Η Άγκυρα ζει ένα από τα πιο τεταμένα 24ωρα της σύγχρονης διπλωματικής της ιστορίας. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποδέχεται τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, την ώρα που η Κωνσταντινούπολη ετοιμάζεται – θεωρητικά – να φιλοξενήσει τις πρώτες ρωσο-ουκρανικές διαπραγματεύσεις από την άνοιξη του 2022.
Όμως τίποτα δεν είναι σίγουρο. Οι συζητήσεις παραμένουν στον αέρα, τα αιτήματα είναι αλληλοαποκλειόμενα, και οι παρόντες φαντάζουν λιγότερο κρίσιμοι από τον μεγάλο απών: τον Ντόναλντ Τραμπ, που διαμηνύει από το Air Force One πως «τίποτα δεν θα γίνει αν δεν μιλήσω εγώ με τον Πούτιν».
Δεν πάει Κωνσταντινούπολη ο Ζελένσκι
Μια ουκρανική αντιπροσωπεία θα συναντήσει τους Ρώσους διαπραγματευτές σήμερα στην Κωνσταντινούπολη για τις πρώτες άμεσες ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας εδώ και τρία χρόνια, δήλωσε ανώτατος, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος.
Ο ίδιος ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δεν θα ταξιδέψει στην Κωνσταντινούπολη και «επί του παρόντος αποφασίζει» ποιον θα στείλει, δήλωσε ο αξιωματούχος στο AFP.
Νωρίτερα, ανταποκριτής του AFP ανέφερε ότι οι συνομιλίες Ζελένσκι – Ερντογάν είχαν τελειώσει.
«Δεν υπάρχει τίποτα για μένα να κάνω στην Κωνσταντινούπολη», είπε.
«Δυστυχώς, δεν είναι αρκετά σοβαροί για τις διαπραγματεύσεις», δήλωσε ο Ζελένσκι στους δημοσιογράφους στην Άγκυρα, πριν απευθυνθεί στον Πούτιν: «Είμαι εδώ, είμαστε έτοιμοι για απευθείας διαπραγματεύσεις».
Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά τη συνάντησή του με τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι η εντολή της ουκρανικής αντιπροσωπείας είναι να συζητήσει μια εκεχειρία.
«Εάν επιτευχθεί εκεχειρία σε τεχνικό επίπεδο, η συνάντηση με τον Πούτιν μπορεί να παραλειφθεί», είπε ο Ουκρανός πρόεδρος και πρόσθεσε πως αναμένει πληροφορίες από τις ΗΠΑ και την Τουρκία για την ώρα της συνάντησης στην Κωνσταντινούπολη.
Αν η Μόσχα δεν δείξει καμία προθυμία στις συνομιλίες για εκεχειρία, ανέφερε ο Ζελένσκι, τότε άλλες χώρες θα πρέπει να ασκήσουν μεγαλύτερη πολιτική και οικονομική πίεση στη Ρωσία και να επιβάλουν περαιτέρω κυρώσεις.
«Η Ρωσία δεν αισθάνεται ότι χρειάζεται να τερματίσει (τον πόλεμο), πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει επαρκής πολιτική, οικονομική και άλλη πίεση στη Ρωσική Ομοσπονδία», δήλωσε. «Και γι’ αυτό ζητάμε, αν δεν υπάρξει κατάπαυση του πυρός, αν δεν υπάρξουν σοβαρές αποφάσεις… ζητάμε αρμόζουσες κυρώσεις».
Αμέσως μετά την γνωστοποίηση ότι ο Ζελένσκι δεν θα μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη, ο επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, δήλωσε στην κρατική τηλεόραση της Ρωσίας ότι οι Ρώσοι διαπραγματευτές είναι έτοιμοι να συνεχίσουν τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία και να συζητήσουν πιθανούς συμβιβασμούς με το Κίεβο.
ΕΕ: Ζητάμε πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός για τουλάχιστον 30 ημέρες στην Ουκρανία
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ένωσε τη φωνή της με την Ουκρανία και τους διεθνείς εταίρους της, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, ζητώντας πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός για τουλάχιστον 30 ημέρες. Όπως και στο παρελθόν, εναπόκειται στη Ρωσία να αποδείξει την ετοιμότητά της για ειρήνη.
