«Η Ελλάδα αποτελεί το βασικό μας στήριγμα και αυτό δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση», δηλώνει στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Μανιφέστο» η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων στην Κύπρο και πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού Αννίτα Δημητρίου. Λίγες εβδομάδες μετά τη συνάντησή της με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τονίζει πως είναι καθοριστικής σημασίας «να υπάρξει πλήρης συντονισμός ενεργειών και κοινός βηματισμός Αθήνας - Λευκωσίας». Η Αννίτα Δημητρίου επαναλαμβάνει ότι στο Κυπριακό η λύση πρέπει να είναι στη βάση της Διζωνικής, Δικοινοτικής Ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα και αποδοκιμάζει τις επιδιώξεις της Αγκυρας για λύση δύο κρατών ή συνομοσπονδίας. Παράλληλα, η πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού μιλά για την επόμενη ημέρα στο κόμμα της, για την αντιπολίτευση απέναντι στην κυβέρνηση του Νίκου Χριστοδουλίδη αλλά και για τις δικές της φιλοδοξίες στην πολιτική.
Κυρία πρόεδρε, θα ήθελα να ξεκινήσω από το Κυπριακό. 49 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή και με βάση όσα έχουν συμβεί αυτόν τον μισό αιώνα, βλέπετε ότι υπάρχει παράθυρο επανεκκίνησης των συνομιλιών υπό την αιγίδα του γ.γ. του ΟΗΕ;
Βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα γεωπολιτικό περιβάλλον όσο ποτέ άλλοτε ρευστό. Αυτό δημιουργεί αναταράξεις αλλά και συγκυρίες, τις οποίες οφείλουμε να παρακολουθούμε και να αξιοποιούμε σωστά. H εμμονή της Αγκυρας και του κατοχικού καθεστώτος σε λύση δύο χωριστών κρατών αναμφίβολα τορπιλίζει οποιαδήποτε προοπτική επανεκκίνησης των συνομιλιών, ωστόσο εμείς όχι μόνο θα πρέπει να συνεχίσουμε, αλλά και να εντατικοποιήσουμε τις προσπάθειες μέσα από διπλωματικές ενέργειες και πρωτοβουλίες με στοχοπροσήλωση στη νομιμότητα και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, προκειμένου να δημιουργηθούν οι συνθήκες επανέναρξης ουσιαστικού διαλόγου. Βρισκόμαστε σε ένα κομβικό και κρίσιμο σημείο, όπου η συλλογική δράση, οι προσεκτικοί χειρισμοί και ο συντονισμός κινήσεων αποτελούν επιτακτική ανάγκη. Τα πρόσφατα επεισόδια στην Πύλα, που συνιστούν σοβαρή παραβίαση του status quo και επέκταση της κατοχής, καταδεικνύουν ότι η παρούσα κατάσταση δεν είναι βιώσιμη και πως μόνο η λύση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες ασφάλειας, ειρήνης και σταθερότητας, όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή. Αυτή η συγκυρία που δημιουργήθηκε από την καθολική διεθνή κατακραυγή για τις τουρκικές προκλήσεις πρέπει να αξιοποιηθεί στο έπακρον, έτσι ώστε να πειστεί η Τουρκία να επανέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων από εκεί όπου έμειναν στο Κραν Μοντανά. Χρειάζεται συνεπώς να παραμείνουμε σε επιφυλακή και να μην επαναπαυτούμε στις φραστικές καταδίκες. Καθοριστικής σημασίας εξέλιξη στην παρούσα φάση είναι να ευοδωθούν οι προσπάθειες για διορισμό ειδικού απεσταλμένου από τον γενικό γραμματέα Αντόνιο Γκουτέρες.
