Την αγωνία των 70.000 και πλέον δανειοληπτών σε ελβετικό φράγκο αφουγκράζεται η κυβέρνηση, με τον υπουργό Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη, να υπογραμμίζει την αποφασιστικότητα να προσφέρει μια λύση που θα φέρει ισορροπία στις ζωές των πολιτών.
«Θα παρακαλέσω (τους δανειολήπτες) να κάνουν κάποιο διάστημα υπομονή. Μελετούμε τι έχει γίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και θα κάνουμε ό,τι περισσότερο επιτρέπεται, βασιζόμενοι και στις προοπτικές των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Αλλά θα ήθελα μια σχετική υπομονή από όλους, γιατί το θέμα είναι αρκετά περίπλοκο. Δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι δεν κατανοούμε αυτό που οι άνθρωποι σωστά επισημαίνουν», τόνισε χαρακτηριστικά ο υπουργός κατά τη διάρκεια συνέντευξής του (ΣΚΑΪ), με τους δανειολήπτες, από την πλευρά τους, να περιμένουν με αγωνία τις επόμενες κινήσεις, ελπίζοντας ότι τα μέτρα που θα ληφθούν θα διορθώσουν τις αδικίες που έχουν προκύψει και θα τους επιτρέψουν να ανακτήσουν τη σταθερότητα στις ζωές τους.
Η κυβέρνηση βρίσκεται ουσιαστικά αντιμέτωπη με ένα χρόνιο και πολύπλοκο ζήτημα. Τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο αποτέλεσαν δημοφιλή επιλογή την περίοδο πριν από την οικονομική κρίση, εξαιτίας των χαμηλών επιτοκίων. Ωστόσο, η ενίσχυση του ελβετικού φράγκου οδήγησε σε αύξηση του χρέους, επιβαρύνοντας σημαντικά τους δανειολήπτες. Συγκεκριμένα, από το 2006-2007 που χορηγήθηκαν αυτά τα δάνεια φτάσαμε μέχρι σήμερα να μετράμε περίπου 15 χρόνια με μια ισοτιμία, η οποία ξεκίνησε από το 1,67 και σήμερα είναι κάτω από το 1 προς 1. Αυτό σημαίνει ένα 70% στο κεφάλαιο και όχι στον τόκο. Ο τόκος είναι άλλο μέρος του δανείου.
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση αναμένεται να ανακοινώσει τις πρωτοβουλίες της εντός τριών-τεσσάρων μηνών.
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι όσες υποθέσεις δανειοληπτών σε ελβετικό φράγκο έφτασαν µέχρι το Ανώτατο ∆ικαστήριο δεν έχουν δικαιωθεί, με τον Αρειο Πάγο να τονίζει ότι οι δανειολήπτες είχαν ενημερωθεί πως συνάπτουν δάνειο που φέρει τον κίνδυνο της συναλλαγματικής ισοτιμίας. Την ίδια ώρα, μόνο τρεις χώρες (Πολωνία, Ουγγαρία, Κροατία) έχουν δικαιώσει τους συγκεκριμένους δανειολήπτες, θέτοντας πλαφόν στα επιτόκια και τις δόσεις ή προσφέροντας τη δυνατότητα να µετατραπούν τα δάνεια στο τοπικό νόµισµα. Παραμένει ακόμα άγνωστο αν η κυβέρνηση θα ακολουθήσει μια τέτοια πρακτική, αλλά σίγουρα πολλά θα εξαρτηθούν από τις αποφάσεις της Δικαιοσύνης.
