Τις διαδικασίες αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων και στα νότια της Κρήτης επιταχύνει η κυβέρνηση, προκειμένου συνδυαστικά με άλλα ενεργειακά πρότζεκτ και έργα ηλεκτρικής διασύνδεσης (που λειτουργούν ή είναι υπό κατασκευή) να καταστεί η χώρα ενεργειακός κόμβος στο τρίγωνο Μεσόγειος-Βαλκανική-Μαύρη Θάλασσα.
Σε αυτήν την ενεργειακή «μεγέθυνση» που επιδιώκει η Ελλάδα και από την οποία θα επωφεληθεί και η Ευρωπαϊκή Ενωση (λόγω επιθυμίας για διαφοροποίηση από το ρωσικό φυσικό αέριο) ελλοχεύει πάντοτε ο τουρκικός παράγοντας, που θέλει να έχει λόγο και ρόλο στα ενεργειακά δρώμενα που εκτυλίσσονται στην περιοχή.
Υπό αυτό το πρίσμα, η χθεσινή αποδοχή από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ενδιαφέροντος της αμερικανικής εταιρείας Chevron για έρευνα σε δύο θαλάσσια οικόπεδα που εκτείνονται στα νότια της Κρήτης κρίνεται ως μία πολύ σημαντική εξέλιξη. Τα οικόπεδα αφορούν τις περιοχές Νότια Κρήτη Ι και Νότια Κρήτη ΙΙ και βρίσκονται εντός των ορίων των περιοχών όπως αυτά δημοσιεύτηκαν στον σχετικό διεθνή διαγωνισμό που προκηρύχθηκε το 2014 επί υπουργίας Γιάννη Μανιάτη.
Άμεσα, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα προχωρήσει στην έκδοση της απόφασης αποδοχής του ενδιαφέροντος της Chevron αλλά και των αποφάσεων που θα προσδιορίζουν τις ακριβείς συντεταγμένες, τον τύπο της σύμβασης και την προκήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού. Οι εν λόγω περιοχές ενδιαφέροντος διαθέτουν εγκεκριμένη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.
Στα μέσα του περασμένου Ιανουαρίου, η Chevron, η οποία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη παγκοσμίως ιδιωτική εταιρεία που δραστηριοποιείται στους υδρογονάνθρακες, εκδήλωσε το ενδιαφέρον της για έρευνα σε θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Πελοποννήσου.
Τα προς έρευνα οικόπεδα νοτίως της Κρήτης (τμήμα του 13, 14, 15, 18, 19, 20) εμπίπτουν στον νόμο Μανιάτη (4001/2011) για τη μέση γραμμή ίσων αποστάσεων που αφορά το εξωτερικό όριο της ελληνικής ΑΟΖ «ελλείψει συμφωνίας οριοθέτησης με γειτονικά κράτη των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές» και είναι περιοχές που βρίσκονται εντός της οριοθετημένης ελληνοαιγυπτιακής ΑΟΖ.
Ωστόσο, φαίνεται ότι τέμνονται από το παράνομο και ανυπόστατο «τουρκολιβυκό μνημόνιο». Κι αυτό δημιουργεί ερωτήματα για το εάν η Αγκυρα θα επιχειρήσει να εμποδίσει τις έρευνες επικαλούμενη κάτι νομικά ανύπαρκτο, το οποίο ωστόσο επιδιώκει να εφαρμόσει στο πεδίο. Και τούτο, δεδομένων των οχλήσεών της στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου και μάλιστα σε τμήματα που αφορούν τα διεθνή ύδατα.
Το διττό ενδιαφέρον της Chevron –που έχει μεταξύ άλλων ερευνητικές δραστηριότητες σε Αίγυπτο, Ισραήλ, Κύπρο– αφορά τη διαχείριση ερευνών σε περίπου 46.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα ελληνικών θαλάσσιων χώρων.
Θετικές εξελίξεις
Πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποτιμούσαν το χθεσινό γεγονός ως μια αφετηρία που θα δρομολογήσει μια σειρά θετικών εξελίξεων, όπως η περαιτέρω ποιοτική αναβάθμιση των ερευνητικών προγραμμάτων, η διατήρηση των εντατικών ρυθμών εξερεύνησης των προηγούμενων ετών, ο εμπλουτισμός των γεωλογικών μοντέλων και των σεναρίων εξέλιξης για να αυξηθούν οι δυνητικοί στόχοι ενδιαφέροντος, η αύξηση των διαθέσιμων κεφαλαίων για γεωτρήσεις μεγάλου βάθους νερού και συνεπώς η σημαντική βελτίωση των πιθανοτήτων να εντοπιστούν τα τυχόν αποθέματα υδρογονανθράκων και, τέλος, η προσέλκυση νέων επενδυτών.
Ως «ψήφο εμπιστοσύνης» στην Ελλάδα χαρακτήρισε το ενδιαφέρον της Chevron ο κ. Παπασταύρου, αναφέροντας ότι η χώρα είναι ελκυστικός επενδυτικός προορισμός «με αξιόπιστη κυβέρνηση που εγγυάται τη σταθερότητα». Πρόσθεσε, δε, ότι αυτό αποτελεί μια «ισχυρή ένδειξη για την ύπαρξη σημαντικών φυσικών ενεργειακών πόρων κρίσιμων για τη χώρα μας, την Ανατολική Μεσόγειο και την Ευρώπη» και πως η κυβέρνηση υλοποιεί με συνέπεια τις δεσμεύσεις της για μία Ελλάδα «ενεργειακά ασφαλή, επενδυτικά ελκυστική και γεωστρατηγικά ισχυρή».
Από την πλευρά του, οευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Γιάννης Μανιάτης, συνέστησε στην κυβέρνηση «να μην πανηγυρίζει για το έργο» του κόμματός του, υποστηρίζοντας ότι αυτή «δεν έκανε απολύτως τίποτα για να προσελκύσει τον κορυφαίο επενδυτή». Κατηγόρησε μάλιστα τη ΝΔ ότι όλα αυτά τα χρόνια δεν προκήρυξε ούτε έναν διεθνή διαγωνισμό για προσέλκυση επενδυτών.
Πρόσωπα
Κατά τον πρόσφατο ανασχηματισμό, οι επιλογές του πρωθυπουργού για την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο υπουργός Σταύρος Παπασταύρου και ο υφυπουργός Νίκος Τσάφος, περιείχαν συμβολισμούς και ανέδειξαν την κυβερνητική πρόθεση να «τρέξουν» τα ενεργειακά πρότζεκτ της χώρας.
Ο κ. Παπασταύρου, δικηγόρος στο επάγγελμα, έχει κλείσει πολλές διεθνείς συμφωνίες. Διετέλεσε υπουργός Επικρατείας την περίοδο 2023-2024 και χαίρει της απολύτου εμπιστοσύνης του Κυριάκου Μητσοτάκη (με τον οποίο διατηρούν και οικογενειακές σχέσεις)· έχει καθαρές απόψεις στα εθνικά θέματα και ήταν εκ των πρωτεργατών της ιδέας να κατέβει υποψήφιος ο Φρέντης Μπελέρης με το ευρωψηφοδέλτιο της ΝΔ, ενώ την περίοδο 2013-2015 ήταν ένας εκ των βασικών διαπραγματευτών με την Τρόικα. Όσον αφορά τον κ. Τσάφο, διετέλεσε επί τρία έτη ενεργειακός σύμβουλος του πρωθυπουργού και στο αντικείμενό του θεωρείται από τους καλύτερους εν Ελλάδι.
