Η διαχρονική αξία του μεγάλου Αριστοφάνη έχει δοκιμαστεί και στη δικομανία των σύγχρονων Ελλήνων, όταν έγραψε ευφυώς ότι «τα πουλιά άδουν στα κλαριά και οι Αθηναίοι στα δικαστήρια»! Η κατάσταση της υπερφόρτωσης της Δικαιοσύνης με χιλιάδες υποθέσεις αποδίδεται, εκτός από πολλές άλλες αιτίες, και στη δικομανία των συμπολιτών μας, που επιλέγουν σχεδόν αποκλειστικά τα δικαστήρια για να λύσουν τις διαφορές τους.
Οι κατά καιρούς προσπάθειες να εμπεδωθεί η εξωδικαστική επίλυση χιλιάδων διαφορών, κυρίως αστικών και εμπορικών, έχουν αρχίσει να αποδίδουν καρπούς. Ολο και περισσότεροι προσφεύγουν σε διαδικασίες επίλυσης εκτός δικαστηρίων, με τα ποσοστά να αυξάνονται κάθε χρόνο και να δημιουργούν, έστω και αργά, μια τάση, που αν υποστηριχθεί σοβαρά, μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της δικαστικής ύλης από την οποία βουλιάζουν τα δικαστήρια και σε ουσιαστική εκκαθάριση χιλιάδων υποθέσεων που μπλοκάρουν οικονομικές δραστηριότητες και εμπορικές συμφωνίες. Προς αυτή την κατεύθυνση η κυβέρνηση, εκτός από τις ουσιαστικές αλλαγές στη λειτουργία της Δικαιοσύνης που προωθεί με νομοσχέδιο που αλλάζει πολλά και προβλέπει την ουσιαστική αξιολόγηση των δικαστών –έχει ήδη κατατεθεί στη Βουλή–, προχωράει σε ένα ακόμα σημαντικό βήμα, γράφει η Καθημερινή.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, εχει έτοιμο νομοσχέδιο για τον θεσμό της Εμπορικής Διεθνούς Διαιτησίας, θεσμό που ανθεί σε χώρες όπως η Γαλλία, η Αγγλία, η Ελβετία, όπου προσφεύγουν χιλιάδες άτομα από όλο τον κόσμο και επιλύουν τις όποιες, κυρίως οικονομικές, διαφορές τους στα διαιτητικά δικαστήρια αυτών των χωρών, γρήγορα, αξιόπιστα και ουσιαστικά, κερδίζοντας χρήμα και χρόνο. Το σημαντικό αυτό νομοθέτημα θα κατατεθεί σε δημόσια διαβούλευση την ερχόμενη εβδομάδα για να πάρει τον δρόμο για τη Βουλή και την ψήφισή του έως το τέλος του Ιουνίου.
Το νομοσχέδιο θεσμοθετεί σε καινούργιες βάσεις τον θεσμό της Εμπορικής Διεθνούς Διαιτησίας, ώστε η χώρα μας να μπορέσει να καταστεί κέντρο επίλυσης οικονομικών διαφορών, όχι μόνον για τις υποθέσεις των Ελλήνων πολιτών, αλλά και αλλοδαπών, που θα επιλέγουν τα ελληνικά διαιτητικά δικαστήρια. Τα προσδοκώμενα οφέλη είναι προφανή.
Επιπλέον, η θέση της χώρας μας στη Μεσόγειο, με την εφαρμογή του νέου νόμου, όπως αναφέρεται και στην αιτιολογική του έκθεση, προσφέρεται για προσέλκυση υποθέσεων και από χώρες της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου –αραβικές, βαλκανικές– πέραν των ευρωπαϊκών. Προς τούτο στο νομοθέτημα ενσωματώθηκε ό,τι πιο σύγχρονο υπάρχει στον τομέα διεθνώς, οι τροποποιήσεις της επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για το Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο (UNCITRAL) του 2006 στον πρότυπο νόμο, αλλά και οι νεότερες τάσεις της διεθνούς θεωρίας και πρακτικής.
Στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, μεταξύ άλλων, σημειώνεται: «Οι προτεινόμενες νομοθετικές ρυθμίσεις αναμένονται να επιδράσουν θετικά σε εξωστρεφείς, εξαγωγικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις νέας τεχνολογίας, επιχειρήσεις εισαγωγέων, εμπορικούς διανομείς, εμπορικούς αντιπροσώπους, δικηγορικές εταιρείες, δικηγόρους, με αποτέλεσμα να ενισχυθεί η εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας και να τονωθούν οι ελληνικές εξαγωγές». Παράλληλα γίνεται ειδική αναφορά στα γενικότερα οφέλη και την εικόνα της χώρας προς τα έξω, αλλά και την επιρροή από την εφαρμογή του νέου θεσμού στις επενδύσεις και τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις. Οπως δηλώνει στην «Κ» ο υπουργός Δικαιοσύνης Κωνσταντίνος Τσιάρας, «με το παρόν νομοσχέδιο αναμένεται να αναπτυχθούν πολλαπλώς θετικές ενέργειες, εντοπιζόμενες τόσο στην προσπάθεια προσέλκυσης ξένων επενδύσεων όσο και στην ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας και των διεθνών συναλλαγών γενικότερα». Παράλληλα, οργανώνεται σε νέες βάσεις και με ενσωμάτωση διεθνών πρακτικών η λειτουργία διαιτητικών δικαστηρίων που λειτουργούν ήδη στη χώρα μας και ασχολούνται με την επίλυση υποθέσεων που δεν έχουν διεθνή χαρακτήρα.
Το νομοσχέδιο έχει τύχει επεξεργασίας με τη συμμετοχή εξειδικευμένων νομικών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, έχει τη συμβολή του Αρείου Πάγου και διεθνών διαιτητικών οργανισμών στους οποίους προσέφυγε το υπουργείο Δικαιοσύνης.
Και ενώ επιχειρείται να καταστεί η χώρα μας κέντρο διεθνούς επίλυσης οικονομικών διαφορών, αλλά και να εμπεδωθεί η διαιτητική επίλυση των υποθέσεων στους πολίτες, ας δούμε πώς έχει προχωρήσει η εξωδικαστική επίλυση καθημερινών αλλά σημαντικών υποθέσεων, που έχει θεσμοθετηθεί τα τελευταία χρόνια και ευτυχώς, αργά αλλά σταθερά έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς. Από τα επίσημα στοιχεία για τη Διαμεσολάβηση (έτσι λέγεται ο θεσμός εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών) για το 2020, προκύπτει ότι όλο και περισσότεροι, αντί να πηγαίνουν στα δικαστήρια προτιμούν να λύσουν τις διαφορές τους εκτός δικαστικών αιθουσών με τη συμβολή των δικηγόρων τους. Εντυπωσιακό είναι ότι το 90% των υποθέσεων που λύνονται με Διαμεσολάβηση αφορούν οικογενειακές υποθέσεις, επιμέλειες παιδιών, διατροφές, επικοινωνία γονέων και τέκνων και διευθέτηση άλλων προστριβών που προκύπτουν από ένα διαζύγιο. Αντίθετα, το ποσοστό των υποθέσεων εμπορικού χαρακτήρα που καταγράφεται ότι επιλύθηκε εκτός δικαστηρίων είναι μόλις 10% στο σύνολο των υποθέσεων που απασχόλησαν τη Διαμεσολάβηση.
