Η Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των Ηνωμένων Πολιτειών (USAID) έχει χρηματοδοτήσει εκατοντάδες οργανώσεις ΜΜΕ σε όλο τον κόσμο, προκαλώντας ανησυχίες για τα ελεύθερα και ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, όπως αποκάλυψαν τις τελευταίες εβδομάδες τα WikiLeaks.
Σύμφωνα με αυτά, η USAID είχε χρηματοδοτήσει πάνω από 6.200 δημοσιογράφους σε 707 μέσα, καθώς και 279 «ΜΚΟ μέσων ενημέρωσης».
H αποκάλυψη αυτή έδωσε έναυσμα για συζητήσεις σχετικά με το κατά πόσο τέτοιοι οικονομικοί δεσμοί θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την ακεραιότητα της δημοσιογραφίας και την αξιοπιστία των ειδησεογραφικών πρακτορείων που λαμβάνουν τα κονδύλια.
Η αποκάλυψη ήρθε λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση της κυβέρνησης των ΗΠΑ σχετικά με το «πάγωμα» της εξωτερικής βοήθειας μέσω εκτελεστικού διατάγματος με τίτλο «Επαναξιολόγηση και αναπροσαρμογή της εξωτερικής βοήθειας των ΗΠΑ». Το διάταγμα, το οποίο επέβαλε παύση 90 ημερών σε όλα τα προγράμματα εξωτερικής αναπτυξιακής βοήθειας των ΗΠΑ, σχεδιάστηκε για να επιτρέψει στην κυβέρνηση Τραμπ να επανεκτιμήσει την αποτελεσματικότητα και την ευθυγράμμιση των πρωτοβουλιών με την ατζέντα «Πρώτα η Αμερική» για την οποία γίνεται ευρέως λόγος.
Το εκτελεστικό διάταγμα, το οποίο ισχυριζόταν ότι κάποια προγράμματα εξωτερικής βοήθειας «δεν ήταν ευθυγραμμισμένα με τα αμερικανικά συμφέροντα» και, σε ορισμένες περιπτώσεις, «ήταν αντίθετα προς τις αμερικανικές αξίες», έχει αποκτήσει νέο περιεχόμενο μετά τις αποκαλύψεις του WikiLeaks τον Φεβρουάριο.
Αναλυτές υποστήριξαν ότι η χρηματοδότηση από τη USAID θα μπορούσε εύκολα να χρησιμεύσει ως εργαλείο χειραγώγησης των μέσων ενημέρωσης σε ειδησεογραφικούς οργανισμούς που ήταν αποδέκτες αμερικανικών κονδυλίων επί σειρά ετών ή δεκαετιών.
Σύμφωνα με το WikiLeaks, η USAID έχει παράσχει υποστήριξη σε μέσα ενημέρωσης σε περισσότερες από 30 χώρες.
Αδρές χρηματοδοτήσεις
Σύμφωνα με ενημερωτικό δελτίο του οργανισμού που έχει διαγραφεί, από το 2003, η USAID χρηματοδότησε την κατάρτιση και τους πόρους για περίπου 6.200 δημοσιογράφους, υποστήριξε 707 μη κρατικούς ειδησεογραφικούς οργανισμούς και υποστήριξε 279 ομάδες της κοινωνίας των πολιτών, αποκαλύπτοντας την έκταση της επιρροής των ΗΠΑ στα παγκόσμια συστήματα ΜΜΕ κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Το τεράστιο μέγεθος της εμπλοκής της εν λόγω υπηρεσίας φαίνεται και από τον προϋπολογισμό της εξωτερικής βοήθειας του 2025, ο οποίος περιελάμβανε κονδύλιο ύψους 268,4 εκατομμυρίων δολαρίων από το αμερικανικό Κογκρέσο που προοριζόταν ειδικά για πρωτοβουλίες που αποσκοπούσαν στην προώθηση των «ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και της ελεύθερης ροής πληροφοριών».
Μία από τις πιο αξιοσημείωτες αποκαλύψεις από την έκθεση της πλατφόρμας αφορά τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Internews Network (IN) που χρηματοδοτείται από τις ΗΠΑ και ο οποίος φέρεται να έχει κατευθύνει σχεδόν 500 εκατομμύρια δολάρια στα «έργα μέσων ενημέρωσης» σε όλο τον κόσμο.
Από την ημέρα που ξεκίνησε η εκστρατεία εναντίον της «αμαρτωλής» USAID, πολλοί άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχασαν τον ύπνο τους. Διότι δεν περίμεναν ποτέ ότι αν υπηρετούσαν την αμερικανική υπερδύναμη μέσω προπαγανδιστικών εκδόσεων, sites «αντικειμενικής» δημοσιογραφίας και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ) θα κινδύνευαν κάποια στιγμή να «κρεμαστούν στα μανταλάκια», ως αποδέκτες «σκοτεινών» χρημάτων.
Ο Έλον Μασκ, που απαιτεί να κλείσει η υπηρεσία αμέσως και να απολυθούν οι υπάλληλοί της, υποσχέθηκε ότι θα δώσει στη δημοσιότητα τα αρχεία της USAID – και κυρίως όσα αφορούν χρηματοδότηση ΜΜΕ, εκδοτών και δημοσιογράφων, σε όλο τον κόσμο. Η ομάδα του Μασκ έχει επιλέξει να αποκαλύπτει, σιγά σιγά και βασανιστικά, απόρρητα έγγραφα της υπηρεσίας, εντοπίζοντας σε ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης και Ευρωπαίους «επώνυμους» δημοσιογράφους.
Η Συμφωνία των Πρεσπών
Για το θέμα αυτό, ο καλά πληροφορημένος για όσα συμβαίνουν στην Ουάσιγκτον, ανταποκριτής του ΣΚΑΪ στις ΗΠΑ, Μιχάλης Ιγνατίου, έγραψε πρόσφατα πως «πρέπει να είμαστε έτοιμοι, διότι φοβάμαι ότι θα ακούσουμε ισχυρισμούς και για “εξαγορές” στην Ελλάδα, την Κύπρο, την Τουρκία και αλλού. Κατά τη γνώμη μου, πρέπει οι όποιοι ισχυρισμοί να ερευνώνται, να επιβεβαιώνονται πριν δημοσιευτούν. Και ένα παράδειγμα είναι ο ισχυρισμός που κυκλοφόρησε για σύνδεση της USAID με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Παρά τις ειλικρινείς προσπάθειές μας, δεν έχουμε επιβεβαίωση».
Και συνέχισε: «Θυμίζω στους παλαιότερους ότι η USAID είχε αναμειχθεί στις προσπάθειες επιβολής του φιλοτουρκικού σχεδίου Ανάν στους Ελληνες της Κύπρου. Ηταν λάθος της υπηρεσίας να αναμειχθεί στις ενέργειες εκφοβισμού των Ελληνοκυπρίων. Και φαίνεται ότι έγινε με παράνομο τρόπο. Η USAID έστελνε τα χρήματα σε οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών και αυτοί στην Κύπρο. Οι αποδέκτες; Γνωστοί-“άγνωστοι”…».
