Με αυξανόμενη δυσφορία απέναντι στη Μόσχα, ο πρόεδρος των Ηνωμένων ΠολιτειώνΝτόναλντ Τραμπ εμφανίστηκε από τη Σκωτία αποφασισμένος να σφίξει κι άλλο τον κλοιό γύρω από τη Ρωσία. Από το θέρετρο γκολφ του στο Τέρνμπερι και πλάι στον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά ότι μειώνει τη διορία που είχε δώσει στο Κρεμλίνο για συμφωνία ειρήνης με την Ουκρανία. Αντί για τις 50 ημέρες που είχε εξαγγείλει πριν δύο εβδομάδες, πλέον μιλά για μόλις 10 ή 12 ημέρες.
«Δεν υπάρχει λόγος να χάνουμε χρόνο. Είμαι διατεθειμένος να δείξω ανοχή, αλλά καμία πρόοδος δεν έχει σημειωθεί», δήλωσε ο Τραμπ, υπογραμμίζοντας την απογοήτευσή του. Παρότι δεν εξήγησε γιατί αποφασίζει να περιμένει ακόμη λίγες ημέρες πριν υλοποιήσει τις κυρώσεις που έχει προαναγγείλει, η τοποθέτησή του σηματοδοτεί μια στροφή: από τη ρητορική ίσων αποστάσεων ανάμεσα σε Κίεβο και Μόσχα, σε ευθεία κριτική προς τη ρωσική ηγεσία.
Σύμφωνα με ανάλυση του CNN, η στάση του Τραμπ, που για καιρό απέφευγε να πάρει ξεκάθαρη θέση για τον πόλεμο στην Ουκρανία, δείχνει πλέον να σταθεροποιείται. Ο ίδιος κατηγόρησε ανοιχτά τον Ρώσο πρόεδρο για τις πρόσφατες επιθέσεις σε ουκρανικές πόλεις, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Νομίζαμε ότι τα είχαμε συμφωνήσει, και μετά βλέπουμε ρουκέτες να πέφτουν στο Κίεβο και ηλικιωμένους να σκοτώνονται σε γηροκομεία».
Ο Αμερικανός πρόεδρος επανέλαβε την πρόθεσή του να επιβάλει δασμούς και κυρώσεις, χωρίς να διευκρινίσει πώς θα εφαρμοστούν στην πράξη. Το Κρεμλίνο, πάντως, δείχνει να μην πτοείται. Έχοντας απορρίψει κάθε ενδεχόμενο διαπραγμάτευσης πριν επιτύχει τους στρατηγικούς του στόχους – ανάμεσά τους η κατοχή μεγάλου μέρους του ουκρανικού εδάφους και ο στρατιωτικός περιορισμός του Κιέβου – η Μόσχα μοιάζει αποφασισμένη να συνεχίσει.
Η αποτελεσματικότητα των νέων κυρώσεων που απειλεί να επιβάλει ο Τραμπ αμφισβητείται ευρέως. Οι εξαγωγές της Ρωσίας στις ΗΠΑ είναι περιορισμένες, γεγονός που καθιστά την επιβολή δασμών 100% κυρίως συμβολική. Αντιθέτως, περισσότερο προβληματίζει η απειλή για δασμούς σε χώρες που αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο – όπως η Κίνα, η Ινδία, η Τουρκία και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, ούτε η γεωπολιτική συγκυρία ούτε η διεθνής οικονομία ευνοούν ένα τέτοιο άλμα προς έναν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο.
Η απώλεια της ρωσικής προσφοράς πετρελαίου στην αγορά θα οδηγούσε σε εκτίναξη των τιμών και θα τροφοδοτούσε νέες πληθωριστικές πιέσεις διεθνώς – ακόμη και αυξήσεις στην τιμή της βενζίνης για τους Αμερικανούς πολίτες. Όπως εκτιμούν αναλυτές, οι συνέπειες μπορεί να είναι πολιτικά δυσβάσταχτες ακόμη και για τον ίδιο τον Τραμπ.
Η ρητορική του Λευκού Οίκου προκαλεί πάντως ανοιχτή ειρωνεία στη Μόσχα. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ χλεύασε τα διαδοχικά τελεσίγραφα του Τραμπ, σημειώνοντας με σαρκασμό ότι η Ρωσία έχει αντιμετωπίσει στο παρελθόν παρόμοιες πιέσεις και τις έχει αγνοήσει. Ο πολιτικός αναλυτής Σεργκέι Μάρκοφ έγραψε χαρακτηριστικά: «Η απάντηση της Ρωσίας θα είναι η ίδια που δίνει εδώ και 500 χρόνια σε όλα τα τελεσίγραφα».
Παρά τη σκλήρυνση της στάσης του Τραμπ, τίποτα δεν δείχνει ότι οι κυρώσεις που προαναγγέλλει μπορούν να ανατρέψουν τη στρατηγική του Κρεμλίνου. Το ερώτημα που παραμένει είναι κατά πόσο ο Λευκός Οίκος είναι διατεθειμένος να φτάσει ως το τέλος και αν η διεθνής κοινότητα θα ακολουθήσει – ή αν η προειδοποίηση του Τραμπ θα αποδειχθεί μία ακόμη φραστική κλιμάκωση χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα.
