Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζολάνι: ο ισλαμιστής ριζοσπάστης που «έριξε» τον Άσαντ [βίντεο]

Ο Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζολάνι, πρώην επικεφαλής της αλ-Κάιντα στη Συρία και ηγετική μορφή της οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS), είναι μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες του πολέμου στη Συρία. Από τις ρίζες του ως φανατικός τζιχαντιστής έως τη σημερινή του εμφάνιση ως πολιτικός στρατηγός, η πορεία του αντανακλά την πολυπλοκότητα του συριακού πολέμου και τις επιδιώξεις του για εξουσία.

Από τον φονταμενταλισμό στη στρατηγική μετριοπάθεια

Ο Τζολάνι γεννήθηκε το 1982 στη Μαζέ, μια ευκατάστατη συνοικία της Δαμασκού. Με καταγωγή από τα υψώματα του Γκολάν, η οικογένειά του υπέστη εκτοπισμό μετά την κατάκτηση της περιοχής από το Ισραήλ το 1967. Ξεκίνησε σπουδές στην ιατρική, αλλά η εισβολή στο Ιράκ το 2003 αποτέλεσε την αφετηρία της ριζοσπαστικοποίησής του. Εκεί εντάχθηκε στην αλ-Κάιντα υπό τον Αμπού Μουσάμπ αλ-Ζαρκάουι και φυλακίστηκε για πέντε χρόνια.

Με την επιστροφή του στη Συρία το 2011, ίδρυσε το Μέτωπο αλ-Νόσρα, το οποίο μετεξελίχθηκε στη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ. Παρότι αποκήρυξε την αλ-Κάιντα το 2016, η HTS παραμένει στη λίστα τρομοκρατικών οργανώσεων πολλών δυτικών χωρών.

Ένας πραγματιστής ριζοσπάστης

Ο Τζολάνι είναι γνωστός για τη στρατηγική του ευελιξία. Από τη σκληρή στάση του ως ηγέτης ενός φανατικού ισλαμιστικού κινήματος, υιοθέτησε πιο μετριοπαθή ρητορική, παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως υπεύθυνο πολιτικό ηγέτη. Η αλλαγή αυτή στόχευε στη βελτίωση της εικόνας του τόσο στο εσωτερικό όσο και στο διεθνές επίπεδο.

Μετά την πρόσφατη επιτυχημένη επίθεση στη Δαμασκό, που σηματοδότησε το τέλος της εξουσίας του Μπασάρ αλ-Άσαντ, ο Τζολάνι εμφανίζεται ως ο κύριος παράγοντας σταθερότητας στις «απελευθερωμένες περιοχές». Κάλεσε σε ηρεμία και διασφάλιση της ασφάλειας, ιδιαίτερα στις κοινότητες που ανησυχούν για τη ζωή τους υπό τη νέα εξουσία.

Από Τζιχαντιστής σε κρατικό ηγέτη;

Η πορεία του Τζολάνι δεν είναι μόνο θέμα αλλαγής στρατηγικής, αλλά και πολιτικής επιβίωσης. Με τις κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου να βαραίνουν την HTS και τις καταγγελίες για καταστολή στις περιοχές υπό τον έλεγχό της, η μετριοπάθεια μοιάζει με υπολογισμένο ελιγμό.

«Είναι ένας ευφυής πραγματιστής», δηλώνουν ειδικοί, υπογραμμίζοντας πως η αλλαγή αυτή είναι αναγκαία για να εξασφαλίσει διεθνή νομιμότητα και να επεκτείνει τη δύναμή του.

Το αν ο Τζολάνι θα καταφέρει να αναδειχθεί σε «κρατικό άνδρα» ή θα παραμείνει δέσμιος του παρελθόντος του, μένει να φανεί.