Ανάλυση: το ρευστό 2025 φεύγει, το κρίσιμο 2026 έρχεται και θα έχει εκπλήξεις

Αφήνοντας πίσω μας το 2025, αποχαιρετούμε ένα ιδιαίτερα ρευστό πολιτικό σκηνικό.

Οι αναποφάσιστοι κινούνται στο 18%-20%, η γκρίζα ζώνη στο 23%-25%, ενώ ήδη συζητάμε για δύο ή τρία νέα κόμματα αμφίβολης επίδοσης και προοπτικής που μπορεί να εμφανιστούν το 2026. Κανείς δεν μπορεί να υποτιμά αυτά τα δεδομένα. Μπαίνουμε επομένως στην τελευταία χρονιά πριν τις βουλευτικές εκλογές με μεγάλες εκκρεμότητες και σημαντικά ερωτήματα.

Αξίζει ταυτόχρονα να δούμε τη μεταβολή των συσχετισμών αξιοποιώντας τις μετρήσεις της Opinion Poll, τις μεταβολές στα ποσοστά των κομμάτων από τον Δεκέμβριο του 2024 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2025 διανύοντας ένα δύσκολο, γεμάτο σημαντικά γεγονότα για τη χώρα και διεθνώς έτος. Tα συλλαλητήρια των Τεμπών, το έπος της ξυλολιάδας, ο ΟΠΕΚΕΠΕ, τώρα οι αγροτικές κινητοποιήσεις καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό τη δημόσια ατζέντα.

Ε, όχι και φθορά

Η ΝΔ μέσα σ’ αυτό το τοπίο έχασε 0,5% από τον Δεκέμβριο του 2024 στον Δεκέμβριο του 2025. Πήγε από το 30,2% στο 29,7%. Αν δούμε το εύρος τιμών, κινείται από το 27% έως το 30%. Δεν το λες και φοβερή φθορά. Σίγουρα πάντως το λες «κόλλημα» λίγο πάνω από την επίδοση των ευρωεκλογών, που κάποιους βέβαια μήνες έφτανε στο 30%-31%, αλλά κάθε φορά που πήγαινε να ξεφύγει στα ποσοστά, κάτι συνέβαινε και υποχωρούσε λιγότερο ή περισσότερο.

Ταυτόχρονα ήταν εμφανή τα στοιχεία της κόπωσης, της έλλειψης ταχύτητας αντίδρασης και αντανακλαστικών, της δυσκολίας να αντιμετωπίσει προβλήματα όπως αυτό της ακρίβειας, καθώς και μείωση της μεταρρυθμιστικής ορμής, τουλάχιστον όπως θα απαιτούσαν σημαντικά τμήματα κεντρώων ψηφοφόρων που το 2023 είχαν ψηφίσει ουσιαστικά τον Κ. Μητσοτάκη.

Σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να υποτιμάται η αντοχή της ΝΔ, που εμφανίζει διπλάσια τουλάχιστον επίδοση από το δεύτερο κόμμα, τα αποθέματά της αλλά και το γεγονός ότι το 2026 θα είναι η δέκατη χρονιά που η ΝΔ είναι πρώτη στην πρόθεση ψήφου και ο Κ. Μητσοτάκης μακράν πρώτος στην καταλληλότητα για πρωθυπουργός. Μιλάμε για πρωτόγνωρο μεταπολιτευτικό ρεκόρ.

Ωστόσο το 2026 είναι πολύ κρίσιμη πολιτικά χρονιά για να συνεχίσει η κυβέρνηση να μοιάζει με τον Ιανό. Από τη μια να κλείνει πολύ σημαντικές ενεργειακές συμφωνίες ή να κατορθώνει να παίρνει την προεδρία του Eurogroup και ταυτόχρονα να φέρεται ενοχικά και φοβικά απέναντι στην ξυλολιάδα, να δείχνει άσχημες επιδόσεις στο τι έχει αντιληφθεί η κοινή γνώμη για τον ΟΠΕΚΕΠΕ ή για τα αιτήματα των αγροτών και τη στάση της.

