Ξεπερνούν τα 6,9 εκατ. ευρώ τα πρόστιμα που έχουν ήδη επιβληθεί από την αρχή του χρόνου από τη Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ), όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Οι έλεγχοι της συγκεκριμένης μονάδας είναι περίπου 20.000, ενώ φαίνεται πως υπάρχει οργανωμένο πλάνο με το οποίο κινείται και θα κινηθεί η κυβέρνηση το προσεχές διάστημα για την αντιμετώπιση της αισχροκέρδειας, ενώ παράλληλα υπάρχουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την ελάφρυνση των νοικοκυριών από το βάρος της ακρίβειας.
Η Μόνιμη Μείωση Τιμής, το Καλάθι του Νοικοκυριού, το Πλαφόν στο Περιθώριο Κέρδους, το οποίο επεκτάθηκε, είναι μερικά από τα μέτρα που θα δούμε αναλυτικά.
Μόνιμη Μείωση Τιμής
Σημαντικό μέτρο για την επίτευξη της ανακούφισης των πολιτών είναι αυτό της Μόνιμης Μείωσης Τιμής κατά τουλάχιστον 5% σε διάφορα προϊόντα που είναι πρώτης και άμεσης ανάγκης για τα νοικοκυριά. Μέχρι στιγμής, σε αυτό το μέτρο συμμετέχουν 52 εταιρείες, ενώ οι κωδικοί προϊόντων ξεπερνούν τους 640, από 35 βασικές κατηγορίες, όπως φρέσκο γάλα, απορρυπαντικά, το σύνολο των χλωρινών, μαρμελάδες, ζάχαρη, δημητριακά, γιαούρτι, αλλαντικά, ρύζι.
Χθες ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Κώστας Σκρέκας, τόνισε ότι ο επόμενος άμεσος στόχος του υπουργείου είναι οι κωδικοί να φτάσουν τους 1.000, κάτι που είχε αναφέρει και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Στα προϊόντα με Μόνιμη Μείωση Τιμής έχει προστεθεί στα σούπερ μάρκετ ενδεικτικό καρτελάκι που υποδηλώνει πως το συγκεκριμένο προϊόν ανήκει στο εν λόγω πρόγραμμα κι έχει μειώσει την τιμή του κατά τουλάχιστον 5% για τουλάχιστον έξι μήνες.
Πλαφόν στο Περιθώριο Κέρδους
Η κυβέρνηση επέκτεινε μέχρι το τέλος του 2023 το μέτρο του Πλαφόν στο Περιθώριο Κέρδους στα επίπεδα του 2021 σε βασικά είδη πρώτης ανάγκης για το καλάθι της ελληνικής οικογένειας, όπως τρόφιμα, είδη καθαριότητας, καύσιμα και σχολικά είδη.
Αυτή τη στιγμή, η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που έχει λάβει αυτό το καινοτόμο μέτρο, το, οποίο από ό,τι φαίνεται, αποδίδει κατά τα προσδοκώμενα.
Καλάθι του Νοικοκυριού
Το Καλάθι του Νοικοκυριού, το οποίο θεσπίστηκε από την προηγούμενη θητεία της κυβέρνησης και συγκεκριμένα από τον πρώην υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνι Γεωργιάδη, αποδεικνύεται ότι έχει βοηθήσει στο βαθμό που ήταν εφικτό τα ελληνικά νοικοκυριά μέχρι τώρα, ενώ έχει εμπλουτιστεί με επώνυμα προϊόντα και έχει πλέον ειδικό σταντ προβολής στα σούπερ μάρκετ.
Προσφέρει προϊόντα σε προσιτές τιμές και τονώνει τον υγιή ανταγωνισμό στην ελληνική αγορά, προσφέροντας κέρδος τόσο στον καταναλωτή όσο και τον έμπορο.
Καλάθι των Μαθητών
Άλλη μία πρωτοβουλία της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της ακρίβειας είναι χωρίς αμφιβολία το Καλάθι των Μαθητών.
Με αυτό το μέτρο, το οποίο ίσχυσε από τις 28 Αυγούστου μέχρι τις 3 Οκτωβρίου 2023, δόθηκε η ευελιξία στην ελληνική οικογένεια να αγοράσει τα απαραίτητα προϊόντα για την τρέχουσα σχολική χρονιά σε προσιτές τιμές.
Market Pass
Το πολυσυζητημένο Market Pass ήταν αυτό που τόνωσε το εισόδημα των νοικοκυριών, κυρίως των πιο αδύναμων, απορροφώντας μεγάλο μέρος της αύξησης του πληθωρισμού στα τρόφιμα.
