Κανόνες και δικλίδες ασφαλείας για την αντιμετώπιση της «μαύρης» εργασίας και της παραοικονομίας στο καθεστώς απασχόλησης συνταξιούχων, επιχειρεί να θέσει ο ΕΦΚΑ, ο οποίος με νέα εγκύκλιο που εξέδωσε ρυθμίζει το πλαίσιο και… ανοίγει παράθυρο δεύτερης ευκαιρίας για τη δήλωση εργασίας.
Γράφει η Αναστασία Ζήγου
Συγκεκριμένα, σε περίπτωση που διαπιστωθεί παράλειψη ή εκπρόθεσμη υποβολή της δήλωσης απασχόλησης, αλλά προκύπτει ότι έχει υποβληθεί Αναλυτική Περιοδική Δήλωση στην οποία περιλαμβάνεται ο απασχολούμενος ως συνταξιούχος ή έχει γίνει εγγραφή του απασχολούμενου συνταξιούχου στο μητρώο μη μισθωτών του e-ΕΦΚΑ, ανεξαρτήτως εάν έχει καταβληθεί ο πόρος, ο απασχολούμενος συνταξιούχος ειδοποιείται από τον e- ΕΦΚΑ για την υποχρέωσή του να προβεί στη δήλωση της απασχόλησης εντός 15 εργασίμων ημερών.
Εάν ο εργαζόμενος συνταξιούχος δεν ανταποκριθεί στην πρόσκληση, προβλέπονται τσουχτερά πρόστιμα και κυρώσεις. Καταλογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές που προβλέπονται από την εργασία, ο νέος πόρος υπέρ ΕΦΚΑ (10% από τον μισθό), ενώ παρακρατούνται 12 μηνιαίες συντάξεις κύριες και επικουρικές. Το ποσό της οφειλής μπορεί να αποπληρωθεί με παρακράτηση έως 1/4 από την κύρια σύνταξη και με συμψηφισμό από την επικουρική. Διαφορετικά, εισπράττεται σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων.
Υποχρεωτική δήλωση
Οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι θα πρέπει υποχρεωτικά να δηλώσουν την εργασία τους στην πλατφόρμα του ΕΦΚΑ μέχρι την τελευταία μέρα του μήνα ανάληψης της απασχόλησης. Πιο συγκεκριμένα, οι ήδη εργαζόμενοι όφειλαν να έχουν δηλώσει την εργασία τους μέχρι την 31η Ιουνίου, όταν και έληξε η «περίοδος χάριτος» των τεσσάρων μηνών. Ακόμη και αν έχουν δηλώσει την έναρξη της απασχόλησής τους στον Φορέα με άλλον τρόπο, όπως υποβολή χειρόγραφης αίτησης-δήλωσης στις κατά τόπους υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ, οφείλουν να επαναλάβουν τη σχετική δήλωση ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα.
Η νέα εγκύκλιος (28/2024) ρυθμίζει ζητήματα που αφορούν την ανάληψη απασχόλησης από συνταξιούχους ή υποψήφιους συνταξιούχους εξ ιδίου δικαιώματος του e-ΕΦΚΑ με υποχρέωση ασφάλισης στον Φορέα, ως μισθωτοί ή μη μισθωτοί, σχετικά με τη λειτουργία ηλεκτρονικής υπηρεσίας δήλωσης απασχόλησης των συνταξιούχων, καθώς και τις κυρώσεις σε περιπτώσεις μη εμπρόθεσμης υποβολής της δήλωσης απασχόλησης.
Η υποχρέωση δήλωσης ισχύει για όλους τους εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχους λόγω γήρατος, λόγω αναπηρίας (από κοινή νόσο, εργατικό ατύχημα, ατύχημα εκτός εργασίας, επαγγελματική νόσο), γήρατος λόγω αναπηρίας ενώ δεν ισχύει για συνταξιούχους λόγω θανάτου.
Υπόχρεοι δήλωσης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα είναι:
-Οι συνταξιούχοι του e-ΕΦΚΑ, οι οποίοι ξεκίνησαν να εργάζονται οποτεδήποτε πριν από την έναρξη ισχύος της απόφασης (1/3/2024) και συνεχίζουν απασχολούνται μέχρι σήμερα
-Οι συνταξιούχοι του e-ΕΦΚΑ, οι οποίοι ξεκίνησαν να εργάζονται από 1ης Ιανουαρίου, ακόμη και εάν ήδη έχουν διακόψει την απασχόλησή τους
-Όσοι έχουν υποβάλει ή υποβάλλουν εφεξής αίτηση συνταξιοδότησης και συνεχίζουν χωρίς διακοπή την απασχόλησή τους
-Όσοι υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης και αναλαμβάνουν εργασία μετά την υποβολή της
-Όσων η αίτηση συνταξιοδότησής τους βρίσκεται σε εκκρεμότητα και όπως τονίζει σχετική εγκύκλιος, σε περίπτωση που το αίτημά τους απορριφθεί, το παρακρατηθέν ποσό θα τους επιστραφεί.
Τα «ψιλά γράμματα»
Τα πρόσωπα που απασχολούνται σε εργοδότες (ατομικές επιχειρήσεις) με τους οποίους είναι σύζυγοι ή συγγενείς μέχρι β΄ βαθμού ασφαλίζονται υποχρεωτικά στο τ. ΙΚΑ - ΕΤΑΜ. και στο τ. ΕΤΕΑΜ αλλά όχι και αυτοδίκαια, με την προϋπόθεση ότι για την εργασία τους αυτήν δεν υπάγονται υποχρεωτικά ή προαιρετικά στην ασφάλιση άλλου φορέα κύριας ή επικουρικής ασφάλισης. Αυτό σημαίνει ότι για να αρχίσει και να τελειώσει η ασφαλιστική σχέση των προσώπων αυτών, θα πρέπει να αναγγελθεί εγγράφως στον Φορέα η έναρξη και η διακοπή της απασχόλησης από το απασχολούμενο πρόσωπο ή από τον αποδέκτη των υπηρεσιών του.
Για την κατανόηση της υποχρέωσης ενδεικτικά είναι τα παραδείγματα:
-Συνταξιούχος του e-ΕΦΚΑ από το 2021 που δραστηριοποιείται ως ελεύθερος επαγγελματίας από τον 7/2024 (δηλαδή μετά την έναρξη ισχύος της ΚΥΑ) με δραστηριότητα που υπάγεται στην ασφάλιση του πρώην ΟΑΕΕ. Ο εν λόγω συνταξιούχος έχει υποχρέωση έως 31 Ιουλίου να δηλώσει την απασχόλησή του αυτήν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα.
-Συνταξιούχος του e-ΕΦΚΑ από το 2021 προσλαμβάνεται στις 10 Ιουλίου ως μισθωτός σε εργοδότη που εδρεύει στην Ελλάδα. Ο εν λόγω συνταξιούχος έχει υποχρέωση έως 31 Ιουλίου να δηλώσει την απασχόλησή του αυτήν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα.
