Σε μία από τις δεκάδες συλλεκτικές εκδόσεις των ΕΛΤΑ ζωντανεύει η ιστορία 196 χρόνων, με 475 καταστήματα, 471 ταχυδρομικά πρακτορεία και 3.070 εργαζόμενους. Κιτρινισμένα επιστολόχαρτα, αρωματισμένοι φάκελοι, κονδυλοφόροι, σφραγίδες, γραμματόσημα, τα γράμματα στον Αϊ-Βασίλη και στους στρατιώτες στο μέτωπο, τα δέματα στον φοιτητή και τον φαντάρο είναι αρκετά για να δημιουργήσουν πλημμυρίδα αναμνήσεων και συναισθημάτων.
Δεν αρκούν όμως για να διασώσουν τα Ελληνικά Ταχυδρομεία, στην εποχή του οικονομικού ανταγωνισμού και της AI επικοινωνίας. Γιατί όπως γίνεται σχεδόν με κάθε κοινωνική, θεσμική και ιστορική αξία σε αυτήν τη χώρα οι πολιτικές και οι πολιτικοί της διαχρονικά λειτουργούν αποσπασματικά, πελατειακά ψηφοθηρικά και με περίσσια υποκρισία.
Καταστροφικές νοοτροπίες
Τα ΕΛΤΑ βάζουν λουκέτο στα υποκαταστήματά τους, αλλά οι τίτλοι τέλους δεν γράφτηκαν σήμερα… Από το 1998 όταν ξεκίνησε ένα πρόγραμμα εκσυγχρονισμού και αναδιάρθρωσης, άρχισε ταυτόχρονα και η επιχείρηση «μαύρες τρύπες». Την ίδια χρονιά ιδρύεται η θυγατρική εταιρεία ΚΕΚ-ΕΛΤΑ ΑΕ, το 2000 ακολουθεί η θυγατρική Ταχυμεταφορές ΕΛΤΑ ΑΕ και το 2004 τα ΕΛΤΑ ανακηρύχθηκαν «Μέγας Χορηγός» των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.
Υποστηρίζει σήμερα το ΠΑΣΟΚ ότι άφησε τα ΕΛΤΑ, το 2004, με τεράστια κερδοφορία και με την καλύτερη ταχυδρομική υπηρεσία της Ευρώπης. Στη βιτρίνα της Ολυμπιάδας άραγε κι αυτό το… επίτευγμα;
Το 2006, επί κυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή, τα ΕΛΤΑ συνάπτουν στρατηγικής σημασίας εμπορική συμφωνία με το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, αποσκοπώντας στην ενίσχυση της θέσης τους στη λιανική τραπεζική και έναν χρόνο αργότερα ολοκληρώνουν ένα μεγάλο πρόγραμμα επενδύσεων για την αυτοματοποίηση του δικτύου των Ταχυδρομικών Καταστημάτων και Κέντρων Διαλογής, την αναβάθμιση των υποδομών πληροφορικής και την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού.
Η εποχή των μνημονίων ασκεί ασφυκτικές οικονομικές πιέσεις και στα Ελληνικά Ταχυδρομεία. Το 2013 πραγματοποιείται η πλήρης απελευθέρωση της ταχυδρομικής αγοράς της Ελλάδας.
Κάπου εκεί αρχίζουν οι πειραματισμοί και οι μετεωρισμοί της κυβερνώσας Αριστεράς… Το 2016 ιδρύεται η ΕΛΤΑ Ενέργεια. Τα ταχυδρομεία εισέρχονται στην αγορά και την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας. Η επιχείρηση ναυαγεί. Τα ΕΛΤΑ δεν επιβιώνουν στην αγορά ενέργειας και το 2018 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ μεταβιβάζει τη συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου στα ΕΛΤΑ στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ), στο γνωστό Υπερταμείο. Η συνέχεια ήταν λίγο πολύ προδιαγεγραμμένη. Το 2020 περνάει στο Υπερταμείο το 100% των μετοχών των ΕΛΤΑ.
Στα 27 αυτά χρόνια, πολλές από τις πολιτικές που εφαρμόστηκαν αποδείχτηκαν τουλάχιστον αναποτελεσματικές, βασισμένες, όπως και οι περισσότερες, στη μεγάλη ιδέα του πελατειακού κράτους. Ήταν φιλέτο, εξάλλου, ένας διορισμός στο ταχυδρομείο.