Σε ποια σημεία εκτιμάτε ότι θα μπορούσαν οι δύο πλευρές να είχαν συγκλίσεις;
Υπήρξαν πάρα πολλές συγκλίσεις και είναι καταγραμμένες. Το πιο καίριο όμως αυτή τη στιγμή είναι να υπάρξει «σύγκλιση» στη μορφή της επιδιωκόμενης λύσης. Ενα ζήτημα για το οποίο υπενθυμίζω υπάρχει συγκεκριμένη συμφωνία, επικυρωμένη από τον ΟΗΕ. Μιλάμε για συμφωνημένο πλαίσιο λύσης μεταξύ των Ηνωμένων Εθνών και των δύο πλευρών, το οποίο προβλέπει λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα. Το τελευταίο διάστημα, ωστόσο, η Τουρκία και το κατοχικό καθεστώς έχουν παρεκκλίνει εντελώς και προτάσσοντας ως όρο την κυριαρχική ισότητα αρνούνται να συζητήσουν επί του συμφωνημένου πλαισίου, εμμένοντας στη λύση των δύο κρατών.
Η Ελλάδα απορρίπτει κάθε συζήτηση για δύο κράτη που φαίνεται να επιδιώκει η Τουρκία. Εκτιμάτε ότι η Αγκυρα θα επιμείνει ή ότι έχει κατά νου τη λύση της συνομοσπονδίας;
Τόσο η λύση των δύο κρατών όσο και η συνομοσπονδία είναι εκτός του συμφωνημένου πλαισίου. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ποιους τακτικισμούς θα ακολουθήσει η Αγκυρα, εάν θα επιμείνει μέχρι τέλους στα δύο κράτη ή εάν θα επιχειρήσει να παρουσιάσει ως μέση λύση αυτήν της συνομοσπονδίας. Το σημαντικό είναι να επιστρέψει στις ράγες του συμφωνημένου πλαισίου. Αυτή τη στιγμή υπάρχει εκτροχιασμός. Συνεπώς ο στόχος για να προχωρήσουμε ένα βήμα πιο κοντά στη λύση είναι αφενός η επανέναρξη ενός ουσιαστικού διαλόγου στη βάση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα και αφετέρου να σταματήσει η Τουρκία να βάζει προσκόμματα στο διορισμό απεσταλμένου από τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ.
Η Αθήνα σταθερά υποστηρίζει τη λύση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, πάντα στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ. Θα μπορούσε, πιστεύετε, η συζήτηση για τις ευρωτουρκικές σχέσεις να επιδράσει θετικά και σε αυτή την κατεύθυνση;
Είναι από τα σημεία στα οποία επενδύουμε. Επιδίωξή μας και ο απώτερος στόχος είναι όπως αυτή η διαδικασία οδηγήσει στον εξευρωπαϊσμό της Τουρκίας, κάτι που θα έχει θετικό αντίκτυπο και στη στάση που τηρεί στο Κυπριακό. Το Κυπριακό άλλωστε είναι ευρωπαϊκό ζήτημα. Και αυτή η πορεία δεν μπορεί να είναι ούτε εν λευκώ ούτε αλά καρτ όπως επιδιώκει η Αγκυρα. Η Τουρκία πρέπει να δώσει απτά δείγματα γραφής ότι πληροί τις προϋποθέσεις για να είναι μέρος του ευρωπαϊκού κόσμου, ότι σέβεται και αποδέχεται τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες. Χωρίς να τρέφουμε βέβαια και ψευδαισθήσεις.
Πρόσφατα συναντηθήκατε δύο φορές με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, μία στη Λευκωσία και μία στο Μέγαρο Μαξίμου. Τι αποκομίσατε; Ποια είναι η σχέση σας με τον Ελληνα πρωθυπουργό;
Αποκόμισα άριστες εντυπώσεις από τις συναντήσεις μου τόσο με τον φίλο πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη όσο και με άλλους αξιωματούχους της ελληνικής κυβέρνησης. Η Ελλάδα αποτελεί το βασικό μας στήριγμα και αυτό δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση. Καθοριστικής σημασίας αυτή τη δεδομένη στιγμή, με τις συγκύριες αλλά και τις προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε, στο εθνικό μας ζήτημα αλλά και διεθνώς, είναι να υπάρξει πλήρης συντονισμός ενεργειών και κοινός βηματισμός Αθήνας - Λευκωσίας. Ειδικά σε αυτό το διπλό παιχνίδι που παίζει τελευταία η Αγκυρα, δείχνοντας ένα πιο διαλλακτικό πρόσωπο σε σχέση με τις διαφορές της με την Ελλάδα και τεντώνοντας παράλληλα το «σχοινί» στην Κύπρο. Κρατάμε τις διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού Μητσοτάκη ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις περνάνε μέσα από το Κυπριακό. Πολύ πρόσφατα υπενθυμίζω ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος έθεσε στον Τούρκο ομόλογό του τρεις προϋποθέσεις σε σχέση με το Κυπριακό προκειμένου να καταλήξουν σε μια θετική ατζέντα στα Ελληνοτουρκικά: την ειρηνική διευθέτηση του θέματος της Πύλας, τον διορισμό ειδικού απεσταλμένου για το Κυπριακό από τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ και την πραγματοποίηση τριμερούς συνάντησης υπό τον γενικό γραμματέα στη Νέα Υόρκη.
