Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, αντέδρασε με εμφανή δισταγμό στις τελευταίες εξελίξεις στα ανατολικά σύνορα της Πολωνίας και δυτικά της Ουκρανίας, θέτοντας δημόσια το ερώτημα γιατί η Ρωσία παραβιάζει τον πολωνικό εναέριο χώρο με drones, χωρίς να ακολουθεί την καταδίκη της Μόσχας που εξέφρασαν το ΝΑΤΟ και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Την Τετάρτη το απόγευμα, ο Τραμπ συνομίλησε με τον πρόεδρο της Πολωνίας, Κάρολ Ναβρότσκι, και όπως ανέφερε ο ίδιος ο Πολωνός ηγέτης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η συνομιλία επιβεβαίωσε την ενότητα των συμμάχων.
Στην Ευρώπη, οι 19 παραβιάσεις του εναέριου χώρου, που ανέφερε ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ, καταδικάστηκαν ομόφωνα ως απαράδεκτες. Ειδικοί ανέλυσαν ότι οι ισχυρισμοί του Κρεμλίνου περί «μη σκόπιμης» ενέργειας δεν ευσταθούν, ενώ η εξέταση των συντριμμιών των drones τύπου Shahed δείχνει ότι αυτά προγραμματίζονται να χτυπούν στόχο χωρίς κίνδυνο πλοηγήσεων, γεγονός που αφήνει να εννοηθεί πως η Μόσχα μπορούσε να αποφύγει την παραβίαση του εδάφους μέλους του ΝΑΤΟ.
Η κλιμάκωση αυτή έρχεται είκοσι έξι ημέρες μετά τη συνάντηση Τραμπ – Πούτιν στην Αλάσκα, με αναλυτές του CNN να σχολιάζουν ότι ο Ρώσος πρόεδρος φαίνεται να απευθύνεται στον Τραμπ και ταυτόχρονα να δοκιμάζει την ενότητα του ΝΑΤΟ. Πριν από την επικοινωνία τους, ο Ναβρότσκι είχε προγραμματίσει να συζητήσει με τον Αμερικανό πρόεδρο την επιτάχυνση και την ενίσχυση της ανάπτυξης στρατιωτικών πόρων στα σύνορα με την Ουκρανία, σύμφωνα με δηλώσεις Πολωνών αξιωματούχων.
Η Πολωνία ζήτησε την ενεργοποίηση του άρθρου 4 του ΝΑΤΟ και μετέφερε την πιθανότητα τοποθέτησης αμερικανικής συστοιχίας Patriot στα πολωνο-ουκρανικά σύνορα. Οι ΗΠΑ επανενεργοποίησαν τη συστοιχία που βρισκόταν στο Ρζεσζόφ, ενώ σήμερα λειτουργεί γερμανική. Παράλληλα, πηγές του ΝΑΤΟ επισήμαναν ότι η αγορά F-35 θα μπορούσε να επισπευσθεί. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο στρατηγός Κιθ Κέλογκ, ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ για την Ουκρανία, βρισκόταν καθ’ οδόν προς την Πολωνία όταν σημειώθηκαν οι παραβιάσεις του πολωνικού εναέριου χώρου.
Το Bloomberg Opinion ανέλυσε πέντε βασικά συμπεράσματα από την επίθεση με drones: πρώτον, η Ρωσία θα μπορούσε να στοχεύσει μέλος του ΝΑΤΟ, και κανείς δεν πρέπει να το θεωρεί αδιανόητο. Δεύτερον, η Ουκρανία λειτουργεί ως πρώτη γραμμή άμυνας για την Ευρώπη. Τρίτον, η ανάγκη χρήσης ακριβών μέσων για την αναχαίτιση λίγων drones αποκαλύπτει τα όρια της προετοιμασίας της Συμμαχίας. Τέταρτον, η Ρωσία δεν χρειάζεται εισβολή για να δοκιμάσει τη σταθερότητα της συλλογικής άμυνας του Άρθρου 5. Τέλος, η επίθεση δοκιμάζει τις στρατιωτικές δυνατότητες της Ευρώπης και την πολιτική βούληση των ΗΠΑ.
Για πρώτη φορά από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, μέλη του ΝΑΤΟ πραγματοποίησαν πυρά για να αναχαιτίσουν μη επανδρωμένα drones, με πολωνικά και ολλανδικά αεροσκάφη και τη συνδρομή ιταλικών, γερμανικών και πολυεθνικών δυνάμεων. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ανέφερε ότι συνομίλησε με τον Τραμπ, υπογραμμίζοντας ότι από κοινού μπορούν να συμβάλουν στην ειρήνη και την ασφάλεια. Ο Τουσκ επικοινώνησε επίσης με τους ηγέτες της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, οι οποίοι δήλωσαν έτοιμοι να παρέχουν πρόσθετη βοήθεια στην Πολωνία, χωρίς να διευκρινίζεται αν θα γίνει αυτό ατομικά ή στο πλαίσιο συνεργασίας με τις ΗΠΑ.
Προτού εισβάλουν τα ρωσικά drones, ο Τραμπ είχε αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο νέων κυρώσεων σε συνεννόηση με την Ευρώπη, ζητώντας μεταξύ άλλων αύξηση των δασμών για ρωσική ενέργεια προς Κίνα και Ινδία έως 100%. Ο Ευρωπαίος αξιωματούχος Ντέιβιντ Ο’Σάλιβαν είχε επισκεφθεί την Ουάσινγκτον για να συζητήσει πιθανές πρόσθετες κυρώσεις με στελέχη του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ.
** Με πληροφορίες από CNN, Reuters και BBC
