Οι εκλογές στις ΗΠΑ αποτελούν παρελθόν. Μας μένει η μεγάλη επικράτηση του Ντόναλντ Τραμπ στη λαϊκή ψήφο, με την άνετη εκλογή του από το σώμα των εκλεκτόρων. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων είναι απαραίτητη και ήδη άλλωστε έχει ανοίξει διεθνώς μια χρήσιμη συζήτηση. Εχω πάντως την άποψη ότι δεν λείπει η επιδερμικότητα σε κάποιες από τις σχετικές συζητήσεις, όπως και η βιασύνη ορισμένων να βγάλουν συμπεράσματα που μάλλον τα είχαν ήδη στον νου τους σχετικά με το τι πρέπει να γίνει στην Ελλάδα.
Ας ξεκινήσουμε από το πιο απλό. Οι Αμερικάνοι ψήφισαν αυτόν που ήθελαν και πίστεψαν ότι μπορεί να τους εξασφαλίσει ένα καλύτερο αύριο. Δικαίωμά τους, έτσι προβλέπει η Δημοκρατία και μετά οι λαοί είναι ευχαριστημένοι για το τι συνέβη ή τρώνε κατακούτελα τα αποτελέσματα των επιλογών τους. Δεν μπορεί να κουνάει κανείς το δάκτυλο. Σε κάθε περίπτωση πάντως η λαϊκή ψήφος δεν αποτελεί ούτε κολυμπήθρα του Σιλωάμ ούτε δικαίωση κάθε τυχοδιώκτη λαϊκιστή. Κάποτε στη Γερμανία ψήφισαν τον Χίτλερ για να ξαναβρεί η Γερμανία το χαμένο γόητρό της. Τα αποτελέσματα τα ζήσαμε. Καμία σχέση με το προηγούμενο παράδειγμα, αλλά στην Ελλάδα το 2015 ο λαός ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ για να σκίσει τα μνημόνια και να τιμωρήσει το σύστημα και στο τέλος μας ήρθε κατακούτελα ένα βαρύ και αχρείαστο τρίτο μνημόνιο και στη θέση μιας αριστερής κυβέρνησης είδαμε μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Τα υπόλοιπα τα ζήσαμε και προπαντός τα ζει ο ΣΥΡΙΖΑ αυτές τις μέρες ως εκδίκηση της μοίρας.
Κάτι ξεχνάνε
Ας συνεχίσουμε από το «περίεργο». Κάποιοι μας προέκυψαν ξαφνικά πιο τραμπικοί από τον Τραμπ, χορεύοντας στα κανάλια και άλλοι πιο καλυμμένοι τραμπικοί δείχνοντας να βγάζουν βαθιά συμπεράσματα για το τι πρέπει να γίνει και στην Ελλάδα. Ξεχνούν ότι πρόκειται για τη νίκη ενός λαϊκιστή δίχως όρια, με ωμό και χυδαίο πολιτικό λόγο, επιθέσεις που προκαλούσαν φόβο. Η τοξικότητά του, η δαιμονοποίηση κάθε πολιτικού αντιπάλου και η συνωμοσιολογία χαρακτήριζαν και ασφαλώς συνεχίζουν να χαρακτηρίζουν έναν κατάδικο πολιτικό που κατάφερε το απόλυτο come back. Για κάποιους φαίνεται όλα αυτά να είναι δευτερεύοντα και είναι φυσικό. Εχουν προλάβει και έχουν δώσει διαπιστευτήρια στον Πούτιν, στη Λεπέν, στον Ορμπαν, σε όλο το βαρύ πυροβολικό της Φιλελεύθερης Δημοκρατίας. Το θέμα είναι ότι εμφανίστηκαν και άλλοι.