Πλέον το μέτρο δεν είναι σε ισχύ ανά την επικράτεια, όμως συνεχίζεται μέχρι το τέλος του χρόνου για τη Θεσσαλία και τον Εβρο, περιοχές που επλήγησαν από τις πρωτοφανείς φυσικές καταστροφές του Σεπτεμβρίου.
Πλατφόρμα e-katanalotis
Η αναβάθμιση της πλατφόρμας e-katanalotis δίνει στους καταναλωτές τη δυνατότητα να βρίσκουν εύκολα και γρήγορα τα φθηνότερα προϊόντα κοντά στο σημείο όπου βρίσκονται.
Στο πλαίσιο αυτό, η διαδικτυακή πλατφόρμα θα διευρύνει την γκάμα των προϊόντων που σήμερα παρακολουθεί με στόχο να καλύψει το σύνολο των προϊόντων που τα σούπερ μάρκετ διαθέτουν μέσω των διαδικτυακών καταστημάτων τους (e-shops).
Με άλλα λόγια, ο καταναλωτής, μπαίνοντας στην πλατφόρμα είτε από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή είτε από την εφαρμογή για τα smartphones, θα μπορεί να βλέπει και να συγκρίνει κάθε προϊόν που προσφέρεται από
τα σούπερ μάρκετ μέσω των e-shops τους, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
«Η αναβαθμισμένη πλατφόρμα e-katanalotis αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο στα χέρια των καταναλωτών, που ενισχύει τη διαφάνεια στις τιμές των προϊόντων και τονώνει τον ανταγωνισμό. Ενδυναμώνουμε τους πολίτες στη μάχη κατά της ακρίβειας και τους παρέχουμε όλες εκείνες τις πληροφορίες, ώστε να επιλέξουν, ανάμεσα από πολλά καταστήματα, τις χαμηλότερες τιμές», δηλώνει ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Κώστας Σκρέκας.
Ενίσχυση του εισοδήματος
Παράλληλα, η κυβέρνηση προχωρά σε θέσπιση μέτρων για την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών.
• Αγροτικό πετρέλαιο: Οι αγρότες θα εισπράξουν την επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης για το 2023.
• Υοuth Pass: Περίπου 200.000 νέοι και νέες ηλικίας 18 και 19 ετών θα λάβουν τα 150 ευρώ του Youth Pass έως τις 10 Δεκεμβρίου. Η πλατφόρμα για την υποβολή των αιτήσεων από τους νέους άνοιξε χθες Πέμπτη 9 Νοεμβρίου.
• Επίδομα θέρμανσης: Ανοιξε η πλατφόρμα myΘέρμανση της ΑΑΔΕ για την υποβολή των αιτήσεων από τους δικαιούχους έως τις 8 Δεκεμβρίου 2023. Εως τις 22 Δεκεμβρίου θα καταβληθεί η προκαταβολή του επιδόματος θέρμανσης των 100-1.000 ευρώ.
• Εφάπαξ επίδομα σε συνταξιούχους: Σε 750.000 συνταξιούχους όλων των Ταμείων με προσωπική διαφορά άνω των 10 ευρώ θα καταβληθεί έκτακτο επίδομα από 100 έως 200 ευρώ, ανάλογα με το ύψος των
συντάξιμων αποδοχών.
• Αυξήσεις σε ευάλωτα νοικοκυριά: Αναπροσαρμόζεται κατά 8% το ποσό του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος για 225.000 ευάλωτα νοικοκυριά. Ετσι, όσοι λαμβάνουν σήμερα 200 ευρώ θα λάβουν 216 ευρώ, όσοι λαμβάνουν 300 ευρώ θα πάρουν 324 ευρώ και όσοι παίρνουν σήμερα 400 ευρώ το μήνα θα λάβουν 432 ευρώ.
Οι μεταρρυθμίσεις έρχονται για να μείνουν προς όφελος της κοινωνίας, ακόμα και όταν η ακρίβεια υποχωρήσει.
Μείωση ή όχι του ΦΠΑ;
Η κυβέρνηση προκρίνει στοχευμένα μέτρα στήριξης των πιο ευάλωτων πολιτών, χωρίς δημοσιονομικό κόστος, προκρίνοντας τον υγιή ανταγωνισμό, αντί μιας γενικής μείωσης του ΦΠΑ, που, σύμφωνα με τα στοιχεία, δεν αποδίδει τα αναμενόμενα. Ενδεικτικά, τον Δεκέμβριο του 2022 η Ισπανία ανακοίνωσε τη μείωση του ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής ως εξής:
• Ψωμί και δημητριακά, αλεύρι, τυρί, γάλα, λαχανικά (από 4% σε 0%).