Στα χρόνια της… προόδου
Με την υπογραφή τους φαρδιά πλατιά σε όλες τις απόπειρες δήθεν εκσυγχρονισμού και εξυγίανσης των Ελληνικών Ταχυδρομείων, σήμερα από τα έδρανα της αντιπολίτευσης το ΠΑΣΟΚ ζητάει να μην κλείσει κανένα κατάστημα και κάνει λόγο για «κοινωνική συνοχή», ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ για «ακρίτες χωρίς ταχυδρομείο».
Επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ ξεκίνησε το έλλειμμα των ΕΛΤΑ και δεν έκλεισε ποτέ η «μαύρη τρύπα» για τον κρατικό προϋπολογισμό. Τα ΕΛΤΑ είναι ζημιογόνα από το 2009 και η ζημιά του επί ΣΥΡΙΖΑ εκτινάχθηκε σε πολλά εκατομμύρια ευρώ. Η κυβέρνηση Τσίπρα, υπό την πολιτική ενορχήστρωση του Νίκου Παππά, έκλεισε τότε κάποια υποκαταστήματα των ΕΛΤΑ, όπως αυτό της Αργολίδας. Σήμερα ο Νίκος Παππάς δηλώνει ότι η κυβέρνηση κλείνει τα καταστήματα των ΕΛΤΑ και την καλεί να μην προχωρήσει στο σχέδιο αναδιάρθρωσης. Ένα ακόμη κρεσέντο υποκρισίας στη χώρα των πολιτικών λωτοφάγων…
Μια ύστατη προσπάθεια
Με δύο κινήσεις τον τελευταίο χρόνο η κυβέρνηση Μητσοτάκη έκανε την ύστατη προσπάθεια διάσωσης των ΕΛΤΑ. Τον Οκτώβριο του 2024 συνενώνονται τα ΕΛΤΑ με τα ΕΛΤΑ Courier και τον περασμένο Μάιο τα Ελληνικά Ταχυδρομεία υπογράφουν με την Alpha Bank Μνημόνιο Συνεργασίας για την παροχή ολοκληρωμένων χρηματοοικονομικών υπηρεσιών μέσω του εκτεταμένου δικτύου των 1.100 σημείων εξυπηρέτησης των ΕΛΤΑ σε ολόκληρη την Ελλάδα. Η συνεργασία περιλαμβάνει καταθετικά προϊόντα, πληρωμές και μεταφορές κεφαλαίων, δανειοδοτήσεις, ασφαλιστικά προϊόντα και άλλες χρηματοοικονομικές λύσεις. Η πρόβλεψη ήταν οι υπηρεσίες να υλοποιηθούν σταδιακά, ξεκινώντας από το δεύτερο εξάμηνο του 2025, σε όλα τα σημεία εξυπηρέτησης των ΕΛΤΑ.
Η ταχυδρομική αγορά υφίσταται τα τελευταία χρόνια της εκτεταμένης ψηφιοποίησης και της δραστικής μείωσης της επιστολικής αλληλογραφίας ριζικές μεταβολές, ωστόσο οι οικονομικοί δείκτες αντίστοιχων με τα ΕΛΤΑ εταιρειών στην υπόλοιπη Ευρώπη έρχονται να επιβεβαιώσουν ότι στη χώρα μας κάτι κάναμε λάθος: Στη Γερμανία, η Deutsche Post DHL Group το 2024 κατέγραψε έσοδα 84,2 δισ. ευρώ, αύξηση περίπου 3% σε σχέση με το 2023. Στη Γαλλία, η La Poste Groupe κατέγραψε καθαρό κέρδος 1,4 δισ. Στην Ιταλία, η Poste Italiane κατέγραψε ιστορικό ρεκόρ, με έσοδα 12,6 δισ. και καθαρό κέρδος 2,01 δισ. Στην Ολλανδία, η PostNL κατέγραψε καθαρό κέρδος 18 εκατ. ευρώ και στην Πορτογαλία η CTT Correios de Portugal ανέφερε έσοδα 1,1 δισ. ευρώ.
