Από αρχαιοτάτων χρόνων, οι δημαγωγοί είχαν τον δικό τους ρόλο σε μια σειρά από καταστροφικές αποφάσεις οι οποίες λαμβάνονταν ύστερα από χειραγώγηση με fake news και ανύπαρκτες προσδοκίες που καλλιεργούσαν στον λαό.
Όποιος διαβάσει τα κείμενα που μου θύμισε ο καλός φίλος και συνάδελφος Θανάσης Λάλας, στο «Πίνοντας καφέ με τον Θουκυδίδη», για το πώς οι Αθηναίοι οδηγήθηκαν στην τραγωδία της Σικελικής εκστρατείας, ίσως πάρει απαντήσεις για τον ρόλο που έπαιζε και παίζει ο λαϊκισμός και οι εκφάνσεις του. Παραδείγματα τέτοια μπορεί να βρούμε στο πέρασμα των αιώνων ουκ ολίγα.
Το χειρότερο δε αποτύπωμα που αφήνει στο τέλος της ημέρας δεν είναι μόνο εκείνο που φαίνεται στιγμιαία. Αλλά εκείνο που αφήνει πάνω στο δημοκρατικό πολίτευμα και ως σαράκι το τρώει, οδηγώντας άλλοτε σε εκτροπή του πολιτεύματος και άλλοτε σε πολλές εκτροπές εντός του πολιτεύματος.
Το βιώσαμε πρόσφατα όταν όλες σχεδόν οι πολιτικές δυνάμεις έπεσαν στην παγίδα του λαϊκισμού με αποκορύφωμα βέβαια τα έργα και τις ημέρες του Αλέξη Τσίπρα και των «λοχαγών» του, που εκτός από τις υπέρμετρες δόσεις λαϊκισμού είχαν εντός τους και μια ενδογενή διαταραχή της ιστορικής δικαίωσης της γενιάς του Εμφυλίου.
Αυτό το εκρηκτικό μείγμα που κυβέρνησε τον τόπο την περίοδο 2015-2019 πάτησε πάνω στο κύμα της οργής που υπήρχε εκείνη την περίοδο και χρησιμοποιώντας τα «τάγματα του λαϊκισμού» ακροδεξιά και αριστερά για να πετύχει τους στόχους του και κυρίως να ελέγξει όπως ονειρευόταν τους αρμούς της εξουσίας.
Και μπορεί τον ΣΥΡΙΖΑ να τον τιμώρησε ο ελληνικός λαός με την ψήφο του απομακρύνοντάς τον από την εξουσία και στη συνέχεια οδηγώντας τον σε ποσοστά που με το ζόρι θα τον έβαζαν στη Βουλή σε περίπτωση που είχαμε σήμερα εκλογές, ωστόσο ο λαϊκισμός του βρήκε... μιμητές.
Καθώς για το ΠΑΣΟΚ η σοβαρότητα ως επιλογή φαίνεται ότι ήταν ένα διάλειμμα που δεν το άντεξε και ένα κοστούμι που δεν ήταν στα μέτρα του. Αποφάσισε όχι απλώς να μιμηθεί τον ΣΥΡΙΖΑ και να γίνει «πράσινος ΣΥΡΙΖΑ», αλλά να ακολουθήσει και το μοντέλο των πολιτικών συμπεριφορών του.
Τα στελέχη του αντιγράφουν σε ακραίο λόγο fake news και λαϊκισμό αυτά του ΣΥΡΙΖΑ. Από τα όσα ισχυρίζονται τόσο για την τραγωδία των Τεμπών όσο και από τις τοποθετήσεις τους για το Παλαιστινιακό, τις θέσεις της κυβέρνησης, τα ελληνοτουρκικά, την ακρίβεια και το στεγαστικό πρόβλημα.
Τα βάζουν όλα στον μύλο του λαϊκισμού, δηλητηριάζοντας τον πολιτικό λόγο και πυροβολώντας τα πόδια τους και τη δημοκρατία.
Στελέχη, κατά τα άλλα σοβαρά, ισχυρίζονται ότι η κυβέρνηση δεν έχει μιλήσει για την τραγωδία της Γάζας ή ότι δεν είναι και τίποτα σημαντικό να πάρει η Τουρκία πίσω την απειλή του casus belli (που την έκανε δόγμα επί Ανδρέα Παπανδρέου) στη χώρα μας εάν θέλει να ενταχθεί ως τρίτη χώρα με ένα συγκεκριμένο ποσοστό στη στρατηγική της ευρωπαϊκής άμυνας.
Για να μην αναφερθούμε στα χαμένα... βαγόνια του εμπορικού τρένου, στις απόψεις για την αξιοκρατία στο Δημόσιο ή τις θέσεις περί μη κρατικών πανεπιστημίων που τείνουν να γίνουν ουρά των θέσεων του ΣΥΡΙΖΑ και των λοιπών δυνάμεων της Αριστεράς και όχι μόνο.
Αυτά την ώρα που δημοσκοπικά όχι μόνο δεν... τραβάνε αυτές οι στρατηγικές λαϊκισμού των ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ κ.λπ., σε ό,τι αφορά τα ποσοστά τους, αλλά η υιοθέτησή τους βάζει νερό στον μύλο της αμφισβήτησης του πολιτικού συστήματος.
Το αποτέλεσμα της απαξίωσης που προκαλεί ο ανέξοδος λαϊκισμός καταγράφεται στα ποσοστά των πολιτών που απείχαν από την τελευταία αναμέτρηση στις ευρωεκλογές, αλλά κυρίως στη στάση των νέων. Η αδιαφορία των περισσότερων εκφράζεται χαρακτηριστικά στον τρόπο με τον οποίο κατατάσσουν τους εαυτούς τους στο ερώτημα περί «συστημικών-αντισυστημικών».
Όλα τα παραπάνω δεν είναι θέμα ΝΔ ή Μητσοτάκη και πόσο μπορούν να του κάνουν πολιτική ζημιά. Πρόκειται για ουσιαστικό ζήτημα δημοκρατίας, καθώς η απαξίωση των θεσμών μόνο ζημιά κάνει στον κοινοβουλευτισμό και στο πολιτικό σύστημα.
Πλήττει παράλληλα και τους εμπνευστές αυτής της στρατηγικής, καθώς οι ψηφοφόροι στρέφονται στο... αυθεντικό λαϊκίστικο και σε ό,τι θεωρούν μη συστημικό. Χρεώνουν δηλαδή όσους έχουν ασκήσει εξουσία με τα γνωστά αποτελέσματα.