Εντυπωσιακά είναι τα ευρήματα της έρευνας για τα 50 χρόνια της Μεταπολίτευσης, με τίτλο «Συνέχειες και ασυνέχειες της Μεταπολίτευσης», σε δημοσκόπηση της Metron Analysis. Η έρευνα, εξέτασε την άποψη του ελληνικού κοινού όσων αφορά στη Μεταπολίτευση, το τέλος της και τη θέση της χώρας μας στον κόσμο.
Συγκεκριμένα, το 63% των ερωτηθέντων βλέπει θετικά τη σύνδεση της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, το 62% αποτιμά θετικά τη Μεταπολίτευση, ενώ το κόμμα που έπαιξε κυρίαρχο ρόλο αυτή την 50ετια ήταν το ΠΑΣΟΚ.
Πρωταγωνιστής ήταν - για τους ερωτηθέντες - ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ανδρέας Παπανδρέου ο οποίος άφησε στην 2η θέση τον Κωνσταντίνο Καραμανλή...
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας:
Ως απάντηση στο ερώτημα «Ποιο κόμμα θα λέγατε ότι άφησε περισσότερο τη σφραγίδα του στην περίοδο της Μεταπολίτευσης;» το 63% των ερωτηθέντων δήλωσε το ΠΑΣΟΚ, το 24% απάντησε ΝΔ και οι υπόλοιποι δήλωσαν ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ.
Τα στοιχεία δείχνουν τον Ανδρέα Παπανδρέου ως το κυρίαρχο πρόσωπο της περιόδου της Μεταπολίτευσης και ακολουθεί ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.
Στο ερώτημα «Κατά πόσο συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη ότι η περίοδος της Μεταπολίτευσης είναι η καλύτερη της νεότερης ελληνικής ιστορίας», το 62% των ερωτηθέντων συμφώνησε, ενώ μοιρασμένες ήταν οι απόψεις στο ερώτημα αν η Μεταπολίτευση έχει τελειώσει και η χώρα μας έχει μπει σε μια νέα φάση της ιστορίας της.
Όσον αφορά το «ποιο θα ήταν το καταλληλότερο πολίτευμα για μια χώρα όπως η δική μας», το 44% δήλωσε ότι το σημερινό πολίτευμα είναι το πιο κατάλληλο (Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία), το 23% δήλωσε ότι η Ημιπροεδρική Δημοκρατία θα ήταν καλύτερη, ενώ το 6% απάντησε ότι η Βασιλεία θα ήταν προτιμότερη.
Η άποψη για τη ΕΟΚ
Στην ερώτηση για το εάν «Πιστεύετε ότι η Ελλάδα ωφελήθηκε ή ζημιώθηκε από τη συμμετοχή της στην ΕΟΚ και κατόπιν στην ΕΕ;» το 63% πιστεύει ότι η χώρα μας ευνοήθηκε από την ένταξη στην ΕΟΚ/ΕΕ, ενώ το 63% πιστεύει ότι η θέση της Ελλάδας ενισχύθηκε στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.
Συνέχειες και ασυνέχειες της Μεταπολίτευσης
Η Μεταπολίτευση υπήρξε μία τομή, όχι μόνο με τη Δικτατορία αλλά και με την «Καχεκτική» μετεμφυλιακή δημοκρατία, αναφέρει η έρευνα της Metron Analysis.
Είναι η ιδρυτική στιγμή της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας, μιας «κανονικής» πλέον, πλουραλιστικής φιλελεύθερης δημοκρατίας.
Ταυτόχρονα, είναι η μακρά περίοδος ανάπτυξης του πολιτικού, κοινωνικού και πολιτισμικού πλαισίου που διαμόρφωσε τον χαρακτήρα της χώρας τις επόμενες δεκαετίες.
Μέσα σε αυτήν τη μακρά διαδρομή εντοπίζονται συνέχειες και ασυνέχειες. Πολλές από αυτές έχουν αναδειχθεί στον πλούσιο και έντονο δημόσιο διάλογο για τη Μεταπολίτευση.