Δέσποινα Σονιάδου: Είμαστε εδώ και περιμένουμε απαντήσεις
Η Δέσποινα Σονιάδου, πρόεδρος του Συλλόγου Δανειοληπτών του Ελβετικού Φράγκου, απαντά στις ερωτήσεις του «Μανιφέστο»:
Ποιες ενέργειες έχουν γίνει από την πλευρά σας για την αποκατάσταση της αδικίας;
Από το 2015 κατατέθηκαν τέσσερις συλλογικές αγωγές, μία για κάθε τράπεζα. Εχουν φτάσει στον Αρειο Πάγο. Η μια εξ αυτών έχει εξεταστεί το 2020 και αιτηθήκαμε, όπως όλα τα δικαστήρια των κρατών-μελών, να προωθήσει προδικαστικό ερώτημα στο δικαστήριο της ΕΕ, προκειμένου να πει την άποψή του και να βγάλει νομολογία ο Αρειος Πάγος σε εθνικό επίπεδο. Μετά, όμως, από ενάμιση χρόνο απέρριψε ο ΑΠ την αναίρεση. Δεν προωθήθηκε και το προδικαστικό ερώτημα, με αποτέλεσμα να γίνουν δύο κινήσεις που θεμελιώνει το ΔΕΕ. Η πρώτη ήταν η καταγγελία κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας στην Κομισιόν και τώρα επεξεργαζόμαστε την άσκηση αγωγής κατά του Ελληνικού Δημοσίου.
Οι κυβερνήσεις μέχρι σήμερα σας έχουν βοηθήσει;
Διαχρονικά ο σύλλογος έχει ενημερώσει και τις κυβερνήσεις και τις εκάστοτε κοινοβουλευτικές ομάδες. Κατατέθηκαν το 2017 ψηφίσματα νομοθέτησης και μας είπε η τότε κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ότι περιμένουμε μια απόφαση του Αρείου Πάγου και θα νομοθετήσουμε. Αυτό προβλέπεται από τον νόμο 2251, τον νόμο καταναλωτικού δικαίου. Φυσικά δεν έγινε κάτι.
Ταυτόχρονα, πριν έναν χρόνιο, και εν όψει και της καταγγελίας που είχε κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συναντήσαμε μέλη της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας. Καταθέσαμε προτάσεις να νομοθετήσουν και μας είπαν ότι υπάρχουν δύο εργαλεία: ο πτωχευτικός και ο εξωδικαστικός. Και τίποτα παραπάνω.
Ο υπουργός Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, εξήγγειλε ότι ψάχνει μια λύση. Πώς αντιμετωπίσατε τη συγκεκριμένη είδηση;
Μας είπε να κάνουμε υπομονή! Δεν θα το σχολιάσω καν, γιατί από 2014 που υπάρχει ο Σύλλογος ακούμε τα ίδια. Χωρίς κανένας να αναρωτηθεί αν μετά από17 χρόνια που πληρώνουμε τα δάνεια έχουμε άλλη υπομονή. Επειδή αναφέρεται στην πολυπλοκότητα του θέματος, σας διαβεβαιώ, δεν υπάρχει καμία. Τα πράγματα είναι απλά: έχει μιλήσει και έχει αποφανθεί το δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Εχει κηρυχθεί με τη σχετική νομολογία άκυρη και καταχρηστική η ρήτρα της ισοτιμίας.
Παράλληλα μας είπε ο υπουργός Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, ότι μελετούν τι έχει γίνει σε άλλες χώρες. Μοναδική ερμηνεία που μπορώ να δώσω είναι ότι μιλάει για αναδρομικότητα και ισοτιμία εκταμίευσης, γιατί αυτό έχει εφαρμοστεί σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Και επιπρόσθετα σε όλες αυτές τις χώρες της Ευρώπης λύθηκε κατόπιν δικαστικών αποφάσεων που προήλθαν από προδικαστικά ερωτήματα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Σε κάθε περίπτωση, εδώ είμαστε ούτως ή άλλως καιρό τώρα, με επιστολή τον ενημερώσαμε για το θέμα ζητώντας συνάντηση, χωρίς να έχουμε λάβει απάντηση.