• Ζυμαρικά και λάδι μαγειρέματος (από 10% σε 5%).
Όμως τα μέτρα αυτά δεν συνέβαλαν στην αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, καθώς τον Σεπτέμβριο του 2023 η χώρα της Ιβηρικής εμφάνισε σημαντικά υψηλότερο πληθωρισμό σε σχέση με την Ελλάδα στα περισσότερα προϊόντα στα οποία μειώθηκε ο ΦΠΑ.
Η σύγκριση με το εξωτερικό
Μπορεί να βλέπουμε προϊόντα σε ένα ράφι σούπερ μάρκετ στη Γαλλία ή σε άλλη χώρα να είναι φθηνότερα από το αντίστοιχο ράφι στη χώρα μας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στην Ελλάδα ένα σημαντικό ποσοστό των προϊόντων πωλείται μέσω προωθητικών ενεργειών, όπως π.χ. 1+1 δώρο, εκπτωτικό κουπόνι 30% κ.ά., που δεν αποτυπώνονται στις συγκριτικές έρευνες ούτε και στην ΕΛ.ΣΤΑΤ.
Τελικά η μέση τιμή των προϊόντων στην Ελλάδα, συνυπολογιζόμενων και των προωθητικών ενεργειών, σύμφωνα με το Ινστιτούτο του ΙΕΛΚΑ, είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη.
Η «μάχη» του ελαιολάδου
Η παραγωγή του ελαιολάδου έχει μειωθεί, σε πολλές περιπτώσεις, άνω του 50% εξαιτίας των ακραίων καιρικών φαινομένων, ενώ και στην Ελλάδα εκτιμάται ότι η παραγωγή θα είναι μειωμένη. Το υπουργείο Ανάπτυξης συνεχίζει να ελέγχει επισταμένως το μικτό περιθώριο κέρδους σε όλα τα ενδιάμεσα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας (χονδρέμπορο, μεταποιητή, τυποποιητή, λιανοπωλητή).
Σήμερα η τιμή του ελαιολάδου, είτε περυσινό είτε φετινό, είτε στην Ισπανία είτε την Ιταλία είτε τη Βόρεια Αφρική, ξεπερνά πολλές φορές τα 9 ευρώ ανά λίτρο. Όπως εξηγούν από την κυβέρνηση, εάν μπει μία διατίμηση, π.χ. 3 ευρώ, στην τιμή του ελαιολάδου στον Έλληνα παραγωγό, την επόμενη στιγμή οι ιταλικές, οι ισπανικές και άλλες ξένες εταιρείες θα αγοράσουν το ελληνικό λάδι στην τιμή των 9 ευρώ, καθώς δεν μπορούμε να απαγορεύσουμε τις εξαγωγές ούτε και να επιβάλουμε διατίμηση σε όσα εξάγονται.
Άρα θα υπάρξει σοβαρός κίνδυνος να εξαφανιστεί το ελαιόλαδο από τα ράφια των ελληνικών σούπερ μάρκετ. Αν το μέτρο της διατίμησης μπορούσε να εφαρμοστεί με επιτυχία, θα το είχαν ακολουθήσει όλες οι χώρες του κόσμου και θα είχαμε μηδενικό πληθωρισμό.
Διαφάνεια στη λιανική των οπωροκηπευτικών
Τα μεγάλα σούπερ μάρκετ ανακοινώνουν στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων σε εβδομαδιαία βάση τις λιανικές τιμές στα φρούτα και τα λαχανικά για την καλύτερη δυνατή ενημέρωση των καταναλωτών. Οι τιμές θα αναρτώνται στη διαδικτυακή πλατφόρμα e-katanalotis.
Επιμένει ο πληθωρισμός στις τιμές των τροφίμων
Οι τιμές στα τρόφιμα παραμένουν διεθνώς σε υψηλά επίπεδα. Οι τρεις λόγοι για τους οποίους η ακρίβεια επιμένει, ιδίως στα τρόφιμα, είναι σύνθετοι και, κυρίως, εισαγόμενοι και αφορούν την κλιματική κρίση, τη γεωπολιτική αστάθεια και τη μεγάλη έλλειψη εργατών γης.
