Ως «ριψοκίνδυνη» χαρακτηρίζει ο διευθυντής Ερευνών της Opinion Poll, Ζαχαρίας Ζούπης την παραίτηση Τσίπρα από το βουλευτικό αξίωμα, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα ότι «το rebranding δεν έχει πετύχει στους κεντρώους», που θέλει ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ να παρουσιάσει στην κοινή γνώμη αξιώνοντας να κάνει επανεμφάνιση με νέα ατζέντα. «Η εμφάνιση του Αλέξη Τσίπρα φαίνεται να ρίχνει τους ουσιαστικούς τίτλους τέλους στον ΣΥΡΙΖΑ», υπογραμμίζει ο Ζαχαρίας Ζούπης μιλώντας στην εφημερίδα «Δημοκρατική».
Αναλυτικά η συνέντευξη του Ζαχαρία Ζούπη
• Κύριε Ζούπη, χαρακτηρίζετε την παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα «ριψοκίνδυνη». Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η «δυνητική ψήφος» του νέου κόμματος βρίσκεται γύρω στο 22%, αλλά η πρόθεση ψήφου κινείται μόλις στο 7%-9%. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό για την εκλογική του απήχηση;
Την χαρακτηρίζω πράγματι ριψοκίνδυνη, αφού επιστρέφει μόλις δύο χρόνια μετά την παραίτησή του, η οποία έγινε σε συνθήκες εκλογικής συντριβής του ΣΥΡΙΖΑ, οδηγώντας τον ΣΥΡΙΖΑ από το 32% του 2019 στο 17%, ενώ βρισκόταν στην αντιπολίτευση και αφού είχαν προηγηθεί αλλεπάλληλες ήττες από τον Κ. Μητσοτάκη. Από τότε μέχρι σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ ζει τη μια διάσπαση μετά την άλλη με γεγονότα για τα οποία επιτίθενται στον Α. Τσίπρα οι πρώην σύντροφοί του. Μαζί μ΄αυτά υπάρχουν και όλες οι ιστορικές εκκρεμότητες, τα μεγάλα προβλήματα για τα οποία δέχεται οξύτατη κριτική ο Α. Τσίπρας και αφορούν στην περίοδο της πρωθυπουργίας του με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Ο Α. Τσίπρας έχει δηλαδή βαρίδια για τα οποία λέγεται ότι θα αναφερθεί στο βιβλίο του. Ωστόσο, δεν είναι και τόσο εύκολο να ξεπερνάς τόσο σοβαρά θέματα χειρισμών και επιλογών με ένα βιβλίο. Τα δε γεγονότα είναι νωπά.
Από εκεί και πέρα στις δημοσκοπήσεις ένα 7%-9% δηλώνει ότι σίγουρα θα ψηφίσει ένα κόμμα Τσίπρα και υπάρχει ένα 11%-12% που δηλώνει ότι θα μπορούσε να το ψηφίσει.
Το άθροισμα αυτών των δύο μας δίνει τη δυνητική ψήφο στο περίπου 22%. Προσοχή! Δεν μιλάμε για πρόθεση ψήφου. Για να γίνει σαφές, το ΠΑΣΟΚ εμφανίζει δυνητική ψήφο 35%-37% και στην εκτίμηση ψήφου το βρίσκουμε στο 14%.
Άρα όταν μιλάμε για ένα νέο κόμμα, πολύ περισσότερο όταν αυτό δεν έχει καν ιδρυθεί, διερευνούμε ουσιαστικά την περίμετρο του χώρου που μπορεί να κινηθεί. Η άποψή μου είναι ότι για μια εκτίμηση εκλογικής επίδοσης καλό είναι να ξεκινάμε με τη σίγουρη ψήφο, λαμβάνοντας υπόψη κατά κάτι τμήμα του υπολοίπου χώρου. Αν με ρωτούσατε τι καταλαβαίνω μ΄αυτά που βλέπω, θα σας έλεγα ότι ένα κόμμα Τσίπρα βρίσκεται αυτή την ώρα κάπου στο 12%. Τα άλλα θα τα δούμε στη ζωή και ιδιαίτερα αφού εμφανιστεί επίσημα με αφήγημα, θέσεις, στελέχη.
• Ποια κοινωνικά στρώματα ή ηλικιακές ομάδες δείχνουν πιο δεκτικές στο εγχείρημα και ποια παραμένουν επιφυλακτικά;
Ας αναφερθώ σ΄αυτά που είμαι σίγουρος ότι βλέπω. Έχει υπεροχή στους κεντροαριστερούς και δευτερευόντως στους αριστερούς πολίτες, ενώ το rebranding δεν φαίνεται να έχει πετύχει στους κεντρώους που κρατάνε πολύ επιφυλακτική στάση απέναντί του.
