Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έρχεται να κάνει έναν νέο ελιγμό σήμερα, Τετάρτη, προτείνοντας ένα ακόμα μέτρο, σύμφωνα με το οποίο οι αγρότες να μπορούν να καλλιεργούν κανονικά εκτάσεις που κατά τον κανονισμό της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ 2023-2027) θα έπρεπε να μείνουν ακαλλιέργητες.
Με αυτήν την πρόταση για νέα παράκαμψη της ΚΑΠ, συγκεκριμένα, οι αγρότες θα μπορούν να καλλιεργήσουν εκτάσεις που έπρεπε να παραμείνουν σε αγρανάπαυση, έχοντας έτσι τη δυνατότητα να πουλήσουν τα προϊόντα που θα καλλιεργήσουν στις συγκεκριμένες εκτάσεις, χωρίς ωστόσο να εξαιρεθούν της προβλεπόμενης ενίσχυσης, ενώ παράλληλα απαλλάσσονται από οποιονδήποτε έλεγχο-πρόστιμο.
Ισορροπία μεταξύ προστασίας βιοποικιλότητας και ανάγκης ενίσχυσης εισοδήματος γεωργών
Η πρόταση, η οποία μετά την έγκρισή της θα ισχύει αναδρομικά από 01/01/2024, θεωρείται ότι προσφέρει ισορροπία μεταξύ του στόχου για την προστασία της βιοποικιλότητας και της ανάγκης για ενίσχυση του εισοδήματος των γεωργών λόγω των συνεχιζόμενων κρίσεων (εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, υψηλό κόστος εισροών, χαμηλές τιμές αγοράς κλπ.) και για τον λόγο αυτό έγινε αποδεκτή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Οι Ευρωπαίοι αγρότες, αντί να διατηρούν σε αγρανάπαυση ή μη παραγωγική το 4% της καλλιεργήσιμης γης τους, μπορούν να καλλιεργούν αζωτοδεσμευτικές καλλιέργειες - ψυχανθή (όπως φακές, μπιζέλια, φάβα, κτηνοτροφικά ψυχανθή) ή/και επίσπορες καλλιέργειες στο 7% της αροτραίας έκτασής τους.
Τις επόμενες μέρες αναμένεται η ψήφιση του μέτρου
Η χρήση των συγκεκριμένων καλλιεργειών αποφέρει σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη για την υγεία του εδάφους, τη βιοποικιλότητα και τον περιορισμό της έκπλυσης θρεπτικών ουσιών. Οι καλλιέργειες πρέπει να καλλιεργούνται χωρίς χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων για τη διατήρηση της περιβαλλοντικής φιλοδοξίας της ΚΓΠ.
Σημειώνεται ότι το μέτρο θα ψηφιστεί τις επόμενες ημέρες από τα κράτη-μέλη και εν συνεχεία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προχωρήσει στην επίσημη έγκριση, με τον κανονισμό να ισχύει αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2024.
Τα κράτη-μέλη που επιθυμούν να εφαρμόσουν την παρέκκλιση σε εθνικό επίπεδο πρέπει να ενημερώσουν την Επιτροπή εντός 15 ημερών, ώστε οι αγρότες να ενημερωθούν αντίστοιχα το συντομότερο δυνατό.
Σε τι στοχεύει το μέτρο - Παρέκκλιση υπό προϋποθέσεις
Οι αγρότες της Ε.Ε έρχονται αντιμέτωποι με έναν συνδυασμό υψηλού κόστους εισροών και ενέργειας από τη μία και της γεωπολιτικής αστάθειας, που επικρατεί τα δύο τελευταία έτη, κυρίως λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Επιπλέον, η περσινή χρονιά χαρακτηρίστηκε από μεγάλο αριθμό ακραίων καιρικών φαινομένων και συμβάντων, όπως ξηρασίες, πλημμύρες και πυρκαγιές.
Αυτά τα φαινόμενα επηρεάζουν αναμφισβήτητα την αγροτική παραγωγή και το εισόδημα των αγροτών, ενώ παράλληλα δυσχεραίνουν την πραγματοποίηση των προγραμματισμένων καλλιεργητικών εργασιών. Η υψηλή περιβαλλοντική φιλοδοξία της πρόσφατης αναθεώρησης της ΚΑΠ ενδεχομένως φέρνει αντιμέτωπους τους αγρότες με επιπλέον δυσκολίες και αβεβαιότητες.
Υπό αυτό το πρίσμα, η υποχρέωση των παραγωγών να αφιερώσουν ένα ελάχιστο ποσοστό της καλλιεργούμενης έκτασης ως γη υπό αγρανάπαυση, το οποίο πηγάζει από τις απαιτήσεις της νέας ΚΓΠ 2023 -2027, βραχυπρόθεσμα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το εισόδημα των παραγωγών. Με την πρόταση της Ε.Ε. επιτρέπεται η παρέκκλιση από την συγκεκριμένη υποχρέωση με τις προϋποθέσεις που αναφέρθηκαν ανωτέρω.
