Το σοκ που προκάλεσε σε όλο τον κόσμο το μέγεθος της καταστροφής και ο αριθμός των ζωών που χάθηκαν στη Βαλένθια και τις υπόλοιπες περιοχές της Ανατολικής Ισπανίας από την ξαφνική καταιγίδα διαδέχεται ο έντονος προβληματισμός για την κλιματική αλλαγή και τη διαχείριση των συνεπειών της.
Γράφει η Έρση Παπαδάκη
Το περιστατικό της Ισπανίας έρχεται να προστεθεί σε μια αλυσίδα ανάλογων γεγονότων που έχουν καταγραφεί μέσα σε λίγους μόνο μήνες στη Νότια Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης ασφαλώς και της Ελλάδας με τις πλημμύρες του Daniel στη Θεσσαλία, με τους ειδικούς να επισημαίνουν όλο και πιο συχνά, με έμφαση, ότι τα καιρικά φαινόμενα γίνονται απρόβλεπτα, θανατηφόρα και καταστροφικά. Παράλληλα, τόσο η πρόληψη όσο και η αποκατάσταση των ζημιών κινδυνεύουν να τινάξουν στον αέρα τους κρατικούς προϋπολογισμούς ή τους αντίστοιχους της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Ο αριθμός των νεκρών στη Βαλένθια εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει κατά πολύ τους 100, αφού παραμένει ακόμη άγνωστο πόσοι είναι οι αγνοούμενοι που έχουν παρασυρθεί από τα ορμητικά νερά ή είναι θαμμένοι κάτω από τόνους λάσπης. Κάθε μέρα και κάθε στιγμή έρχονται εξάλλου στη δημοσιότητα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βίντεο που κόβουν την ανάσα και δίνουν εξηγήσεις για τη σφοδρότητα των καιρικών φαινομένων και τις καταστροφές που προκάλεσαν.
Αργά αντανακλαστικά
Την ίδια στιγμή όμως έρχονται στο φως και καταγγελίες που αφορούν την υποτίμηση των φαινομένων από τη μετεωρολογική υπηρεσία και τις αρμόδιες αρχές, αλλά και τη χαρακτηριστική καθυστέρηση στην αντίδρασή τους, η οποία, εάν ήταν έγκαιρη, ίσως να είχε βοηθήσει να σωθούν κάποιες από τις ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν.
Ως παράδειγμα αναφέρεται το 112, το οποίο –πάντα σύμφωνα με τις μαρτυρίες– ήχησε κατόπιν εορτής. «Το κακό είχε ήδη γίνει», ακούστηκαν να λένε δεκάδες κάτοικοι της Βαλένθια στα μέσα ενημέρωσης, ενώ ορισμένοι κατήγγειλαν και το γεγονός ότι τα προειδοποιητικά μηνύματα εστάλησαν μόνο στα ισπανικά και όχι στα αγγλικά, με αποτέλεσμα να μη γίνουν κατανοητά από ξένους επισκέπτες ή τουρίστες. Η μετεωρολογική υπηρεσία (ΑΕΜΕΤ) εξέδωσε πάντως κόκκινη προειδοποίηση το πρωί της Τρίτης, ενώ τα μηνύματα από το 112 εστάλησαν το βράδυ της ίδιας ημέρας – όταν δηλαδή η θεομηνία είχε ήδη χτυπήσει τις περιοχές της Ανατολικής Ισπανίας. Εξίσου ανησυχητικό είναι πως οι ειδικοί προειδοποιούν τώρα ότι κακοκαιρίες αντίστοιχες με την Dana –όπως ονομάστηκε αυτή που χτύπησε τη Βαλένθια– θα είναι όλο και πιο συχνές λόγω της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας στη Μεσόγειο και τη Νότια Ευρώπη.
Απουσία αυτοκριτικής
Με την Ισπανία να μετρά λοιπόν τις πληγές της από τις φονικές πλημμύρες, οι καταγγελίες για αβελτηρία είναι λογικό να βάζουν στο στόχαστρο και την κυβέρνηση Σάντσεθ. Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός, ο οποίος επισκέφτηκε τις πληγείσες περιοχές, περιορίστηκε να συστήσει στους κατοίκους της περιφέρειας της Βαλένθια να παραμείνουν στα σπίτια τους, δεδομένου ότι, σύμφωνα με τους ειδικούς, το επεισόδιο της κακοκαιρίας στις πληγείσες περιοχές συνεχίζεται. Παράλληλα, στις δηλώσεις του τόνισε πως «προτεραιότητα είναι να βρεθούν τα θύματα που είναι κάτω από τα ερείπια και οι αγνοούμενοι».
Νωρίτερα, κατά τη διάρκεια τηλεοπτικού του διαγγέλματος και μετά την κήρυξη τριήμερου εθνικού πένθους, ο Σάντσεθ υποστήριξε ότι οι πληγέντες δεν θα μείνουν μόνοι και ότι η πολιτεία θα τους παρέχει στήριξη. Απέφυγε ωστόσο να κάνει οποιαδήποτε αναφορά στις τυχόν ευθύνες της κυβέρνησης ή των τοπικών αρχών, πέραν των εκκλήσεων που απηύθυνε για «ενότητα, αλληλεγγύη και επαγρύπνηση».
Σημειώνεται ότι σφοδρές επικρίσεις δέχεται η τοπική κυβέρνηση της Βαλένθια, η οποία κατάργησε πρόσφατα τη Μονάδα Εκτακτης Ανάγκης στην περιφέρεια, με την αιτιολογία ότι ήταν «αναποτελεσματική». Εκπρόσωποί της ωστόσο υποστήριξαν ότι ήταν «ένας φανταστικός οργανισμός, με μηδέν πυροσβέστες, υλικά και προσωπικό» και είχε ιδρυθεί προφανώς για ψηφοθηρικούς λόγους από την προηγούμενη κυβέρνηση. Παράλληλα, με δηλώσεις του στο BBC, δήμαρχος μίας από τις πόλεις που βρίσκονται κοντά στη Βαλένθια και χτυπήθηκε από τα έντονα καιρικά φαινόμενα δήλωσε ότι δεν ενημερώθηκε από την τοπική ή από την κεντρική κυβέρνηση, ώστε να ενεργήσει προληπτικά.
