οι μεγάλες προκλήσεις
Τούτων δοθέντων, μετά την ψήφο εμπιστοσύνης στη νέα κυβέρνηση, βασική προτεραιότητα για τη χώρα θα είναι η σύνταξη του Προϋπολογισμού του 2024, ο οποίος θα προβλέπει πλέον ανάπτυξη στο 3,3% και πληθωρισμό στο 2,3%.
Από την άλλη, και στο δημοσιονομικό πλαίσιο, το πρωτογενές πλεόνασμα αναμένεται να φτάσει το 2,2%-2,3% του ΑΕΠ, ενώ το δημόσιο χρέος προβλέπεται ότι θα φτάσει κοντά στο 150% του ΑΕΠ στο τέλος του επόμενου χρόνου, από 156% του ΑΕΠ που αναμένεται να κλείσει φέτος!
Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από τον Προϋπολογισμό η χώρα μας θα πρέπει να διαπραγματευτεί με την Κομισιόν για ένα τετραετές δημοσιονομικό πλάνο με στόχο την ταχύτερη μείωση του χρέους, το οποίο θα συμπληρώνεται με μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις.
Είναι σημαντικό να κατανοήσει το πολιτικό και επιχειρηματικό περιβάλλον της χώρας πως η διαπραγμάτευση αναμένεται να βασιστεί στην πρόταση της Κομισιόν για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε., ενώ η όποια συμφωνία προκύψει θα περιλαμβάνει στόχους, αλλά και πακέτο μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, τις οποίες θα πρέπει να πραγματοποιήσει η χώρα μας
Οι επενδυτικές μάχες
Επιπροσθέτως, η Ελλάδα θα κληθεί το επόμενο διάστημα να διαχειριστεί τους πόρους και τις δεσμεύσεις που απορρέουν από το δεύτερο «πακέτο» υποχρεώσεων, καθώς η χώρα μας θα πρέπει να υπογράψει και να στείλει στις Βρυξέλλες το αίτημα για την τέταρτη δόση, ύψους 1,7 δισ. ευρώ, από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Επίσης θα πρέπει να προλάβει να υπογράψει δανειακή σύμβαση για επιπλέον 5 δισ. ευρώ από τα αδιάθετα του ΤΑΑ και να στείλει την πρόταση για το REPowerEU πριν από το τέλος Μαΐου, ενώ μετά τις εκλογές θα πρέπει να ολοκληρώσει και να στείλει μέσα στο φθινόπωρο και την πρόταση για τη συνολική ενδιάμεση αναθεώρηση του προγράμματος.
Από την άλλη πλευρά, το κεφάλαιο «επενδυτική βαθμίδα» αναμένεται να αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα μελήματα της κυβέρνησης, καθώς μπορεί αρκετοί αξιωματούχοι των Βρυξελλών να θεωρούν πως η χώρα μας θα αποκτήσει την επενδυτική βαθμίδα, όμως η αναβάθμιση του αξιόχρεου της χώρας στη βαθμίδα ΒΒΒ- δεν είναι κάτι δεδομένο.
Σε αυτό το σημείο, είναι χρήσιμο να αναφερθεί πως μπορεί η κρίσιμη αναβάθμιση για την Ελλάδα –παρότι υπάρχουν προσδοκίες να επιτευχθεί στις 21 του μήνα από τη Standard & Poor’s– να γίνει είτε προς το τέλος του καλοκαιριού είτε νωρίς το φθινόπωρο, ενώ οικονομικοί κύκλοι σημειώνουν πως ιδιαίτερα σημαντικό σημείο στην όλη αυτήν διαδικασία αναμένεται να αποτελέσουν οι εξαγγελίες της νέας κυβέρνησης για την οικονομία και οι πρώτες κινήσεις της.
Ενα συνοπτικό πλάνο
Στο εσωτερικό μέτωπο, η ελληνική κυβέρνηση που θα προκύψει από τις επικείμενες εκλογές θα πρέπει να έχει ένα συνοπτικό πλάνο για τη συνέχιση της μείωσης φόρων και εισφορών, ενώ στο επίκεντρο αναμένεται να βρεθεί αφενός το ενιαίο μισθολόγιο στο Δημόσιο και αφετέρου η προσπάθεια για τη μείωση του ιδιωτικού χρέους των 240 δισ. με ευνοϊκές ρυθμίσεις δανείων, αλλά και οφειλών προς το Δημόσιο.
Σε τροχιά απογείωσης
Ιδιαίτερα θετική και σε άκρως ικανοποιητικά επίπεδα κινείται η οικονομία σήμερα, μιας και η ανάπτυξη για φέτος αναθεωρήθηκε από το 1,8% στο 2,3%, ενώ την ίδια στιγμή ο Προϋπολογισμός θέτει στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 1%-1,5% του ΑΕΠ, από 0,7% που προβλεπόταν στον Προϋπολογισμό.
Παράλληλα, και η ανεργία αναμένεται να μειωθεί ακόμη περισσότερο από τις έως τώρα προβλέψεις, καθώς βρίσκεται κάτω από το 11% φέτος, με προοπτική να γίνει μονοψήφια το 2024, ενώ δεν μπορεί να μην αναφερθεί και το γεγονός πως σε ισχύ βρίσκεται πλέον η αύξηση κατά 9,4% του κατώτατου μισθού· τέλος, το πρόγραμμα δανεισμού έχει σχεδόν ολοκληρωθεί με τα 6 δισ. που άντλησαν οι δύο πετυχημένες εκδόσεις 10ετούς και 5ετούς διάρκειας.
Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε πως τόσο οι αγορές όσο και θεσμοί θεωρούν δεδομένο ότι η Ελλάδα θα ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα μέχρι και το τέλος του χρόνου, όπερ σημαίνει πως μπορεί από την αρχή του έτους η Ελλάδα και η οικονομία της να «πετούν», όμως η χώρα θα πρέπει να συνεχίσει να προβαίνει σε μεταρρυθμίσεις, προκειμένου, όπως λέει και ο σοφός λαός, «να μη βάλουμε τα χεράκια μας για να βγάλουμε τα ματάκια μας»…