Μιλένα Αποστολάκη: Απροστάτευτοι δανειολήπτες
Η Μιλένα Αποστολάκη, βουλευτής Βόρειου Τομέα με το ΠΑΣΟΚ, σημειώνει σε δήλωσή της στο «Μανιφέστο»:
«Την περίοδο 2006 έως 2009 χορηγήθηκαν στη χώρα μας από τα πιστωτικά ιδρύματα σε 85.000 περίπου οικογένειες στεγαστικά δάνεια σε ελβετικό φράγκο χωρίς να υπάρχει επαρκής ενημέρωση στους δανειολήπτες από τις τράπεζες για τον συναλλαγματικό κίνδυνο που αναλάμβαναν χωρίς καμία απολύτως εμπειρία σε τέτοια δάνεια. Τα επόμενα χρόνια ακολούθησε μία απρόβλεπτη επιδείνωση της συναλλαγματικής ισοτιμίας με αποτέλεσμα να καλούνται οι δανειολήπτες να πληρώσουν ένα πολύ μεγαλύτερο κεφάλαιο από αυτό που έλαβαν για την αγορά της κατοικίας τους. Το ΠΑΣΟΚ κατέθεσε σειρά ερωτήσεων, προτάσεων και τροπολογιών με σκοπό την προστασία τους. Η πρότασή μας προβλέπει μία πιο δίκαιη και ισόρροπη κατανομή του κινδύνου, δηλαδή να αναλαμβάνουν το 1/3 του συναλλαγματικού κινδύνου οι δανειολήπτες και οι τράπεζες τα 2/3 του κινδύνου αυτού. Οι δανειολήπτες θα πληρώσουν 40% χαμηλότερες δόσεις, ενώ θα πληρώσουν το ίδιο ποσό που θα πλήρωναν αν λάμβαναν το δάνειο σε ευρώ. Μέχρι σήμερα η κυβέρνηση απορρίπτει τις προτάσεις μας.
Οι δανειολήπτες βρίσκονται απροστάτευτοι με κίνδυνο να χάσουν τα σπίτια που με κόπο απέκτησαν. Η κυβέρνηση τους εμπαίζει αγνοώντας εδώ και ενάμιση χρόνο την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου με βάση την οποία όσοι έχουν λάβει δάνεια σε ελβετικό φράγκο, έχουν δικαίωμα να αποζημιωθούν από τις τράπεζες εξαιτίας των καταχρηστικών όρων στην επίρριψη του συναλλαγματικού κινδύνου στους δανειολήπτες. Η κυβέρνηση παρείχε «κενές» διαβεβαιώσεις τον Φεβρουάριο του 2024 ότι θα εξετάσει προσεκτικά το θέμα και ότι θα δώσει λύσεις, χωρίς μέχρι σήμερα την παραμικρή συνέπεια. Το ΠΑΣΟΚ θα συνεχίσει αταλάντευτα τις προσπάθειες για τη δίκαιη αντιμετώπιση του οξύτατου αυτού προβλήματος».
Όμηρος Τσάπαλος: Συνιστούμε υπομονή
Ο Όμηρος Τσάπαλος, εκπρόσωπος Τύπου υπουργείου Οικονομικών, τονίζει στο «Μανιφέστο»:
«Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν δανειολήπτες όπου εκεί που όφειλαν, π.χ. 10.000 ευρώ, βρέθηκαν λόγω της μετατροπής του ελβετικού φράγκου, τότε που έγινε, να χρωστάνε τα πολλαπλάσια ποσά. Είναι κάτι το οποίο παρακολουθούμε. Τους παρακαλούμε ωστόσο να κάνουν κάποιο διάστημα υπομονή. Μελετούμε τι έχει γίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και θα κάνουμε ό,τι περισσότερο επιτρέπεται, βασιζόμενοι και στις πρακτικές των άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Χρειάζεται ωστόσο υπομονή διότι το θέμα είναι αρκετά περίπλοκο. Την ίδια ώρα ωστόσο κατανοούμε αυτό το οποίο οι άνθρωποι αυτοί σωστά επισημαίνουν».
