Σε έναν κομβικό ενεργειακό δίαυλο για την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη εξελίσσεται η Ελλάδα, καθώς ξεκίνησε επίσημα η λειτουργία του κάθετου αγωγού φυσικού αερίου, που θα μεταφέρει LNG σε επτά χώρες της ευρωπαϊκής ηπείρου, με πύλη εισόδου τις ελληνικές εγκαταστάσεις.
Η έναρξη της πρωτοβουλίας πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 29 Μαΐου στη Βουλγαρία, παρουσία του Έλληνα υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου και του Βούλγαρου πρωθυπουργού Ρόζεν Ζελιάσκοφ, οι οποίοι κήρυξαν τη λειτουργία τόσο του αγωγού όσο και της κοινής πλατφόρμας δημοπρασιών φυσικού αερίου.
Από τον Νότο στον Βορρά της Ευρώπης
Ο συγκεκριμένος αγωγός, που στο παρελθόν χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά ρωσικού αερίου προς τη Δύση, αλλάζει ρότα, καθώς πλέον θα λειτουργεί με αντίστροφη ροή, μεταφέροντας φυσικό αέριο από την Ελλάδα προς τον Βορρά.
Το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), που φτάνει στη χώρα μέσω των τερματικών σταθμών της Ρεβυθούσας και της Αλεξανδρούπολης, θα διοχετεύεται στον αγωγό και θα κατευθύνεται σε Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Μολδαβία και Ουκρανία.
Παράλληλα, έχουν ξεκινήσει εργασίες για τη δημιουργία και ενός ακόμη διασυνδετήριου αγωγού, ο οποίος θα ενισχύσει τη ροή φυσικού αερίου προς επιπλέον έξι ευρωπαϊκές χώρες.
Δυνατότητα μεταφοράς 5 δισ. κυβικών μέτρων – Αναβαθμίσεις από ΔΕΣΦΑ
Για την υποστήριξη της αυξημένης ενεργειακής ζήτησης, ο ΔΕΣΦΑ προχωρά σε έργα συντήρησης και αναβάθμισης των υφιστάμενων υποδομών, ώστε η ετήσια μεταφορική ικανότητα του δικτύου να αυξηθεί από 3 σε 5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm). Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του δεκαμήνου του 2026.
Πλατφόρμα δημοπρασιών και φθηνότερη ενέργεια για τα νοικοκυριά
Κρίσιμη καινοτομία αποτελεί η δημιουργία μιας κοινής πλατφόρμας δημοπρασιών φυσικού αερίου, που συνδιαχειρίζονται οι επτά συμμετέχουσες χώρες. Μέσω αυτής, πραγματοποιούνται μηνιαίες δημοπρασίες για την κατανομή των ποσοτήτων ανά κράτος, με χαμηλότερα τέλη διέλευσης και στόχο τη μείωση του ενεργειακού κόστους για τα νοικοκυριά.
Δηλώσεις με γεωστρατηγικό τόνο
Ο υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου υπογράμμισε τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Ελλάδας στην ενεργειακή ασφάλεια της ηπείρου:
«Το φυσικό αέριο θα ξεκινά από τη χώρα μας και θα φθάνει στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Αυτό έχει μεγάλη ενεργειακή αξία γιατί αναδεικνύει τον ρόλο της Ελλάδας στην ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης, αλλά και γεωστρατηγική σημασία, καθώς ενισχύεται ο ρόλος της χώρας μας στη διεθνή σκηνή».
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Ρόζεν Ζελιάσκοφ δήλωσε:
«Δεν είναι απλά μια αναβάθμιση των αγωγών, είναι μια πολιτική κίνηση που αποτυπώνει την διακρατική συνεργασία με την Ελλάδα και ενισχύει την ενεργειακή διασύνδεση μεταξύ των χωρών μας. Υπάρχει άψογη συνεργασία ανάμεσα στις κυβερνήσεις μας».
Αποθήκευση στην Ουκρανία
Η νέα ενεργειακή στρατηγική περιλαμβάνει και την αποθήκευση μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου στις υπόγειες δεξαμενές της Ουκρανίας, ενόψει του επερχόμενου χειμώνα. Η Ελλάδα θα συνεχίσει να υποδέχεται LNG από ποικίλους προμηθευτές, με ΗΠΑ, Ρωσία, Αλγερία και Νορβηγία να καλύπτουν σχεδόν το σύνολο των εισαγωγών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι την τελευταία διετία έχουν εκφορτωθεί στη χώρα 791 φορτία LNG, ενώ το 2024 το 70% του αερίου προήλθε από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
