Κατά την περίοδο πριν από την υπογραφή του τρίτου μνημονίου, τα τρολ που υποστήριζαν τον ΣΥΡΙΖΑ επικεντρώνονταν στην προώθηση της αντιμνημονιακής πολιτικής του κόμματος. Ωστόσο, μετά τη μνημονιακή στροφή του ΣΥΡΙΖΑ, παρατηρήθηκε μια αλλαγή στη στρατηγική τους.
Σύμφωνα με μαρτυρίες (όπως το εκτενέστατο ρεπορτάζ του insidestory.gr στις 20 Νοεμβρίου 2018 με υπογραφή του Θοδωρή Χονδρόγιαννου και τίτλο «Μία έρευνα για τα τρολ του ΣΥΡΙΖΑ»), υπήρξε μετατόπιση από την πολιτική επιχειρηματολογία σε προσωπικές επιθέσεις κατά πολιτικών αντιπάλων.
Αντί για την προώθηση πολιτικών θέσεων, τα τρολ καλούνταν να στοχοποιήσουν πολιτικούς αντιπάλους σε προσωπικό επίπεδο, γεγονός που οδήγησε ορισμένους από αυτούς να αποχωρήσουν από τη δραστηριότητα αυτή.
Η δράση των τρολ του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν τυχαία, αλλά οργανωμένη και καθοδηγούμενη. Υπήρχαν ομάδες που λειτουργούσαν με συγκεκριμένη καθοδήγηση, προωθώντας την κομματική γραμμή μέσω των κοινωνικών δικτύων. Αυτές οι ομάδες αποτελούνταν από κομματικά στελέχη και εθελοντές, οι οποίοι εργάζονταν συστηματικά για την προώθηση των θέσεων του κόμματος στο διαδίκτυο. Η δράση τους περιλάμβανε τη δημιουργία και διαχείριση ανώνυμων λογαριασμών, τη χρήση συγκεκριμένων hashtags και τη συντονισμένη επίθεση κατά πολιτικών αντιπάλων και δημοσιογράφων.
Πολιτικοποιημένοι
Στην αρχή, πολλοί χρήστες του Twitter ήταν πολιτικοποιημένοι πολίτες που εξέφραζαν αριστερές απόψεις χωρίς κομματική ένταξη. Κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων των «Αγανακτισμένων» το 2011, ο ΣΥΡΙΖΑ αναγνώρισε την επιρροή αυτών των χρηστών και προσπάθησε να τους εντάξει σε μια άτυπη ομάδα διαδικτυακής υποστήριξης. Η πρώτη δικτύωση έγινε στο Σύνταγμα, όπου γνωστοί τουιτεράδες άρχισαν να γνωρίζονται μεταξύ τους και να συνεργάζονται με τη νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ.
Μετά την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία το 2015, η αρχική ομάδα τρολ αντιμετώπισε προκλήσεις. Η εσωστρέφεια και οι διαφωνίες εντός του κόμματος οδήγησαν σε αναδιοργάνωση της ομάδας, με αλλαγές στους λογαριασμούς και περιορισμό της πρόσβασης σε πληροφορίες. Αυτό δημιούργησε εντάσεις και απομάκρυνε ορισμένα από τα αρχικά μέλη που διαφώνησαν με τη νέα κατεύθυνση του κόμματος.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, ο ΣΥΡΙΖΑ φέρεται να έχει χρησιμοποιήσει τεχνικές όπως το «robotrolling» και το «astroturfing» για τη διακίνηση στοχευμένων μηνυμάτων στα κοινωνικά δίκτυα.
Αυτές οι πρακτικές περιλαμβάνουν τη χρήση αυτοματοποιημένων bots για την ανάρτηση σχολίων ή μηνυμάτων με στόχο τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η μαζική εμφάνιση συγκεκριμένων λέξεων σε tweets, όπως συνέβη με τις λέξεις «Σουδάν» και «Οικονόμου», που εμφανίστηκαν σε δεκάδες tweets χωρίς λογική συνοχή.
