Νέο μπράντεφερ Ελλάδος-Λιβύης κατόπιν υπαιτιότητας της δεύτερης με επίκεντρο την εκκρεμή διμερή οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών αλλά και την δόλια προσπάθεια της Τρίπολης να «επικυρώσει» το τουρκολιβυκό μνημόνιο λίγες ημέρες πριν την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, στην πρωτεύουσα της βορειοαφρικανικής χώρας.
Τι συνέβη; H διεθνώς αναγνωρισμένη Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (GNU) της Λιβύης που εδρεύει στην Τρίπολη επικαλούμενη τον διεθνή διαγωνισμό για παραχώρηση αδειών εξερεύνησης - εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων που προκήρυξε η ελληνική Κυβέρνηση για περιοχές νοτίως της Κρήτης (για τις οποίες ενδιαφέρεται ο αμερικανικός ενεργειακός κολοσσός της Chevron) κατηγόρησε την Ελλάδα στον ΟΗΕ για παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου.
Προ ολίγου, διπλωματικές πηγές του υπουργείου Εξωτερικών απάντησαν ότι η Ελλάδα «απορρίπτει κάθε ενέργεια ή δράση που βασίζεται σε άκυρες και ανυπόστατες συμφωνίες, χωρίς κανένα έρεισμα στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας».
Σύμφωνα με την ίδια γραμμή πληροφόρησης, αναμένεται επίσημη ελληνική απάντηση στον ΟΗΕ, ενώ όσον αφορά το θέμα της οριοθέτησης, η Αθήνα τονίζει ότι έχει εκφράσει την ετοιμότητά της «για συνέχιση των συζητήσεων όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν».
«Καμία αντίδραση δεν πρόκειται να αποθαρρύνει την ελληνική κυβέρνηση από το να ασκεί, με υπευθυνότητα και έμπρακτα, τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας» προσθέτουν ρητά από το υπουργείο Εξωτερικών.
Αφετηρία της νέας ελληνολιβυκής κρίσης είναι η ρηματική διακοίνωση (Note Verbale) που υπέβαλε στις 20 Ιουνίου 2025 η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Λιβύης στον ΟΗΕ και δημοσιεύτηκε στις 3 Ιουλίου, στην οποία υποστηρίζεται ότι οι ανωτέρω περιοχές βρίσκονται «σε θαλάσσιες ζώνες που παραμένουν αντικείμενο άλυτης διαφοράς μεταξύ της Λιβύης και της Ελλάδας».
Οι Λίβυοι αποκαλούν την ελληνική ενέργεια ως «μονομερή» και «σαφή παραβίαση» των κυριαρχικών τους δικαιωμάτων αλλά και ως «σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου, ιδίως των διατάξεων της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας».
«Η Λιβύη», συμπληρώνεται στην επιστολή, «επαναβεβαιώνει τη σταθερή της δέσμευση στον εποικοδομητικό διάλογο και τη διαπραγμάτευση, και απορρίπτει κατηγορηματικά κάθε απόπειρα επιβολής τετελεσμένων σε περιοχές όπου δεν έχει επιτευχθεί».
Η εν λόγω λιβυκή ενέργεια αξιολογείται ως μια προσπάθεια διεθνούς «επικύρωσης» του τουρκολιβυκού μνημονίου. Η επιστολή συνοδεύεται από παράρτημα με χάρτες για τις περιοχές που ενδιαφέρθηκε η Chevron αλλά και έτεροι ενεργειακοί κολοσσοί όπως η Total και η ExxonMobil.
Υπενθυμίζεται ότι πέντε μέρες μετά την κατάθεση της λιβυκής ρηματικής διακοίνωσης στον ΟΗΕ, στις 25 Ιουνίου, υπογράφτηκε στην Κωνσταντινούπολη η συμφωνία μεταξύ των κρατικών εταιρειών πετρελαίου Λιβύης και Τουρκίας, NOC και TPAO αντιστοίχως, η οποία αφορούσε περιοχές που δεν παραβίαζαν την ελληνική μέση γραμμή. Κάτι που δεν ισχύει στην ρηματική διακοίνωση του ΟΗΕ και συνεπάγεται ότι η κυβέρνηση της Τρίπολης συνεχίζει να υποστηρίζει και επιδιώκει να εφαρμόσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