Αυτό αναφέρεται στη δήλωση της ΕΕ σχετικά με τη συνεχιζόμενη επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η οποία εκδόθηκε κατά την τακτική συνεδρίαση του Μόνιμου Συμβουλίου του ΟΑΣΕ την Πέμπτη στη Βιέννη.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει αμετάβλητη στη δέσμευσή της για μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία, με βάση τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου, και χαιρετίζει όλες τις προσπάθειες που αποσκοπούν στην επίτευξη μιας τέτοιας ειρήνης. Ενώνουμε τη φωνή μας με την Ουκρανία και τους διεθνείς εταίρους, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, ζητώντας πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός για τουλάχιστον 30 ημέρες», αναφέρεται στη δήλωση.
Όπως σημείωσε η Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτή η παύση των εχθροπραξιών «θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό βήμα προς τη μείωση των δεινών του άμαχου πληθυσμού και τη δημιουργία χώρου για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις με στόχο την επίτευξη πραγματικής ειρήνης, που θα θέσει τέλος στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας και θα αποκαταστήσει μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη».
Ολοκληρώθηκε η συνάντηση Ερντογάν – Ζελένσκι στην Άγκυρα
Μετά από 2 ώρες και 45 λεπτά ολοκληρώθηκε η συνάντηση του Ταγίπ Ερντογάν με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Άγκυρα, σύμφωνα με το πρακτορείο Anadolu.
Στη συνάντηση παρευρέθηκαν επίσης ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ, ο διευθυντής της MIT Ιμπραχίμ Καλίν και ο επικεφαλής σύμβουλος του Τούρκου Προέδρου για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, Ακίφ Τσαγκατάι Κίλιτς.
Ερντογάν: Έτοιμη η Τουρκία να φιλοξενήσει Πούτιν και Ζελένσκι για συνομιλίες «όταν είναι έτοιμοι»
Την ετοιμότητα της Τουρκίας να φιλοξενήσει τους ηγέτες της Ρωσίας και της Ουκρανίας για απευθείας συνομιλίες, μόλις και οι δύο πλευρές δηλώσουν ότι είναι έτοιμες εξέφρασε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι κατά τη συνάντηση που είχαν στην Άγκυρα σύμφωνα με την τουρκική προεδρία.
Επίσης ο Ερντογάν δήλωσε στον Ουκρανό ομόλογό του στην Αγκυρα, ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία πρέπει να τερματιστεί μέσω απευθείας διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών.
Tass: Καμία συμφωνία για την ώρα έναρξης των διαπραγματεύσεων
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει συμφωνία για την ώρα έναρξης των συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη. Το Κίεβο δεν έχει ακόμη παρουσιάσει τη θέση του, σύμφωνα με πηγή του πρακτορείου Tass.
Ουκρανική διπλωματική πηγή ανέφερε ότι η Ουκρανία εξετάζει το ενδεχόμενο να στείλει ομάδα απλώς για να διαπιστώσει τη στάση της ρωσικής αντιπροσωπείας και αν τα μέλη της έχουν εξουσιοδότηση για ουσιαστικές αποφάσεις.
Αν δεν υπάρξει σοβαρότητα από τη ρωσική πλευρά, όπως είπε η ίδια πηγή, «θα έχουμε το δικαίωμα να συμπεράνουμε ότι πρόκειται για ρωσική παρωδία και όχι για ειρηνευτική διαδικασία».
Οι θέσεις Μόσχας και Κιέβου πριν τις συνομιλίες
Στην Κωνσταντινούπολη αναμένονται οι πρώτες διμερείς συνομιλίες Ρωσίας και Ουκρανίας από την άνοιξη του 2022.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν επιμένει πως κάθε διευθέτηση πρέπει να αντιμετωπίσει τις «βαθιές αιτίες» της σύγκρουσης: την πρόθεση της Ουκρανίας να ενταχθεί στο NATO και τη ρωσική απαίτηση για αναγνώριση της κυριαρχίας της σε τέσσερις περιοχές της Ουκρανίας, καθώς και στην Κριμαία.
Ο Πούτιν έχει προτείνει ακόμα και τη δημιουργία μεταβατικής κυβέρνησης υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, αμφισβητώντας τη νομιμότητα του Ζελένσκι.
Η Ουκρανία, από την άλλη, επιμένει στην αποχώρηση όλων των ρωσικών στρατευμάτων και την επιστροφή όλων των εδαφών της, περιλαμβανομένης της Κριμαίας.