Η κυβέρνηση δεν έδειξε ιδιαίτερη ετοιμότητα σε διαχείριση κρίσεων, την ώρα που οι αντίπαλοί της παρέπαιαν. Υπουργοί και βουλευτές έμοιαζαν να κρύβονται, ενώ άλλοι έδιναν μάχη. Μ’ αυτήν την εικόνα θα έχει πρόβλημα πολιτικό, επικοινωνιακό.

Παράλληλα είναι φανερό ότι χρειάζεται να καθορίσει την ατζέντα διαλόγου, να δείξει ότι ασχολείται αποτελεσματικά με τα προβλήματα των πολιτών, με την ακρίβεια και το βιοτικό επίπεδο, ενώ τολμάει να κάνει μεγάλες μεταρρυθμίσεις, και με αφορμή τη συζήτηση για τη συνταγματική αναθεώρηση.

Εν ολίγοις, το πρόβλημά της δεν είναι να είναι πρώτη και με διαφορά. Θα είναι. Το πρόβλημα είναι να δείξει ότι σπάει τον κοινωνικό, πολιτικό κλοιό που δημιουργείται και ενθαρρύνεται από πολιτικά και από άλλα κέντρα και με την ενεργή συμμετοχή τέως, που εσχάτως γενικώς ανησυχούν ενώ κάποιοι από αυτούς συστηματικά σιωπούσαν όταν στη χώρα γίνονταν σημεία και τέρατα.

Να δείξει ότι έχει τα καύσιμα να κινήσει τη βελόνα προς το 32%-33%. Μόνο έτσι μπορεί να πείσει ότι πιθανά μπορεί να διεκδικήσει αυτοδυναμία, έστω σε κάποιες δεύτερες εκλογές, αποφεύγοντας τον κίνδυνο μιας χαλαρής πολιτικά, αλλά με έντονα χαρακτηριστικά διαμαρτυρίας ψήφου στις πρώτες εκλογές.

Οι μεγάλοι χαμένοι

Αξίζει ταυτόχρονα να σημειώσουμε ότι οι μεγάλοι χαμένοι της χρονιάς ήταν το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ που είχαν σημαντική υποχώρηση. Το ΠΑΣΟΚ από το 18,6% έχει βρεθεί στο 13,6% χάνοντας πέντε ολόκληρες εκατοστιαίες μονάδες, σε μια συγκυρία που συνιστούσε μεγάλη ευκαιρία γι’ αυτό, μετά τις εκλογές για την ανάδειξη προέδρου, με τη ΝΔ να έχει φθορές και τον ΣΥΡΙΖΑ να καταρρέει.

Αντί να εισπράξει δυνάμεις ιδιαίτερα από τον χώρο του Κέντρου, στρεφόμενο προς τα αριστερά και συχνά συγχρωτιζόμενο με λαϊκίστικες δυνάμεις, άλλοτε ψάχνοντας κι αυτό το ξυλόλιο και άλλοτε δείχνοντας ότι το κόμμα που κυβέρνησε τα μισά χρόνια της μεταπολίτευσης μετατρέπεται σε κόμμα διαμαρτυρίας υπερασπιζόμενο μπλόκα αγροτών, με θολό στίγμα και χωρίς να πείθει για τη στρατηγική του. Έτσι, αντί να εισπράττει, χάνει. Λογικό.

Σ’ αυτό το γήπεδο υπάρχουν και θα υπάρξουν δυνάμεις που μπορούν να εκφράσουν αυτό το κλίμα καλύτερα. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε 2,1%, φτάνοντας από το ήδη καχεκτικό 6,6% στο 4,5%. Ας ληφθεί δε υπόψη ότι το 2026 θα βρεθούν μπροστά στο νέο κόμμα Τσίπρα και πιθανόν σ’ ένα κόμμα Καρυστιανού. Δεν θα είναι μια εύκολη χρονιά για τα δύο αυτά κόμματα.