Επίσης η εμφάνισή του φαίνεται να ρίχνει τους ουσιαστικούς τίτλους τέλους στον ΣΥΡΙΖΑ, να απευθύνεται σε σοβαρό τμήμα των ψηφοφόρων της ΠΛΕΥΣΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ (όχι του 3% των βουλευτικών εκλογών, αλλά όσων φαίνεται ότι εσχάτως όδευσαν προς αυτήν) και να μπορεί να ασκήσει κάποια πίεση στο ΠΑΣΟΚ, την ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ, το ΚΙΝΗΜΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ. Τέλος, είναι εντυπωσιακή η αντισυσπείρωση που τροφοδοτεί η επανεμφάνιση του Α. Τσίπρα που είναι της τάξης του 65%-70% που θυμίζει ποσοστά αντισύριζα μετώπου. Είναι πιο δεκτικός σε ηλικίες 45,50 και άνω, στα κατώτερα και μεσαία οικονομικά στρώματα.
• Πόσο επηρεάζει την Νέα Δημοκρατία η επιστροφή Τσίπρα; Υπάρχει φόβος απώλειας πολιτικού εδάφους ή αντίθετα συσπειρώνει τη βάση της κυβέρνησης και ενδεχομένως θα την βοηθήσει να κάνει διορθώσεις στις πολιτικές της προτεραιότητες;
Ένα κόμμα Τσίπρα δεν δημιουργεί κάποιο σοβαρό πρόβλημα στην Ν.Δ. Η παρουσία του θα επιφέρει μεταβολές στους συσχετισμούς αλλά βασικά ανάμεσα στα κόμματα της Κεντροαριστεράς κυρίως και πιθανότατα επομένως θα δούμε ανακατατάξεις στη σειρά των κομμάτων. Η αντισυσπείρωση που συγκεντρώνει ο κ. Α. Τσίπρας ίσως να βοηθάει την Ν.Δ.. Δεν πρέπει να υποβαθμίζεται βέβαια ότι η παραπέρα ρευστοποίηση των συσχετισμών που θα δούμε μπορεί να οδηγήσει σε πρωτοβουλίες από την άλλη πλευρά του πολιτικού φάσματος και επομένως να βρεθούμε σε ένα διαφορετικό πολιτικό σκηνικό.
Ουσιαστικά όμως η Ν.Δ παλεύει με την ακρίβεια και την οικονομική κατάσταση, με την ανάγκη να αποκαταστήσει σχέσεις εμπιστοσύνης με ακροατήρια που η σχέση αυτή έχει πληγεί, με την ανάγκη να ξαναβρεί τη μεταρρυθμιστική της δυναμική, με κρίσιμα ακροατήρια τους κεντρώους, τις ενδιάμεσες παραγωγικές ηλικίες και τις γυναίκες.
• Το ΠΑΣΟΚ έχει δυνητική ψήφο πολύ υψηλότερη (35%-37%), αλλά η πρόθεση ψήφου μένει γύρω στο 14%. Τι δεν καταφέρνει να μετατρέψει σε πραγματική εκλογική δύναμη;
Ας αναφέρουμε ότι το ΠΑΣΟΚ ως ένα ιστορικό κόμμα εξουσίας το έχει ψηφίσει το 60%-65% του σημερινού εκλογικού σώματος και επομένως είναι λογικό να εμφανίζεται με πολύ αυξημένο το «θα μπορούσα να το ψηφίσω» που είναι και μια απάντηση χωρίς ιδιαίτερη δέσμευση. Από εκεί και πέρα όμως το ΠΑΣΟΚ ήταν και είναι ένα κόμμα που θα μπορούσε σίγουρα να βρίσκεται πιο ψηλά σε ποσοστά. Τι φταίει και δεν τα καταφέρνει και αντίθετα από το 19% στις δημοσκοπήσεις πέρυσι τον Νοέμβριο έχασε κιόλας και βρίσκεται στο 14% κατά μέσο όρο; Φταίνε λάθη που έκανε χάνοντας ευκαιρίες όταν η Ν.Δ έπεφτε και ο ΣΥΡΙΖΑ βρισκόταν σε πορεία αποσύνθεσης.
Δεν εισέπραττε και συνεχίζει να μην εισπράττει ούτε από το Κέντρο ούτε από το κεντροαριστερό ακροατήριο, λόγω θολών τοποθετήσεων, έλλειψης αφηγήματος επί μακρόν και μη πειστικότητας του αφηγήματος που παρουσίασε στη Δ.Ε.Θ παρά τη φιλότιμη προσπάθεια που έκανε. Τώρα πλησιάζει μια κρίσιμη στιγμή που αν δεν ανεβάσει επιδόσεις στους επόμενους μήνες, θα βρεθεί υπό σοβαρή πίεση από τη μια από το κόμμα Τσίπρα και από την άλλη από τον Κ. Μητσοτάκη.