Η επόμενη μέρα στον Δημοκρατικό Συναγερμό ποια μπορεί να είναι μετά την ήττα του κόμματός σας στις προεδρικές εκλογές τον Φεβρουάριο;
Ο Δημοκρατικός Συναγερμός μπορεί να έχασε τις εκλογές, κέρδισε ωστόσο μια μεγάλη ευκαιρία για ανασύσταση και ανασυγκρότηση. Κάναμε την αποτίμησή μας, είδαμε τα λάθη μας και προχωρούμε μπροστά, σταθερά και με συγκεκριμένο πλάνο στις αναγκαίες οργανωτικές και διοικητικές αναδιαρθρώσεις, που θα δώσουν στην παράταξη τη νέα ώθηση που χρειάζεται για να βγει μπροστά ακόμη πιο ισχυρή και δυνατή, διαμορφώνοντας με θέσεις και πολιτικές τις εξελίξεις για τον τόπο. Στρεφόμαστε προς τη βάση μας, εκεί όπου είναι η δύναμη μας, αφουγκραζόμαστε τον κόσμο μας και χτίζουμε την επόμενη μέρα όχι μόνο για τον ΔΗΣΥ, αλλά για την Κύπρο. Για μας αυτά τα δύο είναι αλληλένδετα.
Εχετε μιλήσει για «εποικοδομητική αντιπολίτευση» απέναντι στην κυβέρνηση του Νίκου Χριστοδουλίδη. Τι σημαίνει για εσάς «εποικοδομητική αντιπολίτευση»;
Ο Δημοκρατικός Συναγερμός ως η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της Κύπρου έχει πρωταγωνιστικό και ουσιαστικό ρόλο να επιτελέσει, μακριά από μικροπολιτικές και λαϊκίστικες εξάρσεις. Οταν λέμε συνεπώς «εποικοδομητική αντιπολίτευση», δεν επιδέχεται πολλών ερμηνειών. Στηρίζουμε ενεργά κάθε πολιτική ή απόφαση την οποία θεωρούμε ωφέλιμη για τους πολίτες και για τον τόπο, ενώ υπεύθυνα και τεκμηριωμένα εκφράζουμε με επιχειρηματολογία την αντίθεσή μας εκεί και όπου το κρίνουμε απαραίτητο, αντιπαραθέτοντας συγκεκριμένες προτάσεις και εισηγήσεις.
Είστε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Βουλής και η πρώτη γυναίκα πρόεδρος του ΔΗΣΥ. Είναι στόχος σας να γίνετε και η πρώτη Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας;
Μοναδικός στόχος μου είναι να υπηρετήσω όσο καλύτερα μπορώ τον τόπο μου τιμώντας την ετυμηγορία του κόσμου. Με αυτό το όραμα μπήκα στην πολιτική, έτσι πορεύτηκα και έτσι έμαθα να πολιτεύομαι. Εστιάζω πάντα στα δεδομένα που έχω μπροστά μου και δεν αναλώνομαι ποτέ στο τι θα ακολουθήσει. Η πολιτική άλλωστε είναι στιγμές, τις οποίες κανείς δεν μπορεί να προκαθορίσει, γιατί τίποτα δεν είναι δεδομένο και τίποτα δεν μένει στατικό. Ενα από τα ουσιαστικότερα μαθήματα που έχω πάρει άλλωστε, όλα αυτά τα χρόνια, έχει να κάνει με το πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζεις πότε θα κάνεις είτε ένα βήμα μπροστά είτε ένα βήμα πίσω.
