Μέχρι ο φιλελεύθερος Alexis de Tocqueville «ανακαλύψει» την Αμερική και μετά από εκείνη τη γνωριμία προκύψει το κλασικό έργο «De la démocratie en Amérique», οι δημοκρατικές αξίες είχαν ως πρότυπο την αγγλική επανάσταση του 1688.
του Χάρη Παυλίδη
Ο Tocqueville ήταν αυτός που φώτισε με το βιβλίο του έναν άγνωστο μέχρι εκείνη την χρονική περίοδο κόσμο, στρέφοντας το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινής γνώμης στο αμερικανικό μοντέλο δημοκρατίας.
Εκείνο το ταξίδι του γάλλου φιλελεύθερου ευγενή, σε μια χώρα με 13 εκατομμύρια κατοίκους και 2 εκατομμύρια σκλάβους, ενέπνευσε το αμερικάνικο όνειρο σε εκατομμύρια πολίτες σε όλο το κόσμο. Έκτοτε, ο κόσμος κοιτάζει με θαυμασμό το Αμερικανικό Σύνταγμα του 1787.
Από τότε μέχρι σήμερα η Αμερική έχει αυξηθεί πληθυσμιακά, έχει γίνει παγκόσμια υπερδύναμη, ενώ η δημοκρατία αντέχει παρά τα σοβαρά προβλήματα που κατά καιρούς ανακύπτουν αναδεικνύοντας τις αντιφάσεις του πιο δημοκρατικού Συντάγματος στον κόσμο.
Του μακροβιότερου Συντάγματος, που αισίως έχει κλείσει τα 233 χρόνια και με τις χιλιάδες τροπολογίες έχει «βαρύνει» και έχει γίνει δυσκίνητο. Το πλέον φιλελεύθερο Σύνταγμα στον κόσμο κινδυνεύει σοβαρά από τον εαυτό του, δείχνοντας την ηλικία του και κυρίως την ανάγκη για αλλαγή.
Επιτακτική, αρκεί να ληφθεί υπ’ όψιν οι τεράστιες εξουσίες που έχουν εκχωρηθεί στο Ανώτατο Δικαστήριο, με συνέπεια την ανισορροπία του πολιτικού συστήματος. Κατ’ αυτό τον τρόπο το Ανώτατο Δικαστήριο υπαγορεύει το νόμο, γεγονός που καταδεικνύει την αδυναμία του Συντάγματος.
Οι δηλώσεις του Προέδρου Τράμπ που προσφεύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο, αμφισβητώντας το αποτέλεσμα της λαϊκής ψήφου, αποκαλύπτει το μέγεθος της μεγάλης αντίφασης ανάμεσα στο πνεύμα του 1787 και στις μετέπειτα προσαρμογές του στις ανάγκες του εκάστοτε κατεστημένου που εκλέγει Πρόεδρο. Αρκεί να σκεφθεί κανείς ότι, στις αρχές του 1900 ο Πρόεδρος Τάφτ όταν αποχωρούσε από το αξίωμα του δήλωσε ότι δεν θυμόταν ότι ήταν Πρόεδρος!
Σήμερα ο Αμερικανός Πρόεδρος είναι Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, Αρχηγός του κράτους και της κυβέρνησης, βάζει βέτο στους νόμους, εκδίδει και εκτελεί εντολές, διορίζει κατά βούληση, ομοσπονδιακούς αξιωματούχους και με τη συγκατάθεση της Γερουσίας, όλους τους ομοσπονδιακούς δικαστές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του Ανώτατου Δικαστηρίου. Θυμίζουμε τον τελευταίο διορισμό της εκλεκτής του Τράμπ.
Στην προκειμένη περίπτωση ο Αμερικανός Πρόεδρος μιλάει εξ ονόματος του λαού, όπως ο Ντόναλντ Τράμπ που αυτοανακηρύχθηκε Πρόεδρος πριν κλείσουν οι κάλπες, αλλά δεν εκλέγεται από τον λαό. Σημειωτέον ότι για να εκλεγεί ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, δεν είναι απαραίτητο να εξασφαλιστεί η πλειοψηφία των ψηφοφόρων, αλλά των 270 εκλεκτόρων.
Αυτή την αντίφαση αξιοποιεί ο Πρόεδρος Τράμπ απειλώντας να μην αναγνωρίσει το εκλογικό αποτέλεσμα. Και αυτή είναι σε τελευταία ανάλυση που ωθεί τον εξτρεμισμό του Τράμπ. Το πρόβλημα όμως δεν είναι ο Τράμπ, αλλά το Σύνταγμα που ανέχεται «αθάνατους» στο Ανώτατο Δικαστήριο και στα άλλα ομοσπονδιακά δικαστήρια των ΗΠΑ.
Εν κατακλείδι, το Σύνταγμα που σχεδίασε ένα πολιτικό σύστημα πρότυπο φιλελεύθερης δημοκρατίας σε όλο τον κόσμο, δείχνει ότι χρειάζεται ξαναγράψιμο. Γιατί το «σύμπτωμα» Τράμπ, που αποδείχθηκε πρόβλημα για τη χώρα του και για τη δημοκρατία, αποτελεί την ευκαιρία να επιστρέψει η Δημοκρατία στην Αμερική.
