Διαβάζω συνεχώς τις τελευταίες ημέρες κάτι περισπούδαστες αναλύσεις σχετικά με το εάν η Ελλάδα μπορεί να εξορύξει τα θαλάσσια κοιτάσματα μόνη της. Οι… αναλύσεις αυτές καταλήγουν στο υπεραπλουστευμένο συμπέρασμα ότι το όλο ζήτημα είναι πώς να στήσουμε μια ΔΕΚΟ να διαχειριστεί τα κοιτάσματα.
Ας ξεκινήσουμε απ’ τα βασικά: Όσο και να μας γοητεύει η ιδέα μιας νέας ΔΕΚΟ που θα αναβιώσει τον θρύλο του ΟΤΕ, της ΔΕΗ, της ΕΤΒΑ κλπ κλπ, η Ελλάδα δεν μπορεί να εξορύξει μόνη της θαλάσσια κοιτάσματα. Γιατί; Διότι οι δαπάνες ενός υπεράκτιου έργου δεν είναι «η γεώτρηση», όπως αφελώς υποστηρίζει πληθώρα αδαών σχολιαστών.
Πρόκειται για δαπάνες κατασκευής ενός πλήρους συστήματος διαφορετικών εγκαταστάσεων που (κατ’ ελάχιστον) περιλαμβάνει: ερευνητικές και επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις, υποθαλάσσιες γραμμές ροής, ανυψωτικές γραμμές, πλωτή μονάδα αποθήκευσης και εκφόρτωσης, αγωγό εξαγωγής και μονάδες επεξεργασίας.
Ένα μεσαίας κλίμακας έργο σε βαθιά ύδατα όπως της Μεσογείου απαιτεί 8-12 δισ. Για να υπάρχει μια κλίμακα μεγέθους, το project Zohr στην αιγυπτιακή ΑΟΖ αναμένεται να φτάσει στα 16 δισ., ενώ το project Leviathan στην ΑΟΖ του Ισραήλ είχε φτάσει στα 3,75 δισ. μόνο για το πρώτο στάδιο των γεωτρήσεων.
Η Ελλάδα δεν διαθέτει καμία εμπειρία στο αντικείμενο, δεν έχει εξειδικευμένο τεχνικό – επιστημονικό προσωπικό, δεν έχει εγχώρια βιομηχανία κατασκευής υποδομών, ούτε επαρκή κρατικά κεφάλαια για τη διαχείριση του ρίσκου που απαιτεί ένα τέτοιο project. Θεωρητικά θα μπορούσαμε κάποτε να επιχειρήσουμε τη σύσταση κρατικής εταιρείας στα πρότυπα του νορβηγικού μοντέλου, αλλά μόνο με επιβεβαιωμένα κοιτάσματα, επενδύσεις της τάξης των 8-12 δισ. ανά έργο, εκπαίδευση 3.000 – 5.000 τεχνικών και μηχανικών και ανάπτυξη όλης της αναγκαίας υποδομής.
Εν ολίγοις, η Ελλάδα δεν είναι (ακόμη) Νορβηγία και δεν πρόκειται να γίνει στο άμεσο μέλλον. Πρακτικά, χωρίς πετρελαϊκούς κολοσσούς όπως η Exxon, η Total, η Eni, η Chevron ή η Shell, δεν υπάρχει ούτε η απαιτούμενη τεχνογνωσία ούτε η αναγκαία χρηματοδότηση. Η ιδέα ότι «η Ελλάδα μπορεί να το κάνει μόνη της» είναι μια αφελής υπεραπλούστευση, στα όρια του ανίδεου βερμπαλισμού.
Ακόμα και η Σαουδική Αραβία δεν ξεκίνησε να κάνει γεωτρήσεις μόνη της. Η τεχνογνωσία, οι υποδομές και η εμπειρία προήλθαν από συνεργασίες με διεθνείς εταιρείες όπως η Standard Oil of California (από το 1933), η Exxon (από το 1927), η Texaco (από το 1936).
Μετά από 50 σχεδόν χρόνια, κατά τα έτη 1973 – 1974, το κράτος της Σαουδικής Αραβίας κατάφερε -λόγω της στάσης των ΗΠΑ υπέρ του Ισραήλ στον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ- να αποκτήσει ως «αντίποινα» αρχικά το 25% και μετέπειτα το 60% της Aramco (της εταιρείας που είχε συσταθεί αρχικά από την Standard Oil of California και αργότερα μερίδια της απέκτησαν η Exxon, η Texaco και η Mobil) και το 1988 απέκτησε δια διατάγματος κρατικοποίησης τον πλήρη έλεγχο, τον οποίο διατηρεί έκτοτε.
Συνοψίζοντας, τα πράγματα είναι ελαφρώς πιο σύνθετα από τα όσα υποστηρίζουν αφενός αφελείς «ιεροκήρυκες» του πατριωτισμού και αφετέρου ανίδεοι «κρατικολάγνοι» της Αριστεράς.