Σκεφτείτε ότι υπάρχει ένα 20% των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ που δηλώνουν ότι σίγουρα και μάλλον θα ψήφιζαν ένα κόμμα Τσίπρα και από την άλλη ένα 18%-19% που επιλέγει ως πιο κατάλληλο πρωθυπουργό τον Κ. Μητσοτάκη.
• Ο Νίκος Ανδρουλάκης μπορεί να σταθεί απέναντι σε έναν Τσίπρα που επανέρχεται με σαφή επικοινωνιακή ατζέντα;
Τα πρόσωπα παίζουν πάντα ρόλο στην πολιτική, αλλά δεν είναι όλα θέματα επικοινωνίας. Έχω πάντα ως παράδειγμα τον αείμνηστο Κώστα Σημίτη, ένα μάλλον αντιεπικοινωνιακό πολιτικό που κέρδισε δύο εκλογές και κυβέρνησε οκτώ χρόνια, διαμορφώνοντας ένα εκσυγχρονιστικό πόλο του οποίου το αποτύπωμα βλέπουμε ακόμα και σήμερα. Θέλω να πω ότι υπάρχει το πεδίο της πραγματικής πολιτικής, των σοβαρών και ρεαλιστικών προτάσεων, της δυνατότητας να πείσεις ότι μπορείς να κυβερνήσεις με σαφή κατεύθυνση χωρίς ιδεολογήματα και απροσδιόριστες θέσεις. Θα πω κάτι γενικό πάντως.
Αν οι ηγεσίες των κομμάτων της αντιπολίτευσης έπειθαν ότι μπορούν να κυβερνήσουν, αν το ΠΑΣΟΚ βρισκόταν στο 18%-19% ή και ο ΣΥΡΙΖΑ στο 10%-11% δεν θα υπήρχε χώρος για κόμμα Τσίπρα.
Η πρωτοβουλία Τσίπρα ενισχύεται από την τεράστια επικοινωνιακή στήριξη, αλλά και από την πεποίθηση ότι οι άλλες ηγεσίες έδειξαν αδυναμία.
• Επίσης εκτιμάτε ότι υπάρχει περιθώριο για συγκλίσεις ή συνεργασίες ΠΑΣΟΚ–Τσίπρα ή θεωρείτε πως η σχέση τους θα είναι ανταγωνιστική μέχρι τέλους;
Δεν νομίζω ότι υπάρχει τέτοιο περιθώριο. Πριν απ΄όλα γιατί θα σηματοδοτούσε διάσπαση του ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο επειδή στην Ελλάδα κάποιοι κρύβουν την πολιτική αδυναμία των κομμάτων τους πίσω από γενικά καλέσματα συνεργασιών, συγκλίσεις σημαίνουν συμφωνία σε στρατηγικά, προγραμματικά, πολιτικά θέματα. Αναμένουμε βέβαια να δούμε και τις θέσεις του κόμματος Τσίπρα γιατί η αλήθεια είναι ότι ακούμε για νέο κόμμα, νέους προσανατολισμούς, νέες θέσεις, αλλά ακόμα δεν έχουμε ακούσει κάτι.
• Τελικά, κ. Ζούπη, πιστεύετε ότι ο Αλέξης Τσίπρας «διέβη τον Ρουβίκωνα» με προοπτική επιστροφής ή με κίνδυνο πολιτικής αυτοακύρωσης;
Πράγματι ο Αλ. Τσίπρας διέβη τον Ρουβίκωνα. Η πρωτοβουλία δεν μπορεί να υποβαθμίζεται, ούτε τα άλλα κόμματα μπορεί να αντιμετωπίσουν το νέο κόμμα απλά και μόνο με όρους παρελθόντος που βεβαίως δεν μπορεί και να ξεχνιέται, αλλά και με όρους του σήμερα ανάλογα με την πολιτική πρόταση που θα εμφανίσει.
Η κίνηση αυτή θα επιφέρει αλλαγές σε συσχετισμούς στον χώρο της Κεντροαριστεράς, θα δημιουργήσει κινητικότητα, που όμως δεν θα δημιουργεί όρους αντίπαλου δέους στην κυβέρνηση.
Τα άλλα θα τα δούμε και θα τα παρακολουθήσουμε. Σε κάθε περίπτωση η κίνηση Τσίπρα όπως είπαμε από την αρχή έχει ρίσκο. Αν επιτύχει υψηλές επιδόσεις θα δικαιωθεί. Αν όμως αποδειχθεί ότι βάλτωσε για τους όποιους λόγους, τότε θα αυτοακυρωθεί, θα κατηγορηθεί ότι το μόνο που κατάφερε είναι ο παραπέρα κατακερματισμός της κεντροαριστερής αντιπολίτευσης και η υποβοήθηση του Κ. Μητσοτάκη.