Υπάρχει όμως και η παρότρυνση να κάνουμε πράγματα όπως ο Τραμπ, να ξανασκεφτούμε να το πάμε πιο δεξιά! Ας το πάρουμε από την αρχή. Ενας ήταν ο βασικός παράγοντας που καθόρισε την ψήφο: Η επιθυμία μιας μεγάλης μερίδας απλών Αμερικάνων να ζουν αξιοπρεπώς και με ασφάλεια σε μια χώρα που θα τους ανήκει. Η θητεία Μπάιντεν φαίνεται ότι ενώ δυνάμωσε την αμερικάνικη οικονομία, δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό και την ακρίβεια που συμπίεζε ασφυκτικά το επίπεδο διαβίωσης. Σε όλες τις προεκλογικές δημοσκοπήσεις ο Τραμπ προηγούταν της Κάμαλα Χάρις κατά 10%-15% στην καταλληλότητα να αντιμετωπίσει αυτή την οικονομική κατάσταση. Από τα exit polls to 72% δήλωνε μη ικανοποιημένο ή και θυμωμένο από αυτή την κατάσταση την οποία σε μεγάλο βαθμό χρεωνόταν η Κάμαλα Χάρις. Με τέτοιες επιδόσεις ήταν φανερό ποιος θα νικούσε. Ας προσθέσουμε σ’ αυτό και ότι είχαν ξεφύγει οι μεταναστευτικές ροές που με όσα έλεγε ο Τραμπ για 15 εκατ. απελάσεις (!) προηγούταν κατά 10%. Αυτά τα δύο προβλήματα καθόρισαν εν πολλοίς το εκλογικό αποτέλεσμα. Μπορεί να έπαιξαν ρόλο κι άλλοι παράγοντες (υπερβολές με την woke agenda, η καθυστέρηση παραίτησης του Μπάιντεν, οι αμβλώσεις κ.λπ.) αλλά οι κύριοι παράγοντες ήταν αυτοί.
Ποια στροφή;
Ας έρθουμε τώρα στην Ελλάδα. Πού κολλάει στ’ αλήθεια η ανακάλυψη και πάλι ότι χρειάζεται στροφή προς τα δεξιά; Στο μεταναστευτικό που αναφέρονται, δεν υπάρχει πρόβλημα που να έχει ξεφύγει. Στις έρευνες κοινής γνώμης στην Ελλάδα το μεταναστευτικό εμφανίζεται ως πρόβλημα στις θέσεις 8 έως 10. Στα θέματα άμυνας, εξωτερικής πολιτικής και ελληνοτουρκικών σχέσεων που κάποιοι «ανησυχούν», η ικανοποίηση από την κυβερνητική πολιτική εμφανίζεται πολύ πάνω από όλους τους βαθμούς ικανοποίησης από όλους τους άλλους τομείς. Για την δε woke agenda, όσοι αναφέρονται σ’ αυτή μάλλον δεν έχουν καταλάβει για τι μιλάμε για τις ΗΠΑ, αν, δε, τη βάλουμε σε μια δημοσκόπηση, μάλλον η συντριπτική πλειοψηφία δεν θα καταλάβει καν τον όρο. Μπορεί κάποιοι να διαφωνούσαν με τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, μας το είπαν, σεβαστή η γνώμη τους, αλλά δεν πάει πολύ να μιλάνε για υπερβολές στην woke agenda ή να συνεχίζουν να μιλάνε για «χτύπημα της πυρηνικής οικογένειας»;
Αν κάτι πρέπει να κρατήσουμε από τις αμερικάνικες εκλογές είναι ότι χρειάζεται το σύνολο της κοινωνίας να αισθάνεται ασφαλές για το μέλλον, για τη δυνατότητα να ζει αξιοπρεπώς. Αυτό είναι το κεντρικό μήνυμα και ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω ποια είναι η δεξιά στροφή σ’ αυτό. Αυτό που σίγουρα πιστεύω είναι ότι όποιος προτείνει δεξιά στροφή, μάλλον θέλει να οδηγήσει τον Κ. Μητσοτάκη στην πολιτική αυτοκτονία. Σίγουρα αυτό θα το ήθελαν πολλοί πολιτικοί και οικονομικοί κύκλοι, φαντάζομαι όμως ότι στη ΝΔ δεν το θέλουν. Στη στρατηγική του Κέντρου άλλωστε οφείλονται τρεις νίκες σε βουλευτικές, δύο σε ευρωεκλογές και δύο σε αυτοδιοικητικές εκλογές. Αυτό άραγε δεν το κατάλαβαν από το 2016 μέχρι σήμερα που μ’ αυτό το στίγμα Κ. Μητσοτάκης και ΝΔ «έχουν βαρεθεί» να προηγούνται;
* Διευθυντής Ερευνών της OPINION POLL, πολιτικός αναλυτής