Παράλληλα, ζητεί εγγυήσεις ασφαλείας από τους συμμάχους της και προτάσσει την ένταξή της στο NATO ή, εναλλακτικά, την ανάπτυξη δυτικής στρατιωτικής δύναμης στο έδαφός της.
Το αίτημα για 30ήμερη εκεχειρία και οι διεθνείς πιέσεις
Για να ξεκινήσει διπλωματική διαδικασία, το Κίεβο και η κυβέρνηση Τραμπ ζητούν μια άνευ όρων 30ήμερη εκεχειρία.
Οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι έθεσαν το περασμένο Σαββατοκύριακο τελεσίγραφο στη Ρωσία: αποδοχή της κατάπαυσης ή «μαζικές» κυρώσεις.
Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι «κάθε φορά που η Ουκρανία παραβιάζει μία συμφωνία, το έδαφος της συρρικνώνεται», την ώρα που το Κρεμλίνο δήλωνε άγνοια για το αν τελικά η ουκρανική αντιπροσωπεία θα καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
«Oι αλλαγές στην πρώτη γραμμή όπου η Ρωσία προελαύνει, θα συμπεριληφθούν σε όποια ειρηνευτική συμφωνία», τόνισε η εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα και προειδοποίησε: «Το κατά πόσο η Ουκρανική πλευρά είναι έτοιμη για διαπραγματεύσεις, αυτό θα φανεί, στην Κωνσταντινούπολη».
Ο Πούτιν, μέχρι στιγμής, απορρίπτει την πρόταση, εκτιμώντας ότι μια εκεχειρία θα επιτρέψει στην Ουκρανία να ανασυνταχθεί με δυτική βοήθεια. Ωστόσο, μετά την εντατικοποίηση της πίεσης, πρότεινε τις σημερινές συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη.
Τραμπ: «Τίποτα δεν θα συμβεί μέχρι να συναντηθώ εγώ με τον Πούτιν»
Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε την Πέμπτη πως «τίποτα δεν θα συμβεί» στο μέτωπο των ειρηνευτικών συνομιλιών μέχρι να συναντηθεί προσωπικά με τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους από το Air Force One κατά την άφιξή του στο Αμπού Ντάμπι, ανέφερε:
«Δεν θα συμβεί τίποτα αν δεν είμαι εκεί. Δεν πιστεύω ότι μπορεί να προχωρήσει η διαδικασία, είτε σας αρέσει είτε όχι, μέχρι να συναντηθούμε. Αλλά πρέπει να το λύσουμε, γιατί πεθαίνουν πάρα πολλοί άνθρωποι».
Διπλωματικός καβγάς Κιέβου - Μόσχας με φόντο τις συνομιλίες στην Τουρκία
Σε σκληρές δηλώσεις προχώρησε το Κίεβο μετά τις προσβλητικές αναφορές της Μόσχας για τον πρόεδρο Ζελένσκι και τη σύζυγό του. Ο εκπρόσωπος του ουκρανικού ΥΠΕΞ, Χεόργκι Τίκι, κατηγόρησε τη ρωσική ηγεσία ότι αντί για σοβαρό διάλογο στην Τουρκία, επιλέγει προσωπικές επιθέσεις. «
Δεν είναι η πρώτη φορά που το ρωσικό ΥΠΕΞ γίνεται περίγελος», ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι η αντιπροσωπεία στην Κωνσταντινούπολη δεν ηγείται από τη Μόσχα αλλά «γαβγίζει» από απόσταση.
Αφορμή στάθηκε η ανάρτηση της Μαρίας Ζαχάροβα, η οποία χαρακτήρισε «μασκαράδες» το προεδρικό ζεύγος της Ουκρανίας, κατηγορώντας τους ότι «λεηλάτησαν και σκότωσαν τον λαό τους», με αφορμή φωτογραφία τους με παραδοσιακές ενδυμασίες.
Το Κρεμλίνο δεν άφησε αναπάντητο και το σχόλιο του Ζελένσκι, που χαρακτήρισε τη ρωσική αποστολή στην Τουρκία «διακοσμητική». Η ρωσική πλευρά αντέτεινε μέσω Ζαχάροβα πως «ένας κλόουν και ένας χαμένος μιλάει για σεβαστούς ανθρώπους».
Ο πόλεμος λέξεων μεταξύ Μόσχας και Κιέβου δείχνει να φουντώνει ξανά, την ώρα που οι ελπίδες για ουσιαστικό διάλογο στην Κωνσταντινούπολη μοιάζουν όλο και πιο μακρινές.