Αυτό επιχειρεί να ανιχνεύσει η έρευνα της Metron Analysis σχετικά με τις αντιλήψεις μας για αυτή την ιστορική περίοδο, όπως αποτυπώνονται σε 6 ποικίλες διαστάσεις:
Η μετάβαση στη δημοκρατία συνδέθηκε με μια εποχή αυξημένων προσδοκιών και ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας.
Σήμερα, ωστόσο, ο ορίζοντας των προσδοκιών στενεύει.
Και εάν η λεγόμενη γενιά της Μεταπολίτευσης και του Πολυτεχνείου (που εν πολλοίς ταυτίζεται με τη γενιά των boomers) δηλώνει ότι έζησε καλύτερα από την προηγούμενη, οι νεότερες γενιές, που βρέθηκαν αντιμέτωπες με την «πολυ-κρίση» της εποχής μας στην πιο παραγωγική ηλικία, θεωρούν ότι ζουν χειρότερα από τους γονείς τους.
Γενικά, πόσο ικανοποιημένος/η ή δυσαρεστημένος/η θα λέγατε ότι είστε από τη ζωή σας αυτό τον καιρό;
Οι απόψεις είναι μοιρασμένες ως προς την ικανοποίηση από τη ζωή με τους κεντροδεξιούς, την μεσαία και ανώτερη τάξη να δηλώνουν ικανοποιημένοι από τη ζωή. Αντιθέτως, οι αριστεροί, η αγροτική και εργατική τάξη καθώς και οι μικρομεσαίοι δήλωσαν δυσαρεστημένοι.
Το αίνιγμα του εκδημοκρατισμού
Τόσο στον δημόσιο διάλογο όσο και στις αντιλήψεις των ανθρώπων, η Μεταπολίτευση θεωρείται τόσο η «στιγμή» της μετάβασης στη Δημοκρατία (transition) όσο όμως και η πιο μακρά περίοδος εμπέδωσης της δημοκρατίας (consolidation) και μιας νέας πολιτικής και κοινωνικής κουλτούρας.
Το «αίνιγμα του εκδημοκρατισμού» παραμένει, ωστόσο, καθώς επερωτάται όχι η ίδια η δημοκρατία αλλά πτυχές της ποιότητάς της.
Σε ερώτηση για το κατά πόσο συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη ότι η περίοδος της Μεταπολίτευσης είναι η καλύτερη της νεότερης ελληνικής ιστορίας;
Στο παραπάνω ερώτημα το 62% των ερωτηθέντων συμφώνησε, ενώ μοιρασμένες ήταν οι απόψεις στο ερώτημα αν η Μεταπολίτευση έχει τελειώσει και η χώρα μας έχει μπει σε μια νέα φάση της ιστορίας της.
Η χειρότερη κρίση
Στην ερώτηση, ποια από τις κρίσεις της εποχής μας θεωρείτε ότι επηρεάζει πιο πολύ τη ζωή μας, το 58% απάντησε η οικονομική κρίση, ενώ ακολουθεί η Κλιματική κρίση με 15%, το Μεταναστευτικό με 13% και τέλος ο πόλεμος στην Ουκρανία και η πανδημία covid.
«Όταν σκεφτείτε τη γενιά σας σε σχέση με τη γενιά των γονιών σας, θα λέγατε ότι ζείτε καλύτερα ή χειρότερα;» ήταν μία από τις ερωτήσεις της έρευνας.
Στην ερώτηση «όταν σκέφτεστε τη γενιά σας σε σχέση με τη γενιά των γονιών σας, θα λέγατε ότι ζείτε καλύτερα ή χειρότερα;» η διαγενεακή απόσταση γίνεται απολύτως εμφανής: στις ηλικίες 17-27 η απάντηση «χειρότερα» βρίσκεται στο 66%, ενώ αντίστοιχα στο ηλιακό γκρουπ 79+ η απάντηση «καλύτερα» αγγίζει το 79%.