Την ώρα που ο πρωθυπουργός της χώρας βρισκόταν τη μια ημέρα στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ και την επομένη (χθες) στη Σύνοδο Κορυφής των αρχηγών των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Ελλάδα στηνόταν –μια ακόμη φορά– ένα επικίνδυνο μικροκομματικό παιχνίδι γύρω από την εξωτερική πολιτική.
Ταυτόχρονα, στήθηκε και μια επιχείρηση αποδόμησης του ρόλου του φτάνοντας στο σημείο πολλοί να ασχολούνται στα κόμματα της αντιπολίτευσης για το πού καθόταν στη φωτογραφία των ηγετών στο παλάτι της βασιλικής οικογένειας της Ολλανδίας.
Το τελευταίο μπορεί να είναι αστείο και να κινείται στα όρια της γελοιότητας, εντούτοις δείχνει την τραγική κατάσταση της αντιπολίτευσης και την απέλπιδα προσπάθειά της να «χτυπήσει» ακόμη και κάτω από τη ζώνη, αδιαφορώντας για τα συμφέροντα της χώρας. Η επιχείρηση αποδόμησης ενός πρωθυπουργού –ειδικά στις περιπτώσεις που εκπροσωπεί τη χώρα σε διεθνείς Συνόδους– δεν είναι απλά τραγική, είναι και επικίνδυνη ως προς τη στάση των κομμάτων που δηλώνουν και κόμματα… εξουσίας.
Σε ό,τι αφορά το γενικότερο πλαίσιο, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το άλλο ακόμη πιο επικίνδυνο παιχνίδι, που στήθηκε με αφορμή τη συμφωνία μεταξύ της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης και της Τουρκικής Εταιρείας Πετρελαίου για τη διεξαγωγή γεωλογικών και γεωφυσικών μελετών. Το ΠΑΣΟΚ, το κόμμα της –έστω και από σπόντα– αξιωματικής αντιπολίτευσης, έσπευσε να υιοθετήσει την προπαγάνδα της Τουρκίας κάνοντας λόγο για έρευνες «σε περιοχές που περιγράφονται στο παράνομο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019». Μάλιστα, συμπλήρωσε πως αυτό «συνιστά απροκάλυπτη αναβάθμιση των προκλητικών ενεργειών εις βάρος της χώρας μας και ευθεία παραβίαση του διεθνούς δικαίου της θάλασσας».
Υιοθέτησε δηλαδή τον χάρτη του τουρκολιβυκού συμφώνου και αδιαφόρησε για τον χάρτη στον οποίο καταγράφονται τα οικόπεδα στα οποία προβλέπεται να γίνουν οι έρευνες και ο οποίος δείχνει να λαμβάνει υπόψη του τη λεγόμενη μέση γραμμή ως προς τη χάραξη των θαλασσίων ζωνών που ισχύει όταν δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ δύο χωρών. Και δεν είναι μόνο αυτό. Δεν έλαβε καν υπόψη τις θέσεις της ελληνικής πλευράς εγκαλώντας τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση.
Τι παρέλειψε να αναφέρει; Για παράδειγμα το γεγονός πως η ελληνική πλευρά έχει αποσαφηνίσει σε όλους τους τόνους ότι δεν κάνει πίσω και δεν υποχωρεί ως προς τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας. Ή ακόμη περισσότερο το γεγονός πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε το θέμα στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ ζητώντας και πετυχαίνοντας να συμπεριληφθεί στο κείμενο συμπερασμάτων –να επαναληφθεί μάλλον προς εμπέδωση από τους κάθε είδους ενδιαφερόμενους– ότι το ανυπόστατο τουκρολιβυκό μνημόνιο «παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομες συνέπειες για τρίτα κράτη».
Με απλά λόγια, τα κράτη μέλη επιβεβαιώνουν ότι το μνημόνιο είναι άκυρο και δεν μπορεί να έχει νομικές συνέπειες για τρίτες χώρες. Είναι μια πράξη που δεν έχει ούτε πρακτική ούτε νομική αξία.
Πέτυχε και κάτι ακόμη: να συμπεριληφθεί στα συμπεράσματα η ελληνική πρόταση για την ασφάλεια και την άμυνα. Να υπάρξει συγκεκριμένη αναφορά για τη συνεργασία της ΕΕ με «ομονοούσες χώρες (like-minded countries), που συμμερίζονται τους στόχους μας στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας».
Στην παρέμβασή του έκανε ιδιαίτερη αναφορά σε τρίτες χώρες που δεν ευθυγραμμίζονται με την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ (ΚΕΠΠΑ) σημειώνοντας –όπως έγινε γνωστό– ότι η Ευρώπη οφείλει να λάβει υπόψη τα στρατηγικά συμφέροντά της και να μην αντιμετωπίσει αυτές τις συνεργασίες ως business as usual, ή απλώς ως μια επιχειρηματική συναλλαγή.
Είχε και άλλα. Για παράδειγμα, αναφέρθηκε στο θέμα της χρηματοδότησης της άμυνας, τονίζοντας ότι είναι μεν χρήσιμη η ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής, όμως από μόνη της δεν αρκεί και ως εκ τούτου χρειάζεται ένα ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο για την προώθηση προγραμμάτων κοινού ενδιαφέροντος.
Τι είδαν όμως τα κόμματα της αντιπολίτευσης; Ας δούμε το ΠΑΣΟΚ για παράδειγμα. Σύμφωνα με τη Χαριλάου Τρικούπη «η κυβέρνηση στα εθνικά θέματα επιδεικνύει δισταγμό και έλλειψη σχεδίου». Δεν παρέλειψε φυσικά να πει τα δικά του το ΠΑΣΟΚ, αυτά που λέει και ο… πατριωτικός ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή ότι εξαιτίας της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης «έχουμε τουρκολιβυκά μνημόνια, ενώ δεν συντηρήσαμε και τη σχέση με τον Χαφτάρ».
«Η κυβέρνηση», σύμφωνα με το ΠΑΣΟΚ, «οφείλει άμεσα να αντιδράσει στη νέα αυτή πρόκληση, αναλαμβάνοντας κάθε αναγκαία πολιτική και νομική πρωτοβουλία στους διεθνείς οργανισμούς απέναντι στις νέες αναθεωρητικές και παράνομες ενέργειες που ναρκοθετούν την Ανατολική Μεσόγειο». Δηλαδή, τι ακριβώς να κάνει πέραν των ενεργειών που έχουν οδηγήσει στον χαρακτηρισμό του συμφώνου ως άκυρου; Καμιά απάντηση φυσικά επ' αυτού. Αρκούν οι κραυγές. Όσο για την πραγματικότητα, τα γνωστά: εφόσον δεν εξυπηρετεί το αφήγημα, τόσο το χειρότερο γι' αυτήν…