Η χρήση ψεύτικων λογαριασμών και αυτοματοποιημένων bots από πολιτικά κόμματα, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τη διαφάνεια και την ποιότητα της πολιτικής επικοινωνίας.
Η χειραγώγηση της κοινής γνώμης μέσω τέτοιων πρακτικών υπονομεύει τη δημοκρατική διαδικασία και την εμπιστοσύνη των πολιτών στα πολιτικά κόμματα. Είναι απαραίτητο να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια και έλεγχος στη χρήση των κοινωνικών δικτύων για πολιτικούς σκοπούς, ώστε να διασφαλιστεί η ακεραιότητα της δημόσιας συζήτησης.
Ο Κώστας ήταν ένας από τους τουιτεράδες που κατέβηκαν στην πλατεία Συντάγματος για να διαμαρτυρηθούν με τους «Αγανακτισμένους». Τότε ήρθε σε επαφή με τον ΣΥΡΙΖΑ και μιλώντας στο insidestory ήταν αποκαλυπτικός.
* «Εκτός από τη βασική ομάδα διαδικτύου, μέσα στο κόμμα λειτουργούσαν και άλλες ομάδες τρολ, που συνδέονταν με διαφορετικές τάσεις μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ»
* «Τρολ προχωρούσαν σε δολοφονία χαρακτήρα κατά μελών του ΣΥΡΙΖΑ ή αριστερών, όταν αυτοί εξέφραζαν τη διαφωνία τους με απόφαση του κόμματος»
* «Όταν ο Αλέξης Τσίπρας έδινε συνέντευξη, μπαίναμε στο Twitter να βοηθήσουμε με αβανταδόρικες ερωτήσεις, θετικά σχόλια και retweet»
* «Είχαμε έναν συντονιστή, ο οποίος ξέραμε ότι είχε έδρα στην Κουμουνδούρου. Ηταν μέλος του κόμματος. Τα πρωινά έστελνε ένα μέιλ στην κοινή λίστα με όλα τα τρολ, περίπου 100 άτομα, στην οποία ήμουν και εγώ. Εκεί μας προωθούσε τα non-paper, όπου μας έλεγε ποια θέματα έπρεπε να “παίξουμε” στο Twitter και με ποια χάσταγκ»
* «Όταν πρώην στελέχη του ΠΑΣΟΚ άρχισαν να γίνονται υπουργοί με τον ΣΥΡΙΖΑ, μας ζητήθηκε να σβήσουμε tweet που είχαμε κάνει γι’ αυτούς, όπως ήταν, για παράδειγμα, ο κ. Μπόλαρης»
*«Αν και το 0,60 ευρώ δεν ισχύει κυριολεκτικά, αυτό που ισχύει είναι ότι κάποιοι που τουιτάρουν υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ έχουν γίνει μετακλητοί, την ώρα που κάποιοι παίρνουν 300-500 ευρώ τον μήνα για τα tweet τους και μερικοί έγιναν μετακλητοί!»
Συνεργάτης της Γεροβασίλη
Παραδείγματα επιδραστικών account που έγιναν μετακλητοί ήταν ο @galaxyarchis, δηλαδή ο Πέτρος Παπαθανασίου, ο οποίος είχε διοριστεί συνεργάτης της τότε κυβερνητικής εκπροσώπου, Ολγας Γεροβασίλη. Ακόμη, ως μετακλητός έχει διοριστεί και ο @AnemosNaftilos, ενώ σε δημόσια υπηρεσία ήταν ο @alexandrosFL350.
Άλλα τρολ ήταν τότε ο @Brizolistas (πρώην οδηγός ταξί, ο οποίος έτυχε να πάρει κούρσα τον Αλέξη Τσίπρα πριν γίνει πρωθυπουργός!), ο @jmarted (στενός συνεργάτης πρώην μέλους της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ), ο @Adiasistos, ο @HarrisXan, ο @kanekos69 (ένα από τα μεγαλύτερα account υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ), η @KIRKH, ο Δραχμend (@VasilisXtMΟ ο λογαριασμός στο Twitter), η @nafsika71, ο @yiastra και εκατοντάδες άλλοι.