Τα δύο κόμματα που πραγματικά κέρδισαν ήταν η Ελληνική Λύση και η Πλεύση Ελευθερίας. Η Ελληνική Λύση από το 7,8% βρίσκεται στο 11,9% ανεβαίνοντας 4,1%, η δε Πλεύση Ελευθερίας από το 5,8% στο 10,1% (+4,3%). Λογικό. Τμήματα που θέλουν να ακούσουν πιο έντονο αντιπολιτευτικό λόγο, ακόμα και αν αυτός είναι πιο τοξικός, πιο τιμωρητικός, πιο ανορθολογικός, δεν θα επιλέξουν κόμματα που κυβέρνησαν τη χώρα.

Συνολικό πρόβλημα για την αντιπολίτευση είναι η απουσία πειστικής εναλλακτικής πρότασης για τη χώρα. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Μοιάζει εθισμένη στον λαϊκισμό, όπως και στο να δίνει μάχες από χέρι χαμένες. Όταν, για παράδειγμα, δίνεις μάχη να δείξεις ότι μακροοικονομικά δεν πάει καλά η χώρα, τη στιγμή που αυτό το αναγνωρίζουν διεθνείς οργανισμοί, οίκοι, το διεθνές τραπεζικό σύστημα.

Όταν δίνεις μάχη για να δείξεις ότι η Ελλάδα είναι απομονωμένη διεθνώς ενώ η Τουρκία επελαύνει, τη στιγμή που βρέθηκε εκτός SAFE, εκτός προγράμματος F-35 και εκτός ενεργειακών συμφωνιών για την ευρύτερη περιοχή, χάνεις. Όταν θέτεις ζήτημα για την συμπαράσταση στην Ουκρανία και τη στήριξή της από την Ελλάδα απέναντι στην επιθετική εισβολή της Ρωσίας, τότε παραβλέπεις τους κινδύνους που παραμονεύουν για τη χώρα μπροστά στον αναθεωρητισμό της Τουρκίας.

Δεν θα πλήξουμε

Μπαίνουμε σε μια ενδιαφέρουσα χρονιά. Σε αυτή θα κριθούν το μέλλον κομμάτων, οι πολιτικοί συσχετισμοί, τα ποσοστά με τα οποία τα κόμματα που θα αντέξουν θα εισέλθουν στην τελική μάχη των εκλογών του 2027. Κάθε συζήτηση για τη διακυβέρνηση είναι πολύ νωρίς να γίνει γιατί κανείς δεν μπορεί να προβλέψει μπροστά σε τι απρόοπτα και σε τι συσχετισμούς θα βρεθούμε μέσα στη χρονιά.

Σίγουρα πάντως, με τα σημερινά ευρήματα, η αυτοδυναμία της ΝΔ αποτελεί μια δύσκολη υπόθεση, κυβέρνηση δεν μπορεί να σχηματιστεί χωρίς τη ΝΔ, η αντοχή της ΝΔ δύσκολα προϊδεάζει για πτώση της κάτω από 25% ώστε να μην πάρει bonus όπως πολλοί προσδοκούν. Και κάτι ακόμα: Όσο δίνεται από την αντιπολίτευση η εικόνα ενός στείρου αντιμητσοτακικού μετώπου, τα αποτελέσματα θα είναι τα ίδια και προχωρώντας προς τις εκλογές θα έχουμε τρία ερωτήματα: Πόσο θα καλύψει η ΝΔ την απόσταση από την αυτοδυναμία;

Ποιο θα είναι το δεύτερο κόμμα ανάμεσα σε τρία-τέσσερα που θα συγκρουστούν; Πόσα από τα κόμματα που σήμερα βρίσκονται γύρω στο 3% θα επιβιώσουν; Σε κάθε περίπτωση, οι πολιτικές εξελίξεις το 2026 δεν θα μας αφήσουν να πλήξουμε.

            ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΨΗΦΟΥ