Στην κορύφωση της εκστρατείας του για συρρίκνωση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, η κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ζήτησε την Παρασκευή από το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών να της επιτρέψει να προχωρήσει στην κατάργηση του ομοσπονδιακού Υπουργείου Παιδείας.
Η κίνηση αυτή, αν εγκριθεί, θα σηματοδοτήσει την πλήρη αποκέντρωση της εκπαιδευτικής πολιτικής στις ΗΠΑ, αναθέτοντας σχεδόν εξ ολοκλήρου τις σχετικές αρμοδιότητες σε πολιτειακές και τοπικές αρχές.
Νομικές αντιδράσεις κατά του σχεδίου
Το αίτημα της κυβέρνησης Τραμπ στοχεύει στην αναστολή δικαστικής απόφασης που εκδόθηκε στις 22 Μαΐου από τον ομοσπονδιακό δικαστή Μιόνγκ Τζούν στη Βοστώνη. Η απόφαση αυτή:
- Υποχρεώνει την κυβέρνηση να επαναπροσλάβει υπαλλήλους του Υπουργείου Παιδείας που είχαν απολυθεί μαζικά.
- Απαγορεύει τη συνέχιση ενεργειών που οδηγούν στο σταδιακό κλείσιμο του υπουργείου.
Το 1ο Εφετείο των ΗΠΑ, επίσης με έδρα τη Βοστώνη, απέρριψε στις 4 Ιουνίου το αίτημα της κυβέρνησης Τραμπ να ανασταλεί η απόφαση του Joun, ενισχύοντας έτσι το νομικό ανάχωμα στις κυβερνητικές ενέργειες.
Ο ρόλος του Υπουργείου Παιδείας και οι επιπτώσεις
Το Υπουργείο Παιδείας, που ιδρύθηκε το 1979, εποπτεύει περίπου 100.000 δημόσια και 34.000 ιδιωτικά σχολεία, ενώ διαχειρίζεται:
- Ομοσπονδιακές επιχορηγήσεις για εκπαιδευτικά προγράμματα, ειδική αγωγή και αναβάθμιση υποδομών.
- Το χαρτοφυλάκιο των φοιτητικών δανείων, ύψους 1,6 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, για εκατομμύρια φοιτητές.
Αν και η βασική χρηματοδότηση των δημόσιων σχολείων προέρχεται σε ποσοστό άνω του 85% από τις πολιτείες και τους δήμους, το ομοσπονδιακό υπουργείο διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη χάραξη πολιτικής και τη διασφάλιση ίσης πρόσβασης στην εκπαίδευση.
Μαζικές απολύσεις και εκτελεστικά διατάγματα
Στις 20 Μαρτίου, ο Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα με στόχο την «ουσιαστική κατάργηση» του υπουργείου, χαρακτηρίζοντάς το ως πρώτο βήμα για την αποδόμησή του. Σε τελετή στον Λευκό Οίκο, παρουσία παιδιών και εκπαιδευτικών, ο Τραμπ παρουσίασε το διάταγμα ως υλοποίηση μιας παλιάς δέσμευσης προς τους συντηρητικούς ψηφοφόρους.
Η υπουργός Παιδείας Λίντα Μακμάον ανακοίνωσε στις 11 Μαρτίου σχέδιο για δραστική μείωση του προσωπικού του υπουργείου – από 4.133 υπαλλήλους σε μόλις 2.183. Οι απολύσεις χαρακτηρίστηκαν από το υπουργείο ως «μέρος της τελικής αποστολής» του.
Ο Τραμπ πρότεινε επίσης:
- Τη μεταφορά του χαρτοφυλακίου φοιτητικών δανείων στη Διοίκηση Μικρών Επιχειρήσεων.
- Τη μεταφορά προγραμμάτων ειδικής αγωγής, διατροφής και άλλων υπηρεσιών στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικών Υπηρεσιών, το οποίο επίσης σχεδιάζεται να υποστεί σημαντικές περικοπές.
Συνταγματικές ενστάσεις και αντιδράσεις πολιτειών
Οι εξελίξεις προκάλεσαν σφοδρές αντιδράσεις:
- 20 πολιτείες και η Περιφέρεια της Κολούμπια, μαζί με σχολικές περιφέρειες και εκπαιδευτικά συνδικάτα, προσέφυγαν κατά της κυβέρνησης Τραμπ.
- Οι ενάγοντες υποστήριξαν ότι οι μαζικές απολύσεις υπονομεύουν τις θεμελιώδεις λειτουργίες του υπουργείου, μεταξύ αυτών και την εποπτεία των πολιτικών δικαιωμάτων στην εκπαίδευση.
- Έκαναν λόγο για αντισυνταγματική καταστρατήγηση των εξουσιών του Κογκρέσου.
Ο δικαστής Joun σημείωσε στην απόφασή του:
«Δεν μπορεί να ζητηθεί από αυτό το δικαστήριο να κλείσει τα μάτια του, ενώ οι υπάλληλοι απολύονται σωρηδόν και οι μονάδες του υπουργείου διαλύονται, μέχρι αυτό να μην είναι παρά ένα άδειο κέλυφος».
Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Χάρισον Φιλντς, απάντησε χαρακτηρίζοντας την απόφαση του δικαστή «λανθασμένη».